Savaşta yeni hamle: Silahları Ukrayna'dan alın, Ukrayna'ya bağışlayın

Kiev silah ve mühimmat konusunda müttefiklerine bağımlı olmaktan kurtulmak istiyor ancak bunun için yine nakde ihtiyacı var. Stratejik Endüstriler Bakanı Oleksandr Kamyshin Politico'ya yaptığı açıklamada AB ülkelerinin Ukraynalı şirketlere silah siparişi vermek için fon kullanması gerektiğini söyledi. Kamishin Brüksel'de düzenlenen ve Ukrayna'nın silah endüstrisine desteği artırmayı amaçlayan AB-Ukrayna Savunma Endüstrileri Forumu'nda konuşurken Ukrayna için Ukraynalı şirketlerden silah ve mühimmat satın almanın "cephede kendilerine yardım etmenin en iyi, en hızlı ve en uygun maliyetli yolu" olduğunu savundu. Aynı fikir AB'nin en üst düzey diplomatı Josep Borrell tarafından da dile getirildi.

Borrell forumun açılış konuşmasında "Ukrayna'ya askeri yardım ulaştırmak için daha yaratıcı olmalı ve yeni yollar keşfetmeliyiz. Ukraynalı şirketlerden ya da Ukrayna'da kurulan Avrupalı ve Ukraynalı ortak girişimlerden ekipman satın almak keşfedeceğimiz bir seçenek" dedi.

Hükümetin yeterince nakdi yok

Ukrayna tarihsel olarak ihracata yönelik büyük bir silah endüstrisine sahipti ancak Rusya'ya karşı verdiği varoluş savaşının baskısı altında artık kendisi için üretim yapıyor. Silahları kendi ülkesinde üretmek Kiev'i topçu mühimmatından füze ve insansız hava araçları gibi gelişmiş silahlara kadar her şey için müttefiklerine bel bağlamanın getirdiği siyasi baskı ve gecikmelerden de kurtarıyor. Ancak ülkenin nakit sıkıntısı çeken hükümetinin elinde kendi silah şirketleriyle tedarik sözleşmeleri imzalamak için yeterli para yok.

Silahları Ukrayna'dan alın, Ukrayna'ya bağışlayın

Ukrayna'nın müttefiklerinin Ukraynalı şirketlerden silah satın almasını ve daha sonra bunları Kiev'e bağışlamasını, böylece hem Ukrayna'yı silahlandırmak hem de bağımsız askeri-endüstriyel kompleksini büyütmek gibi bir fikre yol açtı.

Eksik olan 10 milyar dolar var

Kamyshin forumda yaptığı konuşmada "Savunma sanayimizin kapasitesi ile silah tedariki için mevcut fonlar arasındaki fark sadece bu yıl 10 milyar doları buluyor" dedi. Kamyshin, ülkesinin silah endüstrisinin yaklaşık 20 milyar dolar değerinde silah üretebileceğini söyledi. Ukrayna hükümeti 6 milyar dolarlık sözleşme yapmayı planlarken, 4 milyar dolar da yerel ortaklardan gelecek; Ukrayna'nın müttefikleri ise eksik kalan 10 milyar doları sağlayabilir.

Danimarka, geçtiğimiz ay Ukraynalı işletmelerden kit satın almak için 200 milyon kron (27 milyon euro) tahsis edeceğini açıklayarak bu konuda öncü oldu. Kanada da Ukrayna'nın yerli savunma sanayii tarafından insansız hava aracı üretimi için Ukrayna'ya 3 milyon C$ (1.1 milyon €) bağışta bulunma sözü verdi. Şimdi amaç, Ukrayna'nın tedarik sözleşmeleri imzalaması için daha fazla yardım parasından faydalanarak bu çabaları genişletmek.

"Ana görevimiz ek finansman bulmak"

Kamyshin "Ana görevimiz Ukrayna'daki savunma güçleri için ek finansman bulmak. Benim görevim ise bu finansmanı Ukrayna'da üretim için sağlamak, zira bu konuda zaten yeterliyiz. Sözleşmeye bağlanmamış ilave kapasitelerimiz var ve bunların Avrupa fonları pahasına finanse edilmesini istiyoruz" dedi.

Her yıl ek yardım yapılacak

Kamyshin, Borrell ile AB'nin Ukrayna'ya gönderdikleri silahlar için ülkelere kısmen geri ödeme yapan bütçe dışı bir fon olan Avrupa Barış Fonu'nu kullanma fikrini görüştüğünü söyledi. AB kısa bir süre önce Barış Fonu'nun Ukrayna Yardım Fonu'na bu yıl için 5 milyar euro sağlamayı kabul etti ve 2027'ye kadar her yıl ilave nakit yardımı eklenmesi bekleniyor.

İkinci bir seçenek de AB'de dondurulan milyarlarca Rus varlığından elde edilecek kârın kullanılması. Kamyshin bu yolla yılda 3 milyar euro'ya kadar bir gelir elde edilebileceğini tahmin ediyor. Üçüncü ve daha uzun vadeli seçenek ise 2025-2027 döneminde AB bütçesinden 1,5 milyar euro kaynak sağlayan Avrupa Savunma Sanayi Stratejisi'nin savunma ürünlerinin bulunabilirliğini, tedarikini artırmak ve Ukrayna ile iş birliğini artırmak için kullanılması olabilir.