Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçen hafta Azeri güçlerinin Ermeni güçlerine yönelik saldırılarının ardından Ermenistan üzerinden bir ticaret koridoruyla Azerbaycan'a bağlanmak için Pazartesi günü sınırdaki bir Azeri eksklavını ziyaret ediyor .Erdoğan'ın Nahçıvan ziyareti, Azerbaycan'ın tartışmalı Dağlık Karabağ bölgesindeki askeri operasyonlarını durdurmasından bir haftadan kısa bir süre sonra gerçekleşiyor. Bölgedeki Ermeniler geçen hafta Rusya'nın müdahalesinin ardından güçlerini dağıtmayı kabul etti.
Ermenistan, Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte çoğunluğu Ermeni olan nüfusun bağımsızlığını ilan etmesinden otuz yıldan fazla bir süre sonra Dağlık Karabağ'ın Azerbaycan'a yeniden entegrasyonunu görüşmek üzere müzakerelere hazırlanıyor. Bu arada Türkiye, Ermenistan'dan daha fazla taviz koparmak ve Ermenistan'ın İran sınırı boyunca uzanan bir toprak şeridi üzerinde Azeri kontrolünü kazanmak için dünyanın en çetin toprak anlaşmazlıklarından birinde kritik bir anı yakalamak istiyor. Bu şerit Nahcivan'ı Zengezur koridoru olarak adlandırılan yolla Azerbaycan'a bağlayacak.
İran'ın endişesi
Türkiye, Zengezur koridorunu Londra ve Pekin'i demiryolları ve otoyollarla birbirine bağlayan bir ticaret yolu olma hedefinin anahtarı olarak görüyor. Ancak İran, Azerbaycan'ın askeri güç kullanarak Ermenistan'ın güneyindeki Syunik bölgesini ele geçirip Nahçıvan'a bağlayabileceğinden ve böylece İslam Cumhuriyeti için Ermenistan üzerinden kuzeye uzanan hayati bir ulaşım yolunun kesilebileceğinden endişe ediyor.
İran, Bakü'yü tek taraflı bir hamleye karşı caydırmak için Azerbaycan sınırı yakınlarında askeri tatbikatlar düzenledi. Türkiye ve Azerbaycan da ortak askeri tatbikatlarla karşılık verdi. Ofisinden yapılan açıklamaya göre Erdoğan Pazartesi günü modernize edilmiş bir Azeri askeri tesisinin açılışını yapacak ve Türkiye'nin sınır ili Iğdır'dan Nahçıvan'a doğalgaz taşıyacak bir boru hattının temel atma törenine katılacak. Boru hattının Nahçıvan'ın doğalgaz ithalatını İran'dan uzaklaştırarak çeşitlendirmeye yardımcı olması bekleniyor.
Bakü ile Tahran arasındaki ilişkiler, Azerbaycan'ın üç yıl önce komşu Ermenistan ile yaşadığı savaşın ardından bozuldu. İsrail ve Türk insansız hava araçlarıyla silahlandırılan Azerbaycan güçleri, Rusya'nın Kasım 2020'de ateşkese aracılık etmesinden önce 1990'ların başından beri Ermenistan tarafından işgal edilen topraklarının büyük bölümünün kontrolünü geri aldı.
5 Ekim'de Paşinyan ile görüşecek
Bu ateşkesin, iki devlet arasında tüm ulaşım bağlantılarının engellenmesini kaldırmaya yönelik daha geniş bir anlaşmanın parçası olarak, Azerbaycan ile Ermenistan, İran ve Türkiye sınırındaki Nahçıvan eksklavı arasındaki güney Ermenistan topraklarında insan ve araç hareketine izin vermesi gerekiyordu. Ancak, görüşmeleri teşvik etmeye yönelik uluslararası çabalara rağmen bu konuda ya da tam bir barış anlaşmasında ilerleme kaydedilmedi. Ofisinden yapılan açıklamada Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ikili ve bölgesel meselelerin yanı sıra Dağlık Karabağ'daki son gelişmeleri ele alacağı belirtildi. Interfax'a göre Aliyev'in 5 Ekim'de İspanya'nın Granada kentinde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile bir araya gelmesi bekleniyor.
