Bülten

Yorum

Oksijen Gazetesi'nde haftanın köşe yazıları. 
14 Haziran 2025, Cumartesi

Günaydın. 

Bugün Trakya'nın batısı, Toroslar mevkii, İç Anadolu'nun güney ve doğusu, Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu’nun kuzey ve batısı ile Ordu'da yağış bekleniyor. 

Sıcaklık İstanbul'da 26, Ankara'da 28, İzmir'de 34, Diyarbakır'da 39, Zonguldak'ta 22 derece.

İsrail'in İran'a yönelik saldırısına İran dün gece cevap verdi. Yaklaşık 100 balistik füzeyle İsrail hedef alınırken, bunlardan birkaçı demir kubbeyi aşarak Tel Aviv'de hasar oluşturdu. 

İsrailli yetkililere göre Tel Aviv'de çok sayıda kişi yaralandı. 

Gecenin en çok tartışılan açıklaması İsrail Savunma Kuvvetleri'nin tweetiydi. "İsrailli siviller İran rejimi tarafından hedef alınıyor. Dünya buna sessiz kalamaz" şeklindeki tweetine İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun politikaları nedeniyle İsrail bombardımanı altında yaşam mücadelesi veren Gazze'deki çocuklar hatırlatılarak cevap veriliyor. Tweet burada.  

Endişe verici bir diğer gelişme de İran'da yaşandı. Ülkenin Fordo ve İsfahan nükleer tesislerinde kısıtlı hasar oluştuğunun duyurulmasının ardından Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, Natanz Nükleer Tesisi'nde radyasyon ve kimyasal sızıntı olduğunu açıkladı. 

Gece boyu yaşananları canlı anlatım sayfamızda aktardık. Sayfa güncellenmeye devam ediyor. Bombardımandan video ve fotoğrafları bulabileceğiniz sayfamızı buradan takip edebilirsiniz. 

Bu gece yarısı futbolseverlerin gözü ABD'de olacak. İlk kez 32 takımla düzenlenecek Kulüpler Dünya Kupası, bu gece 03.00'te El Ehli-Inter Miami karşılaşmasıyla başlıyor. Yayın TRT Spor'da. 

The Athletic, turnuvaya dair bilinmesi gerekenleri derledi. Toplam ödül 1 milyar dolar olan turnuvada Türk takımı yer almıyor. Çünkü maalesef hayal gibi görünen kriterleri yakalayabilen takımımız olmadı. Turnuvaya dair tüm detaylar  burada.

Okuyacaklarınıza 'First Lady of Song' lakabıyla da bilinen muhteşem ses Ella Fitzgerald eşlik edecek. Çünkü yarın doğum günü. 

Seveceğinizi umarak 9 şarklılık bir konser kaydını iliştiriyorum. Burada.

Birazdan paylaşacaklarım, basılı gazete ve gazeteoksijen.com'da okunabiliyor. Fakat sitemizin tamamı sadece abonelerimize açık. 1 yıllık abonelik şu anda 490 lira. Abone olmak isterseniz şartlarımızı inceleyip aboneliği başlatabileceğiniz sayfa  burada.   

Son dakikacılara duyurumu tekrarlayayım: Yarın Babalar Günü. Hâlâ hediye arayışındaysanız ve henüz ne hediye edeceğinizi bulamadıysanız, babanıza Oksijen dünyasına sınırsız şekilde erişebileceği Gazete Oksijen aboneliği hediye edebilirsiniz. Pazar gecesine kadar geçerli teklifimizle yıllık aboneliğin ücreti 415 lira. Detaylara  buradan  ulaşabilirsiniz. 

İyi okumalar. 

Babalara çağrı: Yola çıkın!
Selçuk Şirin: "Türkiye’de çocuk bakımının yüzde 80’ini anneler üstleniyor, babaların yüzde 10’u bu göreve katılıyor. Daha da çarpıcısı, babaların dörtte üçü çocuklarıyla hiç oyun oynamıyor. Oysa yaşadığımız çağ, babaları çocuk gelişiminin asli unsuru olmaya zorluyor. Belirsizliklerle dolu bu dünyada, onların güvenli bağlara ve sağlıklı rol modellerine her zamankinden fazla ihtiyacı var. Bu nedenle size çağrım, çocuklarınızın hayatındaki yerinizi gözden geçirmeniz."

