Hollanda, sadece 11 ay süren hükümetin dağılması sonrasında seçime gitti. Güçlü bir Protestan kültürel geleneğe sahip olan Hollanda’da seçimler pazar günü değil, çarşamba günü yapılıyor.
Türkiye’deki kalabalık kitlelerin katıldığı mitinglerin yerini Hollanda’da parti liderlerinin seçmeni ikna etmeye çalıştığı tartışma programları alıyor.
Ülkede parti programlarından çok söylemlerin ve televizyon tartışmalarının, partilerden çok da kişilerin ön plana çıktığı bir seçim süreci yaşanıyor.
Hollanda seçimleri neden önemli?
Anadolu Ajansı'nın haberine göre, analistler başarısız bir aşırı sağ hükümet tecrübesinden sonra "Ana akım sağ-sol ve liberal merkez partiler için yeniden iktidara gelme şansı" doğduğunu ve böylesi bir sonucun da "aşırı sağın yükseldiği diğer Avrupa ülkelerinde yeniden bir 'normalleşme' modeli" olarak işleyebileceği görüşünde.
Ancak en çok oy alan iktidar ortağı olmasına rağmen mevcut hükümette Başbakan yapılmayan Geert Wilders’in seçim kampanyasında mağdur pozisyonda olduğu ve icraata geçebilmek için tam yetki istediği göz önünde bulundurulduğunda aşırı sağın oyları da artabilir
Partiler Wilders ile koalisyon kurmayacağını açıkladı
Koalisyon kurması muhtemel tüm partilerin Wilders ile koalisyon yapmayacaklarını açıklamış olmaları, seçim sonrası siyasi tabloyu biçimlendirecek en kritik değişken gibi görünüyor.
Adaylarının çoğunluğunu Türk ve diğer ülkelerden gelen göçmenlerin oluşturduğu DENK Partisi de seçimlerde hedefