21 Kasım 2024, Perşembe Gazete Oksijen
Haber Giriş: 28.08.2024 14:00 | Son Güncelleme: 28.08.2024 16:38

James Webb'in bulguları bilinenleri baştan yazabilir: 6 yeni başıboş gezegen tespit edildi

Bilim insanları, ABD Havacılık ve Uzay Ajansının (NASA) James Webb Uzay Teleskobu'nu (JWST) kullanarak Perseus Moleküler Bulutu'nda 6 başıboş gezegen tespit etti
James Webb'in bulguları bilinenleri baştan yazabilir: 6 yeni başıboş gezegen tespit edildi

CNN'in haberine göre, 6 başıboş gezegen veya herhangi bir yıldıza bağlı olmayan gök cismi, Perseus Bulutu içinde yer alan ve Dünya'ya yaklaşık 960 ışık yılı uzaklıktaki NGC 1333 bulutsusunda keşfedildi.

Astronomlar, JWST'nin kızılötesi kameralarıyla görüntülenen NGC 1333'ün türbülanslı ortamında gaz ve tozun birleşerek yıldız ve diğer gök cisimlerinin oluşumuna olanak sağladığını ve 6 başıboş gezegenin Jüpiter'den büyük olduğunu kaydetti.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmanın baş yazarı, astrofizikçi Dr. Adam Langeveld, "Yıldız oluşum sürecinin sınırlarını araştırıyoruz. Genç Jüpiter'e benzeyen bir gök cismi varsa, doğru koşullar altında bunun bir yıldıza dönüşmesi mümkün olabilir mi? Bu, hem yıldız hem de gezegen oluşumunu anlamak için önemli" açıklamasını yaptı.

Bir yıldıza bağlı olmadan da gezegen oluşumu mümkün

Araştırmanın yazarlarından, Johns Hopkins Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve astrofizikçi Prof. Dr. Ray Jayawardhana ise, “Genç bir yıldız kümesinin en sönük üyelerini aramak için Webb’in kızılötesi dalga boylarındaki benzeri görülmemiş hassasiyetini kullandık ve astronomideki temel bir soruyu ele almaya çalıştık: Bir yıldızın oluşumuna yetecek en hafif kütle ne kadar olabilir? (Araştırmada) yıldızlar gibi oluşan en küçük 'serbest dolaşan' cisimlerin kütlesinin, yıldızların etrafında dönen dev ötegezegenlerle örtüştüğü ortaya çıktı” ifadelerini kullandı.

Jayawardhana, yaptıkları gözlemin gezegenlerin, merkezde bir yıldız olmadan da, gaz ve toz bulutunun büzülmesiyle oluşabildiğini gösterdiğine işaret etti.

Bulutsuda bir de kahverengi cüce bulundu

Araştırmada, yeni tespit edilen "başıboş gezegenlerden" birinin kütlesinin Jüpiter'in 5 katı olduğu ve bunun da yaklaşık 1600 Dünya'ya eşit olduğu kaydedildi. Söz konusu gök cisminin etrafındaki tozlu diskin bir yıldız oluşumunu andırdığı ve burada "mini gezegenler" oluşmasının mümkün olduğu belirtildi.

Araştırmacılar, NGC 1333 içinde yeni doğan yıldızlar ile 5-10 Jüpiter kütlesinde gezegenlerin yanı sıra, çok nadir görülen ve kahverengi cüce adı verilen bir gök cismi ile yakınlarında bir gezegenin kütlesine sahip bir gök cismi daha tespit etti.

Kahverengi cüceler, ne gezegen ne de yıldız olan, genellikle gezegenlerden daha büyük kütleye sahip ancak yıldızlar kadar kütle barındırmayan gök cisimleri olarak biliniyor. Araştırma, The Astronomical Journal'da yayımlanmak üzere kabul edildi.

Başıboş gezegen nedir?

Başıboş gezegenler, herhangi bir yıldızın yörüngesinde dönmeden kendi başına dolaşan gökcisimlerini ifade ediyor.  Samanyolu'nda nadir rastlanan bu cisimler, Güneş Sistemi'ndeki gezegenler gibi bir zamanlar bir yıldızın etrafında dönmüş ve daha sonra bir şekilde yıldızın kütleçekim kuvvetinden kopmuş olabiliyor.  Ayrıca bazı Başıboş gezegenlerin, gezegenlerden ziyade yıldızlara benzer bir süreçle meydana geldiği tahmin ediliyor. 

Kaynak: AA