Washington Post yazdı: 2022'nin en büyük pinokyoları

ABD'nin en köklü gazetelerinden Washington Post, her yıl yaptığı gibi bu yılda siyasetçilerin söylediği yalanları analiz etti. 2022 yılının pinokyoları listesinde ABD Başkanı Joe Biden tarafından ortaya atılan yanlış iddialar ve komplo teorileri ilk sıralarda yer alıyor. Corona virüs hakkında bir Cumhuriyetçi ve bir Demokrat tarafından ortaya atılan yanıltıcı iddialar da listeye girmeyi başardı. ABD eski başkanı Donald Trump, 6 Ocak'ta Kongre Binası'na yapılan saldırıda destekçilerinden biri hakkında asılsız bir komplo teorisi yayarak pinokyo ünvanını birkez daha kazandı. Geçen yılın pinokyo listesinde de yer alan Fox News sunucusu Tucker Carlson bu yıl bu yılda liste de yerini korurken, Senatör Ron Johnson  corona virüs iddiasıyla üst üste ikinci kez listede yer aldı.

"İlk kez tutuklandığım gün dün gibi aklımda"

ABD başkanı Joe Biden, 11 Ocak

Bilinmeyen bir nedenden ötürü Biden bir zamanlar tutuklandığını iddia etmeyi seviyor. Bu yıl Atlanta'da yaptığı bir konuşma sırasında bunu yine yaptı. Gençken siyahi bir çiftle verandada durduğu için tutuklandığına dair doğrulanmamış bir hikayeye atıfta bulundu. Sözde bu çift, evinin yakınındaki bir mahallede ev satın aldıkları için karşıt gösterilere maruz kalmışlardı. Kayıtları derinlemesine inceledik ve Biden'ın hikayesinde, söz konusu evden uzakta yaşadığı gerçeği de dahil olmak üzere çok fazla çelişki bulduk. Biden 2020 yılında da benzer bir yalan iddia ortaya atmıştı. Bu iddia Nelson Mandela ile görüşmeye çalışırken tutuklandığı iddiasıydı. Tüm bunlar Biden'ı pinokyo listesine sokmaya yetti.

"Eğer bir grup MAGA* seçmenini öldürmek istiyorsanız, onları ve çocuklarını hedef almaktan daha iyi ne olabilir?"

*MAGA, Donald Trump'ın başkanlık seçimleri sırasında kullandığı Make America Great Again sloganının kısaltması

J.D. Vance, 29 Nisan

Senatör seçilen J.D. Vance, Cumhuriyetçi Parti adaylığını kazandıktan kısa bir süre sonra, Biden'ın ülkenin kalbindeki Trump destekçilerini öldürmek amacıyla fentanil gibi uyuşturucuların ABD'ye akın etmesine kasıtlı olarak izin verdiği gibi yanlış bir iddiada bulundu. Ancak bu abartılı iddia hiçbir gerçeğe dayanmıyordu. Biden döneminde fentanil yakalamaları azalmadı, arttı. Aşırı dozdan ölümler Trump döneminde keskin bir artış gösterdi. Sözde hedef alınan Trump seçmenlerine gelince, siyahiler beyazlara kıyasla daha çok ölüm tehlikesiyle karşılaşıyor.

 "Biden, ebeveynleri covid dezenformasyonunu yayarsa, çocukları ebeveynlerini federal yetkililere ihbar etmeye çağrıyor"

Tucker Carlson, 29 Ağustos

Fox News sunucusu Tucker Carlson programında, İç Güvenlik Bakanlığı'nın sosyal medyada yanlış bilgi paylaşmaları halinde çocukları ebeveynlerini ihbar etmeye çağırdığını iddia etti. O dönemde Arizona'da Cumhuriyetçi Parti Senato adayı olan Blake Masters da buna katıldı. Masters, "Bu Çin Komünist Partisi'nin işi" dedi. Bu hikayenin, 2021 yılında yetişkinlere yönelik olarak sosyal medyada yayılan corona virüs iddialarının nasıl değerlendirileceğine dair yayınlanan bir videodan kaynaklandığı ortaya çıktı. Ancak Carlson'ın programında saçma bir komplo teorisi olarak ortaya çıkmadan önce, sağ eğilimli medyada çok daha olumsuz bir şeye dönüştürüldü.

