18 Aralık 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
Haber Giriş: 05.05.2023 04:30 | Son Güncelleme: 05.05.2023 04:30

100 yıl önceki ilk seçim

Yeni TBMM’yi oluşturacak milletvekillerini belirleyecek genel seçimlerin heyecanı yurda yayılırken iki dereceli basit çoğunluk sisteminin incelikleri de öğreniliyordu. 100 yıl önce bu hafta ülkedeki atmosfer bugünkünden farklı sayılmazdı
100 yıl önce 1 Mayıs kutlaması.
100 yıl önce 1 Mayıs kutlaması.

İzzeddin Çalışlar / [email protected]

Toplum seçimle ilk kez 1877’de, kısa süren meşrutiyet yönetimine geçerken tanışmıştı. Sonrasında 1908, 1919, 1914 ve 1919’da Mebusan Meclisi üyeleri seçimle belirlenmişti. İstanbul’un işgaliyle kapanan Meclis’in üyelerinin bir kısmı Ankara’da kurulan TBMM’ye katılmış, eksik kalan üyelikler bölgesel seçimlerle tamamlanmıştı. 1 Nisan 1923’te alınan karardan sonra seçim atmosferine giren ülkede, başta İstanbul olmak üzere büyük yerleşimlerde hazırlık başladı. Siyasi yelpazenin bir kanadı, Birinci Grup olarak adlandırılan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti grubuydu ve başkanı Mustafa Kemal Paşa muhaliflerinin etkisine karşı işi ilk günden beri sıkı tutuyordu. Diğer kanat ise 1919’dan beri Meclis’teki ağırlığını artıran İkinci Grup’tu. Muhalefet Lozan’da İtilaf Devletleri’ne büyük tavizler verileceğini düşünüyordu. Aralarında iktidara gelince antlaşmayı kabul etmeyeceklerini söyleyenler de vardı.