İşçi sendikalarının geleneksel 1 Mayıs İşçi Bayramı yürüyüşlerini emeklilik yaşının yükseltilmesine karşı hükümet karşıtı gösterilere dönüştürmesinin ardından Pazartesi günü Paris ve diğer şehirlerde Fransız polisi biber gazı sıktı ve göstericilerle çatıştı. İçişleri Bakanı Gérald Darmanin, sendikaların öncülük ettiği yürüyüşler sırasında birçok şehirde şiddet olaylarının patlak vermesi üzerine ülke genelinde en az 108 polisin yaralandığını ve 291 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.
"En ağır şekilde cezalandırılmalı"
Paris'te 25 polis yaralandı ve 111 kişi gözaltına alındı. Bir polis memurunun molotof kokteyli isabet etmesi sonucu ellerinde ve yüzünde ciddi yanıklar oluştuğunu söyledi. Darmanin, aşırı solcu olarak tanımladığı protestocuları kınadı ve Paris'te 2 bin güneydoğu kenti Lyon'da bin kişi olduklarını belirtti. Darmanin, polise ve kamu mallarına saldıranların en ağır şekilde cezalandırılması çağrısında bulundu.
Si la très grande majorité des manifestants furent pacifistes bien sûr, à Paris, Lyon et Nantes notamment, les forces de l’ordre font face à des casseurs extrêmement violents venus avec un objectif : tuer du flic et s’en prendre aux biens des autres. Plus de 60 interpellations à…
— Gérald DARMANIN (@GDarmanin) May 1, 2023
Başbakan Élisabeth Borne, daha önce gösterilen sorumlu tutumun şiddeti daha da kabul edilemez hale getirdiğini söyledi. Paris'te sendikaların öncülüğünde düzenlenen gösteri, sosyal adalet çağrısı yapan ve Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un istifa etmesini ya da emeklilik yaşını 62'den 64'e çıkaran yasayı geri çekmesini talep eden pankartlar taşıyan çok sayıda ailenin katılımıyla barışçıl bir şekilde başladı.
VIDEO: Tensions break out in Paris at the head of the May Day procession between police and demonstrators, with projectiles and tear gas being thrown. pic.twitter.com/rE5xM1W9RU
— AFP News Agency (@AFP) May 1, 2023
Ancak Paris'in 11. bölgesinden geçen yürüyüşün kenarlarında polis göz yaşartıcı gaz sıktı ve siyah giyimli genç erkeklerden oluşan gruplarla çatıştı. Polise mermiler, çöp kutuları ve molotofkokteylleri atıldı. Paris'teki bazı otobüs durakları ve dükkânların ön cepheleri kırıldı ve üzerlerine polis karşıtı sloganlar yazıldı. Yürüyüş Place de la Nation'daki bitiş noktasına ulaştığında polis göz yaşartıcı gaz sıktı ve göstericilerin fırlattığı mermilerle kalabalığı geri püskürttü.
🇫🇷 Des policiers tentent d’éteindre les flammes sur leur collègue après le jet d’un cocktail molotov. (via @JulesRavel1) #1erMai #ReformeDesRetaites pic.twitter.com/3hQjKG6obD
— Mediavenir (@Mediavenir) May 1, 2023
Lyon'da da olaylar çıktı, birkaç araba ateşe verildi ve bazı işyerlerinin camları kırıldı. Fransa'nın batısındaki Nantes'da ise bir yönetim binasının önüne çöp kutuları yığıldı ve ateşe verildi, dükkânların camları kırıldı ve göstericilerin attığı taşların ardından polis göz yaşartıcı gaz kullandı. Nantes'daki bir gösterici elinden ciddi şekilde yaralandığı için sağlık görevlileri tarafından tedavi edildi. Marsilya'da 100'den fazla gösterici eski liman yakınlarındaki lüks bir oteli kısa bir süre işgal ettikten sonra polis tarafından geri püskürtüldü. Toulouse ve Rennes'de de göz yaşartıcı gaz kullanıldı.
Çevreci gruplarda katıldı
İçişleri Bakanı Darmanin attığı tweet'te, "Göstericilerin büyük çoğunluğu elbette barışçıldı ancak Paris, Lyon ve Nantes'de polis tek amacı aşırı şiddet olan isyancılarla karşı karşıya kaldı" dedi. Ayrı protestolarda Extinction Rebellion'dan çevre aktivistleri, lüks mallar devi LVMH tarafından desteklenen Paris'teki Fondation Louis Vuitton müzesinin cephesine turuncu boya püskürttü. Başka bir çevreci protesto grubu ise Paris'in merkezinde kuyumcu dükkanlarıyla bilinen Place Vendôme'un çevresine turuncu boya püskürttü ve Adalet Bakanlığı'nın cephesini hedef aldı.
Emeklilik reformu
Macron geçtiğimiz ay, aylardır süren grevlere rağmen, devlet emekliliğine hak kazanma yaşını 62'den 64'e yükselten ve pek de popüler olmayan bir yasayı imzaladı. Yasanın oylama yapılmadan parlamentodan geçirilmesi için bir yürütme emri kullanılmasının ardından zaman zaman huzursuzluklar ve polisle çatışmalar yaşanmıştı. Macron ve hükümet şimdi emeklilik krizini geride bırakmaya çalışıyor. Cumhurbaşkanı son günlerde Fransa'nın taşrasına birkaç ziyarette bulundu ancak protestocular yuhaladı ve tencere ve tavalara vurdu. İşçi sendikaları Fransa'daki öfke havasının yatışmadığını söyledi.
