ABD’de devrim kendi çocuklarını yiyor

ABD Başkanı Donald Trump’a en yakın isimler, Cumhuriyetçi Parti’nin bir dönem en güçlü isimlerinden olan şahinleriyle bir savaş girildi. MAGA görüşünü benimseyen Cumhuriyetçiler, bu isimleri Trump’ın “Önce Amerika” vizyonunun dış politikaya yansıtılmasının önündeki en büyük engeller olarak görüyor.

Politico’nun aktardığına göre Başkan Yardımcısı JD Vance ve Trump’a yakın yetkililer, dış politikada daha geleneksel görüşleri olan parti yetkililerini oyun dışı bırakmak için girişimlerini son haftalarda hızlandırdı.

Hedef alınan isimler arasında Trump’a yakınlığıyla tanınan ve Savunma Bakanlığı’na Pete Hegseth’in aday gösterilmesini eleştiren Senatör Tom Cotton ve yönetimin kendi Rusya-Ukrayna özel temsilcisi emekli general Keith Kellogg da var. Politico’nun aktardığına göre Kellogg Kiev’de Ukraynalı yetkililerle görüşürken Washington’daki Trump yanlıları kuyusunu kazıyordu.

Rusya karşıtı görüşleriyle bilinen Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz da yoğun baskı altında. Beyaz Saray, ‘MAGA’ görüşlerinden sapanlara tolerans göstermiyor.

Trump dış politikada rakip süper güçlerin liderleriyle kişisel ilişkilerini kullanmayı tercih ederken ABD’nin hem geleneksel müttefiklerini hem de hasımlarını gümrük tarifesi gibi yaptırımlarla tehdit etti. Politico’nun değerlendirmesine göre Trump’ın ikinci döneminde yapılan bu hamleler, Vance ve diğerlerini “Bildiğiniz Cumhuriyetçi Parti dış politikası öldü” mesajı verme konusunda cesaretlendirdi. Örneğin Savunma Bakanı Hegseth’in Brüksel’de müttefiklere Ukrayna’nın NATO dışında bırakılması gerektiğini söylemesi birçok Cumhuriyetçi Partiliyi şoke ederken, Trump’ı memnun etti. Bu doğrultuda Beyaz Saray, Hegseth’in sözlerini destekleyen bir açıklama yaptı. Ama geleneksel dış politika görüşlerine sahip olanlar şoke oldu.

Trump’ın dış politikadaki başına buyrukluğuna dair örnekler çeşitlendirilebilir: Kongre’nin Çin yapımı TikTok’a getirdiği yasağı kaldırması, hiç gündemde yokken Gazze’yi “alıp” tekrar geliştireceğini söylemesi. Ama hiçbiri Ukrayna’daki savaşı hızlıca bitirme sözü için harekete geçip Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le ilişkileri normalleştirmek için attığı adımlar kadar yankı uyandırmadı.

Geleneksel dış politika görüşlerine sahip Cumhuriyetçiler Trump’ın Putin’in saldırganlığını ödüllendireceği ve bunun ABD’yi dünya sahnesinde zayıf göstereceği konusunda endişeli. Trump’a yakın isimler ise bunları “eski kafa” düşünceler olarak görüyor.

Politico’ya konuşan bir Beyaz Saray yetkilisi, “ABD’nin dış politikasından sorumlu olan başkanın dış politikayı yönetmesine izin vermeli” dedi. İsminin paylaşılmamasını isteyen yetkili, “Kampanyasında şu anda yaptıklarını vadetti ve Amerikan halkı ona desteğini verdi” dedi.

Şahin görüşlere sahip Cumhuriyetçilere de değinen Beyaz Saray yetkilisi, “Onları ulusal çapta kimse seçmedi. Hiçbiri 77 milyon oy almadı. Hiçbiri bizi bir savaştan çıkarmadı. O yüzden belki de arkalarına yaslanıp başkanın süreci yönetmesine izin vermeliler.

Çocuk masası

Geleneksel görüşe sahip bazı Cumhuriyetçiler, Trump yönetimi tarafından kızağa çekiliyor. Bunların arasında Trump’ın Ukrayna’daki savaşı bitirmek için temsilci olarak atadığı Kellogg da var.

Kellogg, Trump’ın ilk döneminde Başkan Yardımcısı Mike Pence’in ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapmış ve Trump’a güvenlik konularında danışmanlık yapmıştı. Trump bu sene Beyaz Saray’a dönerken geleneksel görüşlere sahip Cumhuriyetçiler, kendileri için önemli olan Ukrayna konusunda benzer görüşlere sahip olduğunu bildikleri için Kellogg’un üst düzey bir göreve getirilmesini istediler.

Ancak barış anlaşmasına ulaşma konusunda hamleler hız kazandıkça Beyaz Saray, Kellogg’dan rahatsız olmaya başladı. Kendisini Ukrayna’ya fazla yakın buldular, aslında bun ABD’nin yıllardır sürdürdüğü tutumdan farklı değildi. Kellogg’un ekibine eski Dışişleri sözcüsü Heather Nauert’i de eklemesi rahatsızlık yarattı. Trumpçılar onu “Washington’daki Ukrayna yanlısı yapının bir parçası” olarak görüyor.

Ancak asıl konu, Trump yönetimindeki bazı kişilerin Kellogg’un Başkan’ın Ukrayna vizyonunu anlamadığını düşünmesi. Beyaz Saray kaynaklarına göre bu sebeple kendisi ABD ve Rusya arasında Suudi Arabistan’da yapılan görüşmelere dahil edilmedi. Trump yetkilileri bunun yerine kendisini “müzakerelerin çocuk masası” dedikleri görüşmeler için Kiev’e gönderdi. Ayrıca Rusya ile iletişimde direksiyonda Kellogg’un değil, Trump’ın Orta Doğu temsilcisi Steve Witkoff’un olacağı açıklandı. Kellogg’un Ukrayna lideri Volodomir Zelenski’nin ABD’nin yeni pozisyonuyla ilgili eleştirilerine karşı çıkmaması da rahatsızlık yarattı.

Politico’nun aktardığına göre Beyaz Saray, Kellogg’un Kiev’deki performansından rahatsız oldu ve medyayla teması kesmesini istedi. Kendisinin Zelenski ile yapacağı basın toplantısı, Washington’dan yetkililerin talebiyle iptal edildi.

Aslında geçmişte gelenekselci görüşlere sahip olmak sizi Trump’ın ekibinden diskalifiye etmiyor. Rubio ve Waltz bugün Trump’ın diplomasi ‘A takımı’nda. Ancak eskiden bu isimler Rusya karşıtlığıyla biliniyordu. Bugün ise Trump’ın diplomatik mızrağının ucunda olmak için görüşlerini oldukça yumuşatmış durumdalar