Geçen ay AT 27 adlı yük gemisi Afrika'nın batı kıyısındaki Gine'ye ulaştı. İçinde ise ciddi gıda güvensizliğiyle karşı karşıya olan komşu ülke Mali'ye gönderilen 25.000 ton buğday vardı. Ancak bu mallar sıradan bir ticaretin parçası değildi. Gemi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in altı Afrika ülkesine vaat ettiği bedava tahıl sevkiyatından biriydi ve cömertliğin farklı bir bedeli var.
Yardımlar, Kremlin'in Ukrayna'da savaş sürdürürken Afrika ile daha yakın ilişkiler kurma çabalarının bir parçası. Rusya’nın karşılık olarak alacağı şey; hırslarına destek ile ABD ve Avrupa yaptırımlarının etkisini potansiyel olarak biraz daha yumuşatabilecek pazarlara erişim olacak.
Avrupa’nın eski sömürgeleri Putin’in yeni dostu
Kremlin, Avrupa ile eski sömürge bağlarına dayanan ülkelerdeki istikrarsızlıktan yararlanarak ilerleme kaydediyor. Geçtiğimiz yıl Rusya-Afrika zirvesinde Putin, Burkina Faso, Zimbabwe, Mali, Somali, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Eritre'ye 50.000 tona kadar bedava tahıl sözü verdi ve bu ülkelerden bazıları o günden sonra Moskova ile bağlarını güçlendirdi. Rusya Tarım Bakanlığı bu hafta Afrika’ya 200.000 ton insani yardım ulaştırıldığını söyledi.
Yardımlar en iyi müttefiklerine gidiyor
Afrika'nın Sahel bölgesine odaklanan CIRES düşünce kuruluşunun başkanı Seidik Abba, Rusya'nın yardımlarının en çok ihtiyaç duyan ülkelere gitmediğini, ancak Rusya'nın ‘en iyi müttefikleri’ olanlara gittiğini söyledi.
Moskova, 1950'lerde ve 1960'larda sömürgecilikten kurtulma sırasında Afrika ülkeleriyle ilişkiler geliştirdi, Zimbabveli kurtuluş savaşçılarını eğitti ve Mali ve Burkina Faso'dan gelen öğrencilere Sovyet üniversitelerinde eğitim görmeleri için askeri yardım ve burs sağladı. Bu ülkelerin liderleri, başta Fransa olmak üzere Batı ile bağlarını kesmeye yönelirken bu eski ilişkilerin altını çizdi ve Rusya'nın bu ülkeleri hiçbir zaman sömürgeleştirmediğini vurguladılar.
"Siyasi fayda elde etmeye çalışıyor"
Şu anda dünyanın bir numaralı buğday ihracatçısı olan Rusya, kısmen Kremlin'in son yirmi yılda burayı bir tarım santrali haline getirmedeki başarısı sayesinde bu fazla tahılı ücretsiz olarak sunabiliyor. Waterloo Üniversitesi'nden Profesör Jennifer Clapp, “Rusya, büyük bağışçıların kullandığı bazı kalıpları takip ediyor. Küçük meblağlar verip büyük siyasi fayda elde etmeye çalışıyor” dedi.
Rusya'da çok sayıda bereketli hasadın ardından tahıl bolluğu yaşanıyor ve Putin'in vaat ettiği toplam miktar, Rusya'nın 60 milyon tonluk ihracatının çok küçük bir kısmını oluşturuyor. Ancak Abba'ya göre doğrudan tahıl bağışlarıyla ilgili tanıtım, Rusya'nın Afrika'nın yanında olduğu izleniminin oluşmasına yardımcı oldu.
Her ne kadar bazı Rus tarım ihracatçıları işgalin hemen ardından finansman ve lojistik sorunlarıyla karşı karşıya kalsa da, gıda yaptırımların hedefi değil. Rusya'nın buğday ihracatı o zamandan beri rekor seviyelere ulaştı ve gübre sevkiyatları da toparlanarak fiyatları düşürdü.
