ABD, 1980’lerde bölgesel bir savaş durumunda kullanılmak üzere İsrail’de büyük bir silah stoğu oluşturdu. Savaş Rezerv Stoğu Müttefikleri-İsrail ya da Savaş Rezervi Stok Mühimmatı-İsrail (WRSA-I) olarak bilinen stok, ABD’nin ülke dışındaki en büyük savaş rezervlerinden biri. Başlangıçta 100 milyon dolar değerinde silah ve mühimmatla başlayan savaş stoğu, 2014 Gazze Savaşı öncesinde 1 milyar dolara, ardından 1.8 milyar dolara çıkarıldı.
Farklı depolarda tutuluyor
Stokta akıllı bombalar, füzeler, çeşitli çapta havan ve top mermileri, askeri araçlar ve 500 yataklı bir askeri hastane bulunuyor. Bu malzemeler İsrail’in farklı bölgelerindeki depolarda tutuluyor. Gerektiğinde İsrail’in WRSA-I stoğuna erişim hakkı var ancak bunun için katı kurallar ve ABD Kongresi’nin izni gerekiyor. Örneğin Kongre, 2014’teki Gazze Savaşı’nda İsrail’e 120 mm’lik havan mermisi ve 40 mm-lik bombaatar mühimmatına erişim yetkisi verdi ancak zaten bunların belirli sürelerde yenilenmesi gerekiyordu. İsrail ayrıca ABD’nin izniyle yine bu stoktan geçen yıl Ukrayna’ya çok sayıda 155 mm top mermisi transfer etmişti.
Ön bildirimin süresini kısalacak
Joe Biden, şimdi stoktaki eski veya fazla silahlara yönelik tüm sınırlamaları ve stokların yenilenmesine yönelik yıllık harcama tavanını kaldırmayı amaçlıyor. ABD şu anda belirli türde silah yardımı karşılığında İsrail’den tavizler talep ediyor, ancak Beyaz Saray'ın talebi bu koşulu da ortadan kaldıracak. Ayrıca Biden'ın talebi, silah transferinden önce Kongre'ye yapılan ön bildirimin süresini kısaltarak ABD'nin silah transferlerine ilişkin Kongre gözetimini de azaltacak. Mevcut yasaya göre 30 gün önceden bildirimde bulunulması gerekiyor ancak Biden'ın talebi, "olağanüstü" durumlarda bu sürenin kısaltılmasına olanak tanıyor.
The Intercept'in haberine göre Biden yönetimi Kongre’ye örneğin Ukrayna'ya sağlanan silahların ayrıntılı listesini sunarken, İsrail'e sağlanan silahlara ilişkin açıklama yapmıyor. Ancak geçen hafta Bloomberg, İsrail’e verilen silahların bir listesini ele geçirdi. Listede özellikle İsrail Hava Kuvvetleri’nin Gazze’de son bir aydır yaygın olarak kullandığı havadan yere yarı aktif güdümlü Hellfire füzelerinden binlerce yer aldığı ortaya çıktı.
"Hesap verilebilirliği azaltacak"
Dışişleri’ndeki görevinden ABD'nin İsrail'e yaptığı silah yardımı nedeniyle istifa eden Josh Paul, The Intercept’e "İsrail'e yapılan silah ve mühimmat transferleri üzerindeki kısıtlamaların kaldırılması İsrail'e daha fazla silah sağlamak için serbest akışlı bir boru hattı yaratacaktır” dedi.
Çatışma Halindeki Siviller Merkezi'nden John Ramming Chappell de "ABD'nin desteği, İsrail'in binlerce çocuğu öldüren bir saldırıya girişebilmesini mümkün kıldı. Şimdi Biden’ın talebi, gözetimi ve hesap verebilirliği daha da zayıflatacaktır" diye konuştu.
