Kas hafızası gerçekten ne anlama geliyor?
Bir spor öğrenmek, dayanıklılığınızı artırmak veya kaslarınızı güçlendirmek için yaptığınız tüm geçmiş antrenmanların bir getirisi olarak kas hafızası oluşturmuş olabilirsiniz. Peki kas hafızası tam olarak nedir? Nasıl çalışır?
Bu bir fitness efsanesi değil. Kas hafızası diye bir şey gerçekten var ancak tam olarak düşündüğünüz anlama gelmiyor olabilir. İnsanlar genelde bisiklete binmeyi, tenis topunu servis etmeyi ya da beyzbol topu atmayı unutmamayı kas hafızası olarak yorumlarlar. Ancak bu beceriler aslında motor öğrenme sürecinden kaynaklanır. Başka bir deyişle bunlar motor bellektir.
Kanada'daki Memorial University of Newfoundland'da İnsan Kinetiği ve Rekreasyon Okulu'nda araştırma profesörü David Behm, “Bu hareketleri iyi yapmayı öğrendiğinizde ve bunları bilinçli düşünmeden otomatik olarak yapabildiğinizde, bu bilgi beyinde kodlanır” dedi.
Öte yandan, fizyologlar kas hafızasından bahsederken, önceden eğitilmiş kasların, bir süre kullanılmadıktan sonra, sıfırdan başlarken hiç eğitilmemiş kaslardan çok daha hızlı güç ve hacim kazanmasına atıfta bulunurlar.
Yeniden egzersizle etkinleşiyor
Son 15 yılda yapılan araştırmalar, değişikliklerin aslında kasların kendisinde devam ettiğini ortaya koydu. Örneğin fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, sonuçlar kas hücrelerindeki çekirdeklerin eğitimlere yanıt olarak çoğaldıktan sonraki hareketsizlik dönemlerinde bu ekstra çekirdeklerin kaybolmadığı görüldü. Bu kas çekirdekleri farklı kas liflerinde tutulurlar ve esasen yeniden egzersizle etkinleştirilmeyi beklerler.
"Kas büyümesini hızlandırır"
Egzersiz yaptığınız zaman kas liflerinin küçük hasar görmesi normaldir. Bu kasın güçlenmesinin bir parçasıdır. San Diego Eyalet Üniversitesi'nde egzersiz ve beslenme bilimlerinde öğretim görevlisi olan fizyolog Fabio Comana’nın açıkladığına göre uydu hücreler olarak adlandırılan hareketsiz hücreler, yaralanma bölgesine hareket eder ve kas liflerine daha fazla çekirdek (hücrelerin beyinleri) sokar, bu da kasın büyümesine olanak tanır. Comana, “Önemli bir süre egzersiz yapmayı bıraksanız bile, yeniden eğitimle çekirdekler yerlerinde kalır ve kas büyümesine dönüşü hızlandırır” dedi.
Fayetteville'deki Arkansas Üniversitesi'nde sağlık ve rekreasyon alanında doçent olan Kevin Murach’a göre kas hafızası hakkındaki bir başka araştırma alanı, genlerinizin çalışma şekillerindeki değişikliklerle ilgili. Murach, “Kas hücrelerinde, hücrede belirli proteinleri yapmak için egzersize yanıt olarak genler açılır ve kapanır, bu da sonuçta kas büyümesini ve gücünü kolaylaştırır” diyor. Bu teoriye göre, bu genlerde uzun vadeli değişiklikler kas hafızasını harekete geçiren şey olabilir.
Durduğu bir yaş yok
Sonuç olarak ne kadar çok egzersiz yaparsanız, o kadar fazla kas hafızası biriktirirsiniz. Ayrıca araştırmacılar, kas hafızasının uzun süreli, hatta belki de kalıcı olduğuna inanıyor. Behm, kas hafızasının durduğu bir yaş olmadığını söyledi. 50'li ve 70'li yaşlarındaki erkekleri içeren yakın tarihli bir çalışma, direnç antrenmanı sürecini ardından antrenmana ara verilmesini ve yeniden geri dönülmesini kapsayan her biri 12 haftadan oluşan süreci araştırdı.
"Ne kadar formda olursanız, o kadar uzun süre korursunuz"
Beklendiği gibi, direnç eğitimi diz ekstansiyon gücünü yüzde 10 ila 36 oranında artırdı. Eğitimin durdurulması yüzde 5 ila 15'lik bir güç kaybıyla sonuçlandı. Araştırmacılara göre eğitim sonrası maksimum güç seviyesine ulaşmak için sekiz haftadan daha az bir yeniden eğitim dönemi gerekliydi.
Amerikan Egzersiz Konseyi başkanı ve baş bilim yetkilisi Cedric Bryant’a göre eski zindeliğinizi ne kadar çabuk geri kazanacağınız, başlangıçta ne kadar formda olduğunuza, antrenmanı bırakma döneminin ne kadar sürdüğüne, kaç yaşında olduğunuza ve kas hafızanızı oluşturmak için ne kadar süredir egzersiz yaptığınıza bağlıdır. Bryant, “Ne kadar formda olursanız, kas hafızasını o kadar uzun süre korursunuz” dedi.