ABD'de ticari kayba mal olacak: Francis Scott Key Köprüsü kazası küresel ekonomi için neden önemli?

ABD'nin Maryland eyaletinde yük gemisinin çarpması sonucu yıkılan Francis Scott Key Köprüsü'nden nehre düşen 8 kişiden 2'sinin kurtarıldı. Ulusal Ulaşım Güvenlik Kurulu (NTSB) Başkanı Jennifer Homendy, köprünün yanında yaptığı basın toplantısında, kurtarılan 2 işçi dışında diğer 6 kişiden hala haber alınamadığını söyledi. Maryland Valisi Wes Moore, kaza sonrası eyalette olağanüstü hal ilan ederken, olayın "terör saldırısı olduğuna dair inandırıcı bir kanıt bulunmadığını" belirtti.Kazanın nedenini belirlemelek için geminin yolculuk veri kayıt cihazının soruşturma için "kritik öneme sahip olacağını" söyleyen Homendy, 24 uzmandan oluşan bir ekibin denizcilik ve gemi operasyonlarını, güvenlik geçmişi kayıtlarını, gemi sahiplerini, operatörleri, şirket politikasını ve her türlü güvenlik yönetim sistemi veya programını inceleyeceklerini vurguladı. Kazayla ilgili detaylar incelenirken, Francis Scott Key Köprüsü'nün yıkılmasının ABD ekonomisine ve küresel ekonomiye olası etkileri masaya yatırıldı.Francis Scott Key Köprüsü, Baltimore limanı ile birlikte ABD'nin Doğu Yakası'ndaki önemli nakliye hatlarından biri olan Patapsco Nehri üzerinde yer alıyordu. Köprünün yıkılmasıyla birlikte tüm deniz trafiği durduruldu ve güzergahtaki 10 gemi yolda kaldı. Köprünün yıkılması, ABD'nin ithal mallar için 9. en büyük limanında operasyonları dondurdu. Yıllık 80 milyar dolar ticaret hacmine sahip limanın normal işleyişine dönmemesinin ciddi boyutları olacağı değerlendirildi. Maryland Ticaret Odası Başkanı Mary D. Kane, Francis Scott Key Köprüsü'nü günde 35 bin kişinin kullandığını ve Baltimore Limanı'nın 15 binden fazla doğrudan istihdam yarattığını, yaklaşık 140.000 ek istihdamın da limanın faaliyetlerinden bir ölçüde etkilendiğini söyledi. Yaşananlardan sadece Maryland'in değil Mississippi'ye kadar tüm Doğu Kıyısının etkileneceğini belirten Kane "Kazanın Baltimore ve Maryland eyaleti tarafından hissedilecek ekonomik etki akıl almaz boyutlarda," dedi. Towson Üniversitesi'nde stratejik ortaklıklar ve uygulamalı araştırmalardan sorumlu başkan yardımcısı Dr. Daraius Irani, Baltimore Limanı'nın ekonomik etkisi üzerine daha önce yapılan bir çalışmanın, araştırmacıların limanın su yollarının kapanması nedeniyle ekonomik faaliyetlerde günlük yaklaşık 15 milyon dolarlık bir kaybı ihtiyatlı bir şekilde tahmin edebileceklerini gösterdiğini, buna eyalet ve yerel vergilerde günlük 1,5 milyon dolarlık bir kaybın da dahil olduğunu söyledi.S&P Global Market Intelligence’a göre Baltimore 31 Ocak’a kadar geçen bir yılda tüm Doğu Kıyısı ve Körfez Kıyısı ithalatının yalnızca %3’ünü gerçekleştirdi. Ancak liman içinde ve çevresinde BMW AG, Volkswagen AG ve Mercedes-Benz Group AG’nin de olduğu Avrupalı otomobil üreticilerinin tesisleri de bulunuyor. Burası aynı zamanda ABD’nin kömür ihracatında ikinci büyük terminali ve kapanmanın Hindistan’a yapılan sevkiyatları etkileme potansiyeli var. Kazanın Orta Atlantik bölgesinde haftalarca ve hatta aylarca ulaşım kesintilerine neden olması ve 2,5 milyon ton kadar kömür, Ford ve GM tarafından üretilen yüzlerce araba, kereste ve alçıtaşı gibi malların lojistik tıkanıklıklarla karşı karşıya kalması bekleniyor. Bu nedenle de sevkiyatların ABD’nin Batı Kıyısı’na kaydırılacağı tahmin ediliyor. Ford Motor Co. ve General Motors Co. da alternatif rotalar bulmaya çalıştığını duyurdu. Bloomberg TV’ye konuşan Ford’un finans müdürü John Lawler, “Bu, çok fazla akışın olduğu büyük bir liman, dolayısıyla bir etkisi olacak. Geçici çözümler üzerinde çalışacağız. Parçaları Doğu Yakası’ndaki veya ülkenin başka yerlerindeki diğer limanlara yönlendirmemiz gerekecek” dedi. Gemi kazasının küresel ekonomiye olası etkileri Köprünün çöküşünün ardından yaşananlar, Panama’daki kuraklık ve Yemen merkezli Husi militanlarının Kızıldeniz’den geçen gemilere yönelik füze saldırıları nedeniyle zaten sıkıntı içinde olan küresel tedarik zincirlerinin ne kadar kırılgan olduğunu bir kez daha ortaya çıkardı. Oslo merkezli denizcilik analiz şirketi Xeneta’dan Emily Stausbøll ise “Uzak Doğu’dan ABD’nin Doğu Kıyısı’na okyanus taşımacılığı hizmetleri, Panama Kanalı’ndaki kuraklık ve Kızıldeniz’deki son çatışmalardan zaten etkilenmiş durumdaydı. Bu faktörler halihazırda maliyetleri %150 arttırmıştı ve şimdi bu son olay endişeleri tırmandıracak” değerlendirmesinde bulundu. EY Başekonomisti Gregory Daco, “Makroekonomik sonuçların sınırlı olacağını tahmin ediyorum ancak bu durum yakından takip edilmeyi gerektiriyor” derken, Moody’s Analytics Baş Ekonomisti Mark Zandi, daha geniş ekonomik etkinin sınırlı olacağını ancak bunun “ülkenin altyapısının ve tedarik zincirlerinin kırılganlığının bir başka sinyali olduğunu” söyledi. Santander US Capital Markets LLC Başekonomisti Stephen Stanley de “Daha kalıcı ekonomik etki, köprü yeniden inşa edilene kadar Baltimore bölgesi etrafındaki trafiğin uzun süre aksaması durumunda görülecektir” dedi. Kaynaklar: AA- Daily Record- Bloomberg HT- CBS