Her kuşak babalık sınavında biraz daha zorlanıyor! 
Mine Şenocaklı: "Baba olmak günümüzde ne kadar zor, bunu babalar ve baba olmuş oğullarıyla konuştum. 14 çocuklu bir ailede büyümüş 80 yaşındaki İsmet Amca’nın sözleri her şeyi özetledi: 'Yoksulduk ama babam bizi okutursa iyi bir hayatımız olacağını bilirdi. Biz de bilirdik... İşte eski kuşakla şimdiki kuşak babalar arasındaki en büyük fark bu. Şimdi ne babaların ne de çocuklarının gelecekten umudu  yok!'"
Zorbalığın küçük kurbanları anlatıyor
Akran zorbalığı okullardaki bir numaralı tehdit haline gelmiş durumda. Yaptığımız araştırmadan çıkan hikâyeler, yaşanan büyük yıkımın canlı kanıtları...

Akan Abdula'nın yazısından aktarıyorum. 

12 yaşında kız: Bir kız grubundaydım, kiloluyum diye beni
attılar. Bahçede kendim oynamaya başladım. Bir gün etrafımı sarıp gözlüğümü kırdılar.

9 yaşında kız: Ben kısa boyluyum. Bana sürekli cüce diyorlar. Cüceler itilir diyorlar, beni de bir gün itecekler diye çok korkuyorum. 

12 yaşında kız: Okul bir şey yapmayınca zorba çocuk güçlendi. Sonra grup kurdu. Artık koridorlarda herkesin hayatını cehenneme çeviriyor.

11 yaşında erkek: Kısa boylu bir çocuğa çelme taktılar, kafası şişti. Sonra herkes ona çelme takmaya başladı. Tutanak tutuldu, daha da kötü oldu.

Yazının tamamı  burada.

Her dört çocuktan biri okulda zorbalığa uğruyor
PISA 2022 anket verilerine göre Türkiye’de her dört çocuktan biri
eğitim gördüğü kurumda isim takma, tehdit, alay etme gibi sözel;
dışlama, dedikodu ve iftira gibi ilişkisel zorbalığa maruz kalıyor. 

Detaylar Baran Can Sayın'ın  haberinde.

Oksijen yazarlarından
Trafik kazaları radarla önlenemez
Mehmet Y. Yılmaz: "Bayramda herkes, otoyollara adım başı dizilen hız tespit cihazlarını konuştu. İçişleri Bakanı bu sayede hız sınırı 140 olan otoyollarda hiç can kaybı yaşanmadığını açıkladı. Ancak Emniyet’in istatistiklerine göre trafikteki en önemli sorunumuz 'aşırı hız' değil. Hatta ölümlü ve yaralamalı trafik kazalarının sebepleri arasında 'aşırı hız' 12. sırada. Acaba yanlış yere mi  odaklanıyoruz?"

MHP’nin yeni anayasa hamlesi nasıl okunmalı? CHP ne yapmalı?
Bekir Ağırdır: " Bahçeli’nin yeni anayasa çağrısı, yalnızca metin değişikliği değil; seçim sistemi, parti yasası ve meclis iç tüzüğünü de kapsayan köklü bir rejim düzenlemesi niteliğinde. Ancak Türkiye’nin ihtiyacı, toplumu denetleyen değil, özgürlük ve eşitliği esas alan katılımcı bir anayasa. Bu süreç, tüm toplumu kapsayan sivil bir zeminle yürütülmeli. Muhalefet, özellikle CHP, sadece karşı durmak yerine kendi anayasa vizyonunu ve kurucu siyaset anlayışını ortaya koymalı. Zira mesele artık 'Kim iktidar olacak' değil, 'Nasıl bir Türkiye kurulacak' sorusudur."  

