100 yaşına kadar yaşamak isteyenlere tavsiyeler

Dünyanın yaşayan en yaşlı insanı olan Fransız Katolik rahibe Rahibe André, geçtiğimiz günlerde 118 yaşında hayatını kaybetti. Gerontoloji Araştırma Grubu'nun veri tabanına göre şu anda yaşayan en yaşlı iki kişinin Amerika Birleşik Devletleri doğumlu 115 yaşındaki İspanyol María Branyas Morera ve Japonya'nın Osaka kentinde yaşayan yine 115 yaşında ancak Morera'dan 52 gün daha genç olan Fusa Tatsumi olduğuna inanılıyor. Birleşmiş Milletler'in 2022 yılı tahminlerine göre, dünya genelinde 593 bin asırlık insan bulunuyor. Bu hızla büyüyen bir yaş grubu. Birleşmiş Milletler, 2050 yılına kadar 3,7 milyon asırlık insanın hayatta olacağını öngörüyor.

Genetik piyangoyu siz mi kazandınız?

İnsan ömrünün uzamasını inceleyen uzmanlar, bir kişinin 100 yıldan fazla yaşamasının nedeninin DNA'sından, yani ebeveynlerinden miras aldığı genlerden kaynaklandığını söylüyor. Chicago'daki Illinois Üniversitesi'nde halk sağlığı profesörü olan S. Jay Olshansky, "Doğumda genetik piyangoyu kazanmaktan kaçınamazsın. Dolayısıyla, bir numaralı kural genetik olacaktır" dedi. Uzmanlar, ebeveynleriniz ne kadar uzun yaşarsa, sizin de daha sağlıklı ve uzun bir yaşam sürme olasılığınızın o kadar artacağını söylüyor. Ulusal Yaşlanma Enstitüsü'nün bilimsel direktörü Luigi Ferrucci, asırlık insanların çocuklarının genellikle yaşıtlarına göre daha sağlıklı ve daha uzun yaşadıklarını söyledi.

Çocukları yaşıtlarına göre 10 yıl daha sağlıklı

Bronx'taki Albert Einstein Tıp Fakültesi Yaşlanma Araştırmaları Enstitüsü Direktörü Nir Barzilai, yüzlerce asırlık insanın hayatını, evlendikleri kişileri ve çocuklarını inceledi. Barzilai, asırlıkların çocuklarının yaşıtlarına göre yaklaşık 10 yıl daha sağlıklı olduğunu söyledi.

Barzilai, uzun bir yaşama katkıda bulunan farklı genleri belirlemek için 10 bin  asırlık insanı, onların çocuklarını ve genel nüfustan bir kontrol grubunu gözlemlemek için başkalarıyla birlikte çalışıyor. Barzilai, örneğin büyüme hormonlarında belirli bir mutasyon olan kişilerin daha uzun yaşama olasılığının çok yüksek olduğunu, çünkü hücrelerinin yenilerini büyütmek yerine mevcut hücreleri korumak için daha fazla enerji harcadığını söyledi.

Çevre ve yaşam tarzı önemli

Uzmanlar, genetiğin bir kişinin yaşam süresini yaşam tarzına kıyasla ne kadar etkilediği konusunda hemfikir değiller. Ancak çoğu uzman, iyi genlerin sizi sadece bir yere kadar götürebileceğini söylüyor. Wake Forest Üniversitesi'nde gerontoloji profesörü olan Jamie Justice, bazı araştırmaların genetiğin uzun ömrün yaklaşık yüzde 25'ini oluşturduğunu öne sürdüğünü söylüyor. Diğer yüzde 75'lik kısım ise çevrenizle ilgili. Nerede yaşadığınız, ne yediğiniz, ne sıklıkta egzersiz yaptığınız ve arkadaşlarınız ya da aileniz aracılığıyla destek sisteminiz.

Justice, gelecek vaat eden genlere sahip olmayanlar için amacın insan ömrünün sınırlarını zorlamak olmadığını söyledi. Bunun yerine araştırmacılar, insanların sahip oldukları zamanla nasıl dolu ve sağlıklı bir yaşam sürebileceklerini bulmak istiyor. Justice.  "Amaç ille de 118 yıl yaşamak değil. Bu yıllar içinde iyi yaşamak" dedi.

Konum önemli

Muhtemelen bilinmeyen daha fazla asırlık insan var. Gerontoloji Araştırma Grubu'nda süper yüzüncü yıl araştırmaları direktörü olan Robert Young, 110 yıldan daha uzun bir süre önce, bazı ülkelerin doğum belgeleri ya da hastane kayıtlarını oluşturma ve koruma konusunda daha iyi olduğunu söyledi. Young, bir ülkenin yüzyıl önce kayıt tutmasının, genellikle dünya genelinde teyit edilmiş asırlık insanların nerede rapor edildiğini belirleyen faktör olduğunu söyledi. Kayıt tutmanın ötesinde, bir insanın savaş bölgesi, kaliteli sağlık hizmetlerine erişimi olan bir yer ya da çok fazla kirliliğin olduğu bir yerde olması  uzun ömürlü olmakta önemli bir rol oynuyor.

Araştırmacıların son zamanlarda yaşam stresinin yaşlanmanın bazı biyolojik mekanizmalarını doğrudan etkilediğini tespit ettiklerini söyleyen Ferrucci, çeşitli kirlilik türlerine maruz kalmanın da genel sağlığa zarar verebileceğini söyledi. Ferrucci, "Sağlığın sırrının sadece davranışlarımızda değil, aynı zamanda toplumumuzun sağlığını geliştirmek için yaptıklarımızda olduğunu keşfediyoruz" dedi.

Ferrucci, "Uzun ve iyi yaşamak isteyen insanlara verecek bir mücevherim olsaydı, onlara sabah erken kalkıp dışarı çıkmalarını söylerdim. Uzun ömürlü olmak istiyorsanız kendinize verebileceğiniz en iyi hediye gerçekten budur" dedi. Yine de Ferrucci, asırlıkların genellikle benzersiz olduğunu söyledi. Bazı insanlar, her şey aleyhlerine gitmesine rağmen uzun bir yaşam sürmek için bu biyolojik dirence sahip olur.