İzzeddin Çalışlar / [email protected]
Bu antlaşma asırlardır Türk milletine karşı tasarlanan ve Sevr Antlaşması’yla tamamlandığı sanılan büyük suikast planının çöküş belgesi ve Osmanlı devrinde tarihte örneği görülmemiş bir siyasi zaferdir.” (Gazi M. Kemal/Nutuk)
Mustafa Kemal’in, imzalanmasından dört yıl sonra bu sözlerle tanımlayacağı Lozan Antlaşması, bir asır önce bu hafta tüm dünyada yankılandı. İlk delegeler saat 15.00 civarında Rumine Sarayı’na geldi. İsmet Paşa salona girerken İzmir’deki Gazi de ona şu tebrik telgrafını çekiyordu: “Ülkenize birçok faydalı hizmetle doldurduğunuz ömrünüzü bu defa da tarihi bir başarıyla taçlandırdınız.” O gün eski Macaristan Başbakanı Frederik’e yazdığı mektup da Macar parlamentosunda okunmuş ve şiddetle alkışlanmıştı.