Koltuk sevdası
Özge Öner: "Türkiye’de kamu hayatının en istikrarlı sembolü nedir diye sorsalar ne anayasa derim, ne partiler ne kurumlar, ne de ideolojiler… Bunların hepsi dönüştü, tahrif edildi, değiştirildi. Ama bir şey var ki kıymeti hiç eksilmeden varlığını devam ettirdi: Koltuk sevdası. Aslında Türkiye’nin bugünkü vaziyeti dikkate alınacak olursa konuşmamız gereken tek koltuk terapist koltuğu. Ama benim kastettiğim koltuk birçok aktörün kafasında görünürlük, hükmetmek, itibar gibi şeylere denk düşen o meşhur  koltuk."

Mülteciliğin en dibinde yaşayan hayaletler: Domlar
Nurcan Baysal: "Suriye'deki iç savaşla birlikte Türkiye'ye sığınan
milyonların içinde Domlar da vardı. Orta Doğu'daki Çingenelerin en kalabalık gruplarından olan Domlar, geldikleri günden beri refahlarını bir nebze olsun artıramadı. Bugün hâlâ Nizip'teki derme çatma kamp alanında hayatta kalma mücadelesi  veriyorlar."

Birleşik Krallık silah kuşanıyor
Elçin Poyrazlar: "Birleşik Krallık nükleer kabiliyetlerden siber savaşlara kadar uzanan kapsamlı bir savunma stratejisi hazırladı. Soğuk Savaş'tan bu yana en azimli savunma politikası ülkede ‘yeni bir çağa’ işaret  ediyor."

Ne bu labubu? 
Levent Erden: "Yeni çılgınlık. Dünyanın her yerinde. Sosyal platformların bütün köşe başlarında. Televizyonlardan internete haberlerin baş köşesinde. Sohbetlerin merkezinde. Bazıları duyunca
tepeden bakarak burun kıvırıyor. Saçmalık addediyor. Anlamsız ya
da en azından gereksiz buluyor. Ama bütün dünya peşinden koşuyor. Akıl ötesi bir durum  yaşanıyor."

Hayallerdeki Türkiye’nin takımı
Bağış Erten: "Kadınlar Voleybol Milletler Ligi’ni izliyorsunuz değil mi? Türkiye, ilk hafta Çin ayağını kasıp kavurdu resmen. Hem de adlarını ezberlediğimiz Vargas, Zehra, Ebrar’la değil. Gencecik oyuncularla. Kim bu ‘yeni’ kızlar? Nereden çıktılar? Nasıl bu kadar iyi oynuyorlar? Voleybol bizim bilmediğimiz neyi  başarıyor?"

Çiftçi hem borçlu hem yaşlı
İrfan Donat: "Yeni araştırmaya göre Türkiye’de 'Herhangi bir sorun yaşamıyorum' diyen çiftçilerin oranı sadece yüzde 11. Çiftçi hane halklarının yüzde 71’i ek gelirlerle ayakta duruyor, borçluların oranı yükseliyor. Genç kuşağın tarıma mesafesi de artıyor, çiftçilerin yaş ortalaması 59’a  çıktı!"

‘Lüks’e dört yeni yol arkadaşı
Ece Sükan: "İkonik bir figür, uzay teknolojisi, sürdürülebilirlik ve İskandinav kültürü… Yakın zamandaki dört işbirliği sayesinde lüks dört yeni anlam  kazandı."
Mükemmel haşlanmış yumurta nasıl pişirilir? 
Malumat'ta bu hafta bilimsel olarak ispatlanmış kusursuz yumurta pişirme yöntemi var. Deneyenlere göre 32 dakika sürecek mesainin sonunda hayatınızın en iyi yumurtasını yiyeceksiniz. Detaylar  burada.

Malumat'ta ayrıca Asya'nın en zengin ülkesinin pirinç krizinin detaylarını okuyacaksınız: "Üretim planlamasında yapılan hata nedeniyle çıkan krizde şu ana kadar boşboğaz bir tarım bakanı koltuğundan oldu, hükümet stratejik pirinç stoklarının bir bölümünü piyasaya sürerek fiyatları aşağı çekmeye çabalıyor." 

Ofisten konuta dönüşüm: 'Uyku kent' mi oluyoruz?
Kıvanç Önder: "Çevre-Şehircilik Bakanlığı’nın ofislerin konuta dönüştürülmesinin önünü açması tartışılıyor. İstanbul’da 1.5 milyon m2’lik devasa boş ofis alanının konuta dönüşmesi altyapıya yeni yükler  getirebilir."

Çığ gibi büyüyen fon dünyasına makro bakış
Haluk Bürümcekçi: "Mevduata alternatif oluşturan menkul kıymet yatırım fonları ile emeklilik fonlarının portföy büyüklüğü 6.6 trilyona ulaştı. Arık tüm kararlarda fon dünyası da dikkate  alınmalı."

İhracatçılara iyi haberler
Mete Yüksel: "Borsadaki ihracatçı şirketlerin hisseleri yıllardır endeksin altında kalıyor. Son haftalarda artan faiz indirimi beklentisiyle bankaların ralli yapması finans dışı sektörlerin  hisselerindeki zafiyeti daha da belirginleştirdi. Bunun önümüzdeki dönem değişmeye başlamasını bekliyorum. Bunun için gerekli koşulların olgunlaştığına yönelik işaretler birikti. İhracatçıların portföylerdeki ağırlıklarını  artırmalı."

Maliye politikasını altüst eden siyasi ve dış etkenler azalmalı'
Eren Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren, Metin Kaan Kurtuluş'un sorularını yanıtladı. 

“Özellikle bağımsız yargı ve adalet sisteminin oturması gerektiğini” söyleyen Eren’e göre “Ekonomik sıkıntıdan çıkılamaması Şimşek’in kabahati  değil."

Mesele sadece elektrikli otomobil değil, anlamadınız mı?
BMW elektrikli araçlarda vitesi büyütürken, sürdürülebilirlik projelerinde Yuvam Dünya Derneği ile birlikte kültürel değişimi destekliyor, farklı projeler hayata geçiriliyor. Örneğin, iklim krizinin denizler üzerindeki etkilerini ölçmek için yelkencilerle işbirliği yapıyor. 

BMW, MINI, BMW Motorrad Genel Müdürü Can Mete Paker ve Yuvam Dünya Yönetim Kurulu Başkanı Kıvılcım Pınar Kocabıyık, Elif Ergu'nun sorularını  yanıtladı.

Çip gitti, mıknatıs geldi
Emre Özpeynirci: "Otomobilinizin direksiyonunu çevirirken ya da frene bastığınızda modern teknolojinin arkasındaki görünmez bir gücü, bir avuç metal parçasını hiç düşündünüz mü? Muhtemelen hayır. Ancak o küçücük metal parçalar bugün küresel bir kriz yaratmak üzere. Çin’in, stratejik mıknatısların ihracatını kısıtlayabileceği sinyali, basit bir ticaret hamlesinden çok daha fazlası; bu, küresel sanayi devlerini ve hatta Türkiye’nin geleceğini doğrudan ilgilendiren sessiz bir fırtınanın  habercisi."

Personel politikalarında göz ardı edilen ayrım: Sınıfsal köken farkı
Financial Times'tan: Birçok işyeri cinsiyet ve ırk eşitliğini geliştirmeye yönelik programlar uyguluyor. Ancak işe alınma ve terfide rol oynayan sınıfsal kökene pek bakılmıyor. Oysa çalışanların sosyoekonomik geçmişi, kariyer rotalarını derinden etkileyebiliyor.
Türkiye ‘teknoloji liginde ben de varım’ diyor
The Economist analizi:  Harvard Üniversitesi’nden bilim insanlarının 25 ülkeyi yapay zekâ, yarıiletkenler, biyoteknoloji, uzay ve kuantum teknolojisi başlıklarında değerlendirdiği küresel listenin lideri ABD. Ancak ikinci sıradaki Çin çok geçmeden zirveyi kapabilir. Avrupa etkisiz, 22’nci sıradaki Türkiye ise son yıllarda atağa kalkan  ülkelerden.

