06 Kasım 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
Haber Giriş: 03.12.2021 04:29 | Son Güncelleme: 16.02.2022 15:18

Adele’in zaferi savaşı kızıştırdı

Adele yeni albümü için ‘karışık çal’ seçeneği konusunda Spotify’a geri adım attırdı. Financial Times gazetesinin başyazısına göre bu hamle, dijital platformların bu kadar baskın olduğu bir dönemde son derece anlamlı
Adele’in zaferi savaşı kızıştırdı

İngiliz pop müzik yıldızı Adele bu hafta büyük bir başarıya imza atarak, dünyanın ücretli abonelik üzerinden işleyen en büyük müzik platformu Spotify’ı, albümleri üzerindeki “karışık çal” seçeneğini varsayılanlar arasından kaldırmaya ikna etti. Adele’in hamlesi günümüzün müzik sektörüne biçim veren sanatçılar, plak şirketleri ve dijital platformlar arasındaki güç savaşlarını kızıştırdı. 

Adele “Sanatımız bir hikaye anlatıyor ve hikayelerimiz bizim planladığımız gibi dinlenmeli” dedi. Hakkı var.
Adele “Sanatımız bir hikaye anlatıyor ve hikayelerimiz bizim planladığımız gibi dinlenmeli” dedi. Hakkı var.
Adele, Spotify’ın kararına cevaben Twitter’dan, “Sanatımız bir hikaye anlatıyor ve hikayelerimiz bizim planladığımız gibi dinlenmeli” diye yazdı. Hakkı var. Tıpkı ressamların eserlerinin galeriler tarafından belli bir deneyim sunacak şekilde düzenlenmesi gibi, müzisyenler de albümlerine biçim vermek istiyor.  Dinleyiciler elbette bir albümü nasıl tüketeceklerine karar vermekte özgür; 2000’lerde iPod’da beğenmediğimiz şarkıları atlıyor, 1990’larda CD’lerde aynı şeyi yapıyor, 1980’lerde ise walkman’i ileri sarıyorduk. Spotify’ın kararı “karışık çal” seçeneğini kaldırmıyor, sadece varsayılan seçenek olmaktan çıkarıyor. Çalma listeleri için makul olabilir ama albümler söz konusu olunca bu özellik zaten saçma görünüyor

Sadece Swift geçti

Adele’in zaferini daha anlamlı kılan ise plak şirketlerinin ve dijital platformların bu kadar baskın olduğu bir sektörde nadiren yaşanıyor olması. Dijital müzik platformları sektörü bir yandan 2000’lerdeki korsan albüm dalgasından sonra kurtarırken, diğer yandan altüst etti ve (satın alımlara dayalı olmak yerine) tüketime bağlı hale getirdi. Serviste albümü Adele’den daha çok çalınan tek kişi (90.8 milyonla) bir başka genç kadın sanatçı olan Taylor Swift. Swift de süperstar statüsü sayesinde biraz kontrol elde etti. Özel sermayeye satılmış olan eski kayıtlarını yeniden kaydetme şansı buldu. Hâlâ birçok sorun var: Sony Music ve –eylül ayında 45 milyar euro’luk piyasa değeriyle hisseleri satışa çıkarılan– Universal Music egemenliğini sürdürüyor ve platformlardan sanatçılara düşen gelir yeterli değil. Bugünlerde İngiltere Antitröst Düzenleme Kurulu iki konuyu da inceliyor. Acı kurallardan biri, Spotify’ın her 1000 dinleme için 4 dolar ödemesi ve bu rakamdan plak şirketi, yönetim ve prodüksiyonun da pay alması. Şarkının sadece yarısı dinlenmişse daha az para ödeniyor; ayrıca telif ücreti parça 30 saniye dinlendikten sonra işleme alınıyor.

24 parçalık albüm daha avantajlı

Şu anda İngiltere’de dinlenen müziğin yaklaşık yüzde 80’i dijital müzik platformları üzerinden tüketiliyor; bu model hem dinleyicilerin tüketim hem de sanatçıların sunum tarzlarında köklü değişimler getiriyor. Dijital platformlar dinleyicilerin dikkatini bu hayati yarım dakikadan daha uzun süre çekebilecek parçalar talep ediyor; dolayısıyla bu süre dolmadan kulağa takılacak bir nakarat içeren şarkılar avantajlı durumda. En iddialı parçaları başlara koyan, ayrıca daha fazla ve daha kısa parçalar içeren albümler de aynı nedenden dolayı iyi iş yapıyor: 24 parçalık bir albüm, 12 parçalık bir albüme göre iki kat para getirebiliyor.  Gerçi günümüzde ticari başarı yakalamak için, altı yıldır ilk albümünüzü çıkardıktan sonra interneti birbirine katan bir sansasyon yaratmak, mükemmel şekilde düzenlenmiş bir çalma listesi hazırlamak kadar önemli. Bu arada unutmadan, şarkılar gerçek sırasında dinlenecek.
Kalben (Müzisyen)
Kalben (Müzisyen)

“Şarkı sıralamalarını hikaye anlatımına göre yaparım”

Bugüne dek bütün albümlerimde şarkı sıralamasını bir hikaye anlatımına göre yaptım. Mesela Kalp Hanım albümüne Yankılar şarkımla değil de bir başkasıyla başladığınızda, açılışta anlattıklarımı ıskalamış oluyorsunuz. Bir yandan da dinleyicilerin kendi hikayeleri, kendisine yakın bulduğu şarkılar var. Bunu da anlamak gerekli. Adele’nin böyle bir değişime sebep olması ve bir kadın sanatçı olarak Spotify’da rekorlar kırması da bana umut veriyor. Dilerim biz de benzer kararlar aldığımızda kibirli ya da dinleyicinin zevkini düşünmeden hareket eden bir sanatçı olarak adlandırılmak yerine, kendi albümünün hikayesini sahip çıkan bir müzisyen olarak görülürüz.