"Okul yönetim kurulu toplantısına gitmek isteyen velilerin peşine düşen ve onlara terörist diyen bir başsavcı"

Kevin McCarthy, 17 Nisan

Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Kevin McCarthy defalarca Başsavcı Merrick Garland'ın okul yönetim kurulu toplantılarına katılmak istedikleri için velilere terörist dediğini iddia etti. Garland hiçbir zaman ebeveynleri teröristlerle bir tutmamıştır. Aslında McCarthy bu yalanı yaymaya başlamadan önce Garland Kongre'ye bunun gerçekleşebileceği bir durumu hayal bile edemediğini söylemişti.

"Planım ortalama bir ailenin yıllık elektrik faturasını 500 dolar azaltacak"

Biden, 30 Mayıs

Biden, bir köşe yazısında, kamu hizmeti yöneticilerinin kendisine Amerikan Kurtarma Planı'nın elektrik faturalarını 500 dolar azaltarak enflasyonu düşüreceğini söylediklerini iddia etti. Ancak yöneticilerin böyle bir şey söylemediği ortaya çıktı. 500 dolarlık rakam Beyaz Saray personeli tarafından Biden'ın iklim değişikliği politikalarını inceleyen bir araştırma raporundan alınmıştı. Tasarrufun bundan sekiz yıl sonra gerçekleşeceği tahmin ediliyordu bu nedenle Biden'ın yazısının çerçevesini oluşturan mevcut enflasyon sorununa pek yardımcı olmuyor. Dahası, raporda elektrik faturalarındaki tasarrufun 5 dolardan fazla olmadığı belirtiliyordu. Yani başkan 100 kat yanılmıştı.

"Modern Ukrayna tamamen Rusya tarafından yaratıldı"

Vladimir Putin, 21 Şubat

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'yı işgalini yalanlarla dolu, uzun ve çoğu zaman sert bir televizyon konuşmasıyla gerekçelendirdi. Ukrayna'yı yeni bir oluşum, Vladimir Lenin ve Joseph Stalin arasında ulusal bir devletin sınırları konusunda yaşanan bir mücadele olarak tanımladığı olaydan sonra ortaya çıkan belirsiz bir varlık olarak küçümsemeye çalıştı. Gerçek şu ki Ukrayna kültürü ve dili yüzyıllardır var. 1800'lerin ortalarında çarları kızdıran bir Ukrayna milliyetçi hareketi ortaya çıktı. Putin ayrıca Ukrayna'nın kendi nükleer silahlarını yaratmak istediğini de iddia etti ki bu tamamen hayal ürünüdür. Putin'in konuşması, Rusya'nın dünya kamuoyunu etkilemek üzere tasarladığı büyük bir dezenformasyon çabasının başlangıcına işaret ediyordu.

"Hunter Biden tarafından yönetilen bir özel sermaye şirketi, bu biyo laboratuvarlardaki patojenlerle ilgili araştırmaların bir kısmını finanse etti"

Carlson, 24 Mart

Rusya Ukrayna'yı işgal ettikten sonra Savunma Bakanlığı, Joe Biden'ın oğlunun Ukrayna'da bir biyolojik silah programını finanse ettiğini iddia etti ki bu Carlson gibi sağ eğilimli medya figürleri için bulunmaz bir nimetti. Ancak iddia gülünçtü. Bunlar sadece biyolojik silah laboratuarı değil, sivil biyolojik araştırma tesisleri. Aynı zamanda Hunter Biden, Rusya'daki iddiaların merkezinde yer alan şirkete yatırım yapma kararının bir parçası değildi, kokain iddiaları nedeniyle yatırım şirketinden atıldığı için bu işten kar elde etmedi ve şirket Ukrayna'daki küçük işinden çok az para kazandı.

"Cip yasası inşaat alanında 1 milyondan fazla iş imkanı yaratacak"

Biden, 11 Ağustos

Çipler ve Bilim Yasası, ABD yarı iletken araştırma, geliştirme, üretim ve işgücü gelişimi için yaklaşık 53 milyar dolar sağlayacak. Ancak Biden, imza töreninde yaptığı konuşmada ve attığı bir tweet'te bu yasanın 1 milyon inşaat işi yaratacağını iddia ederek büyük bir yanılgıya düştü Kaynak olarak gösterilen endüstri komisyonu raporuna göre gerçek rakam sadece 6 bin 200 pozisyondu. Dahası, diğer uzmanlar bu rakamların bile raporda hesaplanma şekline şüpheyle yaklaştı. Yine de Beyaz Saray yaygın olarak paylaşılan tweet'i silmedi ya da kayıtları düzeltmedi.

