Türkiye'deki katalog suçlarla mücadeleye aykırı hareket ettiği gerekçesiyle önceki gün Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından erişime engellenen Instagram, kurallara uyana kadar kapalı kalacak. Bu noktada kullanıcılar ise Instagram hesaplarına girmek için alternatif çözüm arayışında. Bunlardan en yaygın olanı ise VPN araçları. Hem bilgisayarlarda hem de mobil cihazlarda kullanılabilen bu uygulamaların çıkış noktası farklı olsa da bu tip amaçlarla da yoğun ilgi görüyor. Zaten App Store ve Google Play Store'un en çok indirilen uygulamalar listesine bakıldığında Türkiye'deki listelerde VPN araçlarının üst sıralara çıktığı görülüyor.
VPN araçlarını kullananların pek çoğu VPN'i tam olarak bilmezken, özellikle de ücretsiz olan VPN araçlarına büyük bir ilgi var. Peki bu ücretsiz yazılımlara güvenmeli miyiz?
VPN nedir?
VPN (Virtual Private Network) Sanal Özel Ağ anlamına geliyor ve internet ortamında kullanıcıların gizli kalmanıza yardımcı olan bir hizmet. VPN programları, internet trafiğini şifrelerken, kullanıcıların çevrimiçi kimliğini de gizlemesine yardımcı oluyor. Bu da başkalarının internette ne yaptığınızı izlemesini ve verilerinizi çalmasını zorlaştırıyor.
VPN, bilgisayarınızla VPN sağlayıcısının sahip olduğu uzak sunucu arasında özel bir bağlantı kuruyor. Bu dijital bağlantı veya tünel, verilerinizi başka kimsenin göremeyeceği şekilde şifrelerken güvenli ve gizli kalmanızı sağlıyor.
Ücretsiz VPN araçlarının olası zararları
Kullanıcılar VPN araçlarını çevrimiçi gizlilik, güvenlik ve coğrafi olarak kısıtlanmış içeriğe (Türkiye'de Instagram'ın yasaklanması gibi) erişim dahil çeşitli nedenlerle kullanıyor. Ancak ücretsiz olarak kullanılan VPN araçları göz ardı edilemeyecek derecede büyük tehditler barındırıyor.
Güvenlik riskleri: Çevrimiçi ücretsiz VPN'lerle ilgili temel endişelerden biri, yüksek seviyede güvenlik özelliklerine sahip olmamaları. Birçok ücretsiz VPN sağlayıcısı, güçlü güvenlik protokolleri geliştirecek ve sürdürecek kaynaklardan yoksun, bu da kullanıcılarını kötü amaçlı yazılım, bilgisayar korsanlığı ve kimlik avı gibi siber tehditlere karşı savunmasız bırakıyor.
Veri kaydı: Ücretsiz VPN'lerin gelir elde etmesi gerektiğinden bunu genellikle kullanıcıların verilerini kaydederek ve üçüncü taraf reklamcılara satarak yapar. Bu VPN araçları tarama geçmişinizi, çevrimiçi etkinliğinizi ve kişisel bilgilerinizi kaydedebilir ve ardından bunları reklamcılara satarak çevrimiçi gizliliğinizi tehlikeye atabilir.
Yavaş internet hızları: Ücretsiz VPN'ler sınırlı bant genişliğine sahip ve maliyetleri düşürmek için genellikle internet hızını kısma yolunu tercih eder. Bu, internette gezinmeyi ve akışı rahatsız edici derecede yavaşlatabilir. Ek olarak, en iyi ücretsiz VPN sağlayıcıları, her ay kullanabileceğiniz veri paylaşımına kısıtlamalar getirebilir ve sizi ücretli bir sürüme yükseltmeye veya başka bir ücretsiz VPN sağlayıcısı aramaya zorlayabilir.
Sınırlı sunucu konumları: Ücretsiz VPN'ler genellikle ücretli muadillerine göre daha az sunucu konumuna sahip. Bu, coğrafi olarak kısıtlanmış içeriğe erişiminizi sınırlayabilir ve bazı ülkelerdeki internet sansürünü atlamayı zorlaştırabilir. Sınırlı sunucu seçenekleriyle, sunucu sıkışıklığı nedeniyle daha düşük hızlarla da karşılaşabilirsiniz.
Müşteri desteği yok: Son olarak, ücretsiz VPN'ler genellikle müşteri desteği veya teknik yardım sunmaz. Bu, VPN bağlantısıyla ilgili sorunlarla karşılaşırsanız veya bir sorunu gidermek için yardıma ihtiyacınız olursa önemli olabilir. Kendi başınıza kalırsınız ve bu da ihtiyacınız olan yardımı almanızı zorlaştırabilir.
Ücretsiz VPN'ler cazip bir seçenek gibi görünse de, çevrimiçi gizliliğinize ve güvenliğinize zarar verebilecek önemli risklerle birlikte gelirler. Genellikle güvensizdirler, kullanıcı verilerini kaydederler, yavaş internet hızları sunarlar, sınırlı sunucu konumlarına sahip olup müşteri desteği de sunmazlar. Bu nedenle ücretsiz VPN araçlarının kullanılmaması kritik bir öneme sahip.
Instagram yasağıyla VPN kullanımı patladı
Statista.com verilerine göre, Şubat 2024 itibariyle Türkiye’de 58 milyona yakın Instagram kullanıcısı bulunuyor. Türkiye, dünyadaki en çok Instagram kullanıcısına sahip olan beşinci ülke olarak yer alıyor.
Birinci sırada 363 milyon kullanıcı ile Hindistan yer alırken, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) 167 milyon kullanıcı ile ikinci sırada bulunuyor. Üçüncü Brezilya'da 101 milyon, dördüncü Endonezya'da ise 101 milyon kullanıcı bulunuyor.
BTK, sosyal medya platformu Instagram'ın "katalog suçlara uymadığı" gerekçesiyle erişime kapatıldığını belirtti.
20'den fazla maddesi bulunan "katalog suçlar" arasında "soykırım suçu ve örgütlü işlenmesi," "çocuğa karşı cinsel istismar," "intihara sevk etme," "Atatürk'e hakaret" gibi maddeler yer alıyor.
Instagram'ın sahibi olan Meta'dan ise henüz bir açıklama yok.