Bir bakışta 'erişim engeli'
İktidar, 10’uncu Yargı Paketi’nden son anda çıkardığı internet
düzenlemelerini yeniden Meclis’e getirmeye hazırlanıyor. Buna göre
hakim ‘ilk bakışta’ hak ihlali görülmesi halinde kapsamlı inceleme
yapmadan erişim engeli kararı verilebilecek. BTK Başkanı da hakim
onayı olmaksızın erişim engeli kararlarına imza atabilecek. 

Detayları Gökçer Tahincioğlu  aktarıyor.

Gelecek ‘geliyor’ ama biraz pahalıya geliyor!
Levent Ertem: "NFT ve metaverse çılgınlığı çabuk unutuldu. Oysa dijital gelecekte var olmak isteyenleri fena cezbetmişti. Teknoloji devlerine duyulan aşırı güvenin, bol paranın ve biraz da kolektif açgözlülüğün şahikası olarak hatırlanacak. Servet ödenen NFT’ler telefonlara duvar kağıdı  oldu."

iOS 26 iPhone’a hayatı kolaylaştıran özellikler getiriyor
Apple, sonbahardan itibaren iPhone’larda kullanılacak yeni yazılımını tanıttı. Artık telefonunuz bekleme müziği dinlemeyin diye sizin yerinize sıraya girecek, spam aramalara 'kimsin' diye  soracak.

Teknolojik kudretin etik sorumluluğu
M. Serdar Kuzuloğlu: "Yaz aylarını bize zehreden sivrisinekleri yok edebilecek imkâna sahibiz. Peki böyle bir şeye hakkımız var mı? Peki ya doğacak çocuğumuzun olası hastalıklarını  engellemeye?"

Genetiğin şifreleri asıl şimdi çözülüyor
Çağrı Mert Bakırcı: "ABD’deki Northwestern Üniversitesi'nden biyofizikçilerin geliştirdiği ve üretken yapay zekânın gücünü kullanan yeni bir hesaplamalı araç, karmaşık hastalıkların arkasındaki gizli gen ağlarını ortaya çıkarma konusunda çığır açıcı bir adım atılmasını sağladı."

Yapay zekâda bu hafta
Cem Say: "Bu köşede başka hiçbir konuyu ele almadan her yazıda o haftanın yapay zekâ gündemini özetleyebilirim. Sırf bu kesintisiz haber akışı bile YZ teknolojisinin hem alıp başını gittiğini hem de halkın gözünde önemli bir yere oturduğunu  gösteriyor."

Demansa karşı zihinsel check-up
Prof. Osman Müftüoğlu: "KOGNOSKOPİ dünyanın en ünlü Alzheimer uzmanlarından Dr. Bredesen’in geliştirdiği bir ‘zihinsel check-up’. Amacı bilişsel gerilemeyi yıllar öncesinden tespit edip kişiye özel önleyici program  geliştirmek."

Prof. Müftüoğlu, İkinci 50 köşesinde bu hafta ayrıca şu başlıkları ele alıyor: 
Çocuğum neden odaklanamıyor?
Dr. Mark Hyman'da konu dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu: "Fonksiyonel tıpta DEHB yalnızca bir beyin bozukluğu olarak değil, tüm vücut sistemlerini etkileyen bir dengesizlik olarak ele alınır. Bağırsak mikrobiyotası, bağışıklık sistemi, mitokondri fonksiyonu ve detoksifikasyon süreçleri, DEHB semptomlarının ortaya çıkmasında önemli rol  oynar."

Haftada bir yumurta bile Alzheimer riskini azaltıyor
Dr. Ayşegül Çoruhlu: "Bu hafta, bazı besinleri artırdıkça beynimizi nasıl daha iyi koruyacağımızı konuşacağız. İki önemlialt başlık var. Biri, yumurtanın Alzheimer’dan koruyacağına dair bir çalışma; diğeri ise beyin-kolesterol  ilişkisi…"

Sigarasız akciğer kanseri gizemi
Hiç sigara içmemiş kişilerde akciğer kanseri vakalarının sayısı artıyor. Peki nedeni ne? Bilim dünyası şimdi bu sırrı çözmeye  çalışıyor.