"Hikaye üstüne hikaye duyduk. Tüm bu sporcular corona virüs aşısı yüzünden sahada ölüyor"

Ron Johnson, 27 Ocak

Senatör Ron Johnson defalarca çürütülmüş bir iddiaya dikkat çekmeye devam etti. Sporcuların corona virüs aşılarından öldüğü hikayesinin kökleri, Avusturya'nın aşırı sağcı popülist partisi Özgürlük Partisi ile bağlantılı gizemli web sitelerine dayanıyor. Bu hikayeler daha sonra Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sağcı medya tarafından tekrar tekrar kullanıldı ve bu da onun dikkatini çekti. Bazı insanların mRNA bazlı aşı yaptırdıktan sonra miyokardit olarak bilinen kalp kası iltihabına yakalandıkları yönündeki gerçekler, yalan haber yapanlar tarafından istismar edilmişti. Tıbbi araştırmalar, miyokarditin corona virüsün kendisinden kaynaklanma riskinin, aşıdan kaynaklanma riskinden yaklaşık 100 kat daha yüksek olduğunu gösteriyor.

"6 Ocak'ta Kongre binasında bulunanlardan kaçı FBI'ın gizli muhbiriydi? 'İçeri girin, içeri girin, herkes içeri girsin' diyen adama ne demeli, Ray Epps denilebilir"

Donald Trump, 15 Ocak

Eski başkan Donald Trump ve Senatör Ted Cruz gibi destekçileri, 6 Ocak 2021'de Kongre Binası'ndaki kalabalığa katılan Arizona'dan bir Trump destekçisi olan Ray Epps'in aslında bir FBI muhbiri olduğunu ve farkında olmayan Trump destekçileri için bir bubi tuzağı kuran ekibin parçası olduğunu asılsız bir şekilde öne sürdüler. Epps'in saldırı öncesi ve sırasındaki videolarından elde edilen ipuçları yanıltıcı anlatılara dönüştürüldü. Ancak Epps'in federal bir ajan ya da muhbir olduğuna dair hiçbir kanıt yok ve ifadeler onun insanları kızdırmaya değil sakinleştirmeye çalıştığını ortaya koyuyor.

"100 binden fazla çocuğumuz var... durumları ciddi ve birçoğu solunum cihazına bağlı"

Sonia Sotomayor, 7 Ocak

Biden yönetiminin büyük işverenlere aşı ya da test zorunluluğu getiren ülke çapındaki kurallarının anayasaya uygun olup olmadığına ilişkin bir Yüksek Mahkeme duruşması sırasında Yargıç Sonia Sotomayor, o sırada corona virüs ile hastaneye kaldırılan çocuk sayısı hakkında son derece yanlış bir açıklama yaptı. 8 Ocak itibariyle, ya covid şüphesiyle pediatrik yatakta yatan yaklaşık 5 bin çocuk vardı. Sotomayor'un iddia ettiğinden çok daha az. Covidli çocukların hastaneye toplam kabul sayısı henüz 100 bini aşmamıştı.

Özel ikiyüzlülük ödülü

Mark Meadows, Trump'ın son özel kalem müdürü olarak, 2020 seçimleriyle ilgili yalanların yayılmasına yardımcı oldu ve seçmen sahtekarlığı korkularını körükledi. Bir röportajında "Seçmen kütüklerinin ne kadar hatalı olduğunun farkında mısınız, insanlar sadece yer değiştiriyor?" dedi. Ancak The Fact Checker, 2022 yılında Kuzey Carolina, Virginia ve Güney Carolina olmak üzere üç eyalette aynı anda oy kullanmak için kayıtlı olduğunu ortaya çıkardı. 

Meadows, New Yorker dergisinin bu yıl ikamet etmediği bir evde oy kullanmak için kayıt yaptırdığını yazmasının ardından Kuzey Carolina kaydını kaybetti. Ayrıca Meadows, 2020 seçimlerinde Kuzey Carolina devamsızlık oylamasıyla oy kullandı. Kasım ayında, eyalet müfettişleri Meadows'un eylemlerine ilişkin bir seçmen dolandırıcılığı soruşturması yaptıktan sonra bulgularını eyalet savcılarına sundu ancak eyaletin başsavcısı henüz cezai suçlamada bulunup bulunmayacağını açıklamadı.