Böyle kovulmak istemezsiniz: Şirketlerin 5 işten çıkarma faciası

Twitter’ın toplu işten çıkarmaları ve sonra bazı personelleri geri çağırması hem dışarıdan izleyenleri hem de şirketin içindekileri şok etti. Ancak bu personelin işten çıkarılması gibi karmaşık bir işi beceremediğine şahit olunan ilk şirket değil. 

Milyarder Elon Musk sosyal medya platformunu 44 milyar dolara satın aldığından beri, 3 bin 700’e yakın kişiyi işten çıkardı, ancak kısa süre sonra düzinelerce kişiye ulaşıp onlardan geri gelmelerini istedi. Twitter bu konuyla ilgili yorum yapmayı reddetti. Şimdi de tüm gözler CEO Mark Zuckerberg’in 11 bin kişinin işten çıkarılacağını açıkladığı Meta Platforms’ta. 

Markayı zedeliyor

Verimliliğe ve morale zarar vermenin yanı sıra, kötü yönetilen işten çıkarmalar bir işverenin markasını zedeleyebilir. Colorado Üniversitesi Denver Business School'da 30 yıldan fazla bir süredir küçülmenin finansal ve psikolojik maliyetlerini inceleyen fahri profesör Wayne Cascio'ya göre, işler tersine döndüğünde, bazı işverenler tekrar personel almakta zorlanıyor. Cascio, “Kıdemli liderlik perspektifinden bakıldığında, iki seçeneğiniz var. Duygusuz olarak da karşılanabilirsiniz ya da sevecen olarak da karşılanabilirsiniz. Hangisini seçeceksin?” dedi. 

Bu, şirketleri ve üst düzey yöneticilerini tökezlemekten alıkoymadı. Örneğin Musk, belirli çalışanları doğrudan e-posta yoluyla kovmayı tercih ederken, işten çıkarmalar için platformun kullanılmasına öncülük etmedi. Cascio’nun özellikle yıllar boyunca gözlemlediği beş eleman çıkarma en utanç vericiler olarak göze çarpıyor.

Better (2021)

Dijital ipotek kredisi veren Better Holdco Inc. ilk olarak Aralık 2021'de Zoom üzerinden 900 çalışanın toplu işten çıkarılmasıyla manşetlere çıktı. Mesaj, Better'ın CEO'su Vishal Garg tarafından dakikalar içinde çalışanlara iletildi. Firma Mart ayında 3 bin kişiyi işten çıkararak ikinci kez toplu işten çıkarma yaptı. Bazı çalışanlar haberi, banka hesaplarına zamanından önce yatırılan kıdem tazminatıyla aldı. Şirket bir yıldan az bir sürede dört kez işten çıkarma yaptı. Better konuyla ilgili yapmayı reddetti.

Verizon (2002)

Geniş bir telekomünikasyon endüstrisi çöküşü ve cep telefonlarından kaynaklanan rekabetin ortasında, Verizon Communications Inc. Noel'den birkaç gün önce New York ve New Jersey'de 2 bin 700 teknisyeni işten çıkardı. İki çocuk babası The New York Times'a “Rüya gibi gerçeküstüydü. Amerikan kabusuydu” dedi. Başka bir teknisyen, Noel'de üç yıllık kız arkadaşına evlenme teklif etme planını artık elmas bir yüzük söz konusu olmadığı için rafa kaldırması gerektiğini söyledi. Verizon sözcüsü de yorum yapmayı reddetti. 

Bird (2020)

Cascio, elektrikli scooter şirketi Bird Global Inc.'de maliyet düşürme manevrasını, Netflix'in bilimkurgu dizisine atıfta bulunarak “Black Mirror işten çıkarmaları” olarak adlandırdı. Los Angeles merkezli bağımsız bir teknoloji ve start-up yayını olan dot.LA’ya göre çalışanlar üstünde yalnızca Covid-19 yazan gri arka planlı bir slayt görüntüsünün olduğu Zoom çağrısını kabul ettiler. Ardından bedeni olmayan, robotik bir ses onları iki dakika içinde kovdu. 400'den fazla çalışan, yani işgücünün yaklaşık yüzde 30'u işten çıkarıldı. Cascio, Better’daki gibi en kötüsünün, çalışanların soru soruma fırsatı bile olmadığı durumlar olduğunu söyledi. Bird konuyla ilgili yorum yapmadı.

Robbs (2007)

İngiltere, Hexham'daki Robbs mağazasının çalışanları, sıkıcı bir vardiyaya hazırlandıklarını düşünüyorlardı. Ancak yöneticiler binadan müşterileri çıkarmak için önce kasıtlı olarak yangın alarmını çalıştırdı ardından 140 çalışanını tek bir alanda toplayarak yaklaşık 200 yıllık mağazanın iki hafta içinde kapanacağını açıkladı. BBC'ye göre, yöneticileri kararı "verimli ve pratik" olarak nitelendirdi.

The Accident Group (2003)

Muhtemelen mesajla terk edilmekten daha kötü olan tek şey mesajla kovulmaktır. İngiltere merkezli bir sigorta şirketi olan Accident Group, 2 binden fazla çalışana bir numarayı aramalarını söyleyen bir mesaj gönderdi. Independent’a göre kaydedilmiş bir mesaj onları bekliyordu. 

Sesli mesajda, “İşe alınan tüm personel ile bugün iletişime geçilecektir. Sizinle konuşulmadıysa, işten çıkartılıyorsunuz. Bu aramanın doğası için özür dilemeliyim. Bunu yüz yüze yapmayı tercih ederdim. Mevcut zaman ölçeğinde, bunun mümkün olmadığına karar verildi” denildi. Şirket başka bir mesajda, “Ne yazık ki, Mayıs ayı maaşlarını ödemek için etkin bir fon yok” diye ekledi.