Meksika bayrağı: Solun simgesi, sağın hedefi
Yanan Waymo taksilerinin üzerinde Meksika bayrakları sallayan maskeli eylemcilerin fotoğrafları, hafta sonu muhafazakâr sosyal medyada anında yayıldı. Cumhuriyetçiler, bu fotoğrafları California’da göçmenlik sorununun ne kadar ileri gittiğinin en iyi örneği olarak  gösterdi.

Trump’ın otokrasi planı
ABD’yi yangın yerine çeviren protestoları, The New York Times’ın en etkili isimlerinden Michelle Goldberg yazdı: Trump otoriter önlemler almak için suni bir kriz yarattı. 

Trump California Valisi’nin itirazına rağmen Los Angeles’ta askeri sokağa indirdi. Ayaklanmalar kontrolden çıktığı için buna mecbur kaldığı iddiası doğru değil. Görünüşe bakılırsa, otoriter önlemler almak için sahici bir kriz beklemeye gerek görmedi, kafasından kriz uydurdu.

Şimdi hükümet yetkilileri, yabancı ülke bayraklarından hareketle Los Angeles’ı 'işgal altında' gibi göstermeye çalışıyor. Demokrasiye inanan Amerikalılar, bunun iktidarı diktatörlükle ele geçirmeyi haklı göstermek için uydurulmuş bir yalan olduğunu her fırsatta dile  getirmeli.

Trump'ın tehlikeli eylem planı
Analiz The Economist'ten: Protestolar, şiddet ve baskı döngüsü genellikle sağın yararına olur. En azından Trump’ın hesabı  bu.

İsrail dünyadaki bütün Yahudileri tehlikeye atıyor
Thomas L. Friedman: "Günün birinde illaki yabancı fotoğrafçı ve muhabirlere yanlarında İsrail askerleri olmadan Gazze’ye girme izni verilecek. O gün yıkımın bütün dehşeti ortaya  serilecek."

'Yardım merkezi değil fare kapanı'
Financial Times, Refah’ın batısındaki yardım merkezine ulaşmaya çabalayan sekiz Filistinliyle görüştü. Annesi gözünün önünde vurulan Zaydan da onlardan biri Bir haftada Gazze’nin güneyindeki Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından dağıtılan yardıma erişmeye çalışan onlarca Filistinli, İsrail ordusu tarafından  öldürüldü.

Arjantin yargısı eski lidere acımadı
Yüksek Mahkeme, 6 yıllık hapis cezasını onadığı eski devlet başkanı Kirchner’i kamu görevinden ömür boyu men etti. Ülkenin en tartışmalı siyasetçilerinden olan Kirchner, kara para aklama, yolsuzluk ve komplo kurmak gibi iddialarla yargılanmış, 70 milyon dolarlık kamu zararı yaratmakla  suçlanmıştı.
Dünyada her 4 kişiden biri dinden uzak
Pew Araştırma Merkezi’nin 2 bin 700’den fazla nüfus sayımı ve anket analizine göre, 2010’dan 2020’ye dünya nüfusu artarken Müslümanlar en hızlı büyümeyi kaydetti. Hristiyanlar küresel nüfus artışının gerisinde kaldı. Dini inancı olmayanlar ise ilk kez yüzde 25’e  dayandı.

Denizler böyle ısınırsa nefes alamayacağız
Bir yandan havadaki karbondioksit seviyeleri tehlikeli düzeyde yükselirken, sera gazlarına karşı emniyet subabımız okyanusların sıcaklığı rekor seviyelerde seyrediyor. Mayıs ayı sıcaklıkları bilim insanlarını  ürküttü.  

Yorum bültenimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz! 
Bu bülten size Gazete Oksijen bülten üyeliğiniz ve buradaki "eposta gönder" izniniz kapsamında iletilmiştir. Geri bildirimleriniz bizim için değerli. Bültenlerle ilgili geri bildirimlerinizi bulten@gazeteoksijen.com adresinden bizimle paylaşabilirsiniz.

Siteye Geri Dön