ABD’de ve Avrupa’da araştırmacılar, 22–24. haftalarda doğan bebekleri yaşatabilmek için yapay rahim teknolojisini geliştirmeye yaklaşıyor. Teknoloji, anneden alınan bebeğin sıvı dolu bir “biyotorbada” gelişimini sürdürmesini sağlıyor. Uzmanlara göre bu yöntem, akciğerleri yeterince gelişmemiş bebeklerin hayatta kalma şansını artırabilir. Ancak “doğal gebelik” ile “teknolojik gebelik” arasındaki çizgiyi bulanıklaştırarak yeni etik tartışmalar yaratıyor.
The Guardian tarafından haberleştirilen 2017’de Philadelphia’daki Çocuk Hastanesi’nin geliştirdiği ilk yapay rahim, 28 gün boyunca kuzu fetüslerini yaşatmayı başarmıştı. O günden bu yana AquaWomb adlı Hollanda merkezli bir girişim de benzer bir sistem üzerinde çalışıyor. Şirketin CEO’su Myrthe van der Ven, amaçlarının “anne rahmindeki ortamı en yakından taklit eden bir sistem” kurmak olduğunu söylüyor. Bu sistemde bebek, sentetik amniyotik sıvı içinde nefes almadan büyüyebiliyor; kalp atışları, dolaşım sistemi ve kas gelişimi doğal süreçleri izliyor.
ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 2023’te ilk insan deneylerine izin verilip verilmeyeceğini değerlendirmek için danışma komitesini topladı. Eğer onay verilirse, klinik denemelere 22–24 haftalık bebeklerle başlanacak. Bu aralık, doğumların en kritik eşiği olarak kabul ediliyor. ABD’de her yıl yaklaşık 10 bin bebek bu haftalarda doğuyor ve çoğu hayatta kalamıyor.
Yapay rahim teknolojisi, tıbbın bu eşiği ileriye taşıma potansiyeli taşısa da ebeveynler için yeni sorular doğuruyor: Bir bebeğin yaşamına nerede müdahale edilmeli? Ne zaman “kurtarmak”, ne zaman “bırakmak” gerekir?
"Teknolojiyle mucize arasındaki sınır belirsiz”
Boston’da yaşayan 39 yaşındaki sanatçı Beth Schafer, 23 haftalık doğumda oğlunu kaybetti. Şimdi onun gibi ebeveynler, “Bu teknoloji o zaman var olsaydı çocuğum yaşar mıydı?” sorusuyla baş başa. Schafer, “Oğlum için dağları yerinden oynatırdım. Ama bazen teknolojiyle mucize arasındaki sınır belirsiz” diyor.
Uzmanlar, bu sistemlerin sadece tıbbi değil, psikolojik ve toplumsal sonuçları da olacağını vurguluyor. Durham Üniversitesi’nden tıp hukuku uzmanı Elizabeth Chloe Romanis, “Yapay rahim, insan gelişiminde yeni bir evre yaratacak. Ne hukuken ne etik olarak buna hazırız” ifadelerini kullanıyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
