James Webb Uzay Teleskobu süpernovanın daha önce görülmemiş ayrıntılarını yakaladı. Görüntünün süpernova patlamasıyla yok olan ve ışığı Dünya'ya ilk kez 340 yıl önce ulaşan yıldızdan geriye kalan Cassiopeia A adlı gaz ve toz bulutuna ait olduğu açıklandı. Galaksideki bilinen en genç süpernova kalıntısı olması nedeniyle Dünya ve uzaydaki pek çok teleskop tarafından izlendiği bildirilen Cassiopeia A'nın, Cassiopeia Takımyıldızı'nda (Kraliçe veya Koltuk Takımyıldızı) 11 bin ışık yılı uzaklıkta yer aldığı ve kalıntıların 10 ışık yılı boyunca uzandığı kaydedildi.
Cas A olarak da bilinen kalıntıdan alınan görüntülerin, bilim insanlarının yıldız patlamalarının nasıl meydana geldiği hakkında daha fazla bilgi edinmelerini sağladığı belirtildi. Gök bilimciler, Webb Teleskobu'nun kızılötesi kameralarını diğer teleskopların kaçırdığı detayları yakalamak üzere Cas A yönüne çevirdi.
Kızılötesi görüntülerle yıldız otopsisi
Purdue Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Webb Programı Baş Araştırmacısı Danny Milisavljevic, yaptığı açıklamada, "Cas A bize, patlayan bir yıldızın enkazına bakmak ve daha önce orada ne tür bir yıldız olduğunu, o yıldızın nasıl patladığını anlamak için bir tür yıldız otopsisi yapma fırsatı sunuyor" dedi. Webb'in Cas A'ya ait yeni kızılötesi görüntüleri, kalıntının renklerinin insan gözüyle algılanabilmesi için görünür ışığa çevrildi.
Kalıntının dış yüzeyindeki kırmızı ve turuncu ışık, patlamadan önce yıldızın uzaya püskürttüğü maddelerin çevredeki gaz ve tozla çarpışmasıyla oluşan sıcak toz bölgesini gösteriyor. Kalıntının kabarcık benzeri yapısının içinde kümeleri ve düğümleri andıran şekillerle parlak pembe ışık görülebiliyor. Bu bölümde patlayan yıldızdan gelen argon, neon ve oksijen gibi parıldayan elementler bulunuyor.
Yeşil canavar
Balonun sağ tarafındaki parlak yeşil halka da araştırmacıların ilgisini çekti. Milisavljeviç, "Boston'daki Fenway Park'tan esinlenerek ona yeşil canavar adını verdik. Yakından bakarsanız mini baloncuklara benzer şekillerle dolu olduğunu fark edeceksiniz. Şekiller ve karmaşıklık beklenmedik ve anlaşılması zor" dedi. Yıldızların patlama süreçlerinin anlaşılmasının Güneş ve Dünya'nın da geçmişini gösterebileceğini vurgulayan Milisavljeviç, "Kariyerimin geri kalanını bu verilerde ne olduğunu anlamaya çalışarak geçireceğim" ifadesini kullandı.
Stars: always making a dramatic exit! 🌟
— NASA Webb Telescope (@NASAWebb) April 7, 2023
Webb’s powerful infrared eye has captured never-before-seen detail of Cassiopeia A (Cas A). 11,000 light-years away, it is the remnant of a massive star that exploded about 340 years ago: https://t.co/LLQsFQJwVQ pic.twitter.com/xqlGFzhYoy
Cas A gibi süpernova kalıntılarının incelenmesi, bilim insanlarının yıldızlar ve gezegenler için yapı taşı olan kozmik tozu ve patlayan yıldızların yaşam için çok önemli elementleri nasıl serbest bıraktığını anlamalarına yardımcı olabilir. Araştırmacılar, görüntüdeki tüm farklı renklerin hangi maddelerin varlığını gösterdiğini araştırıyor.
Kaynak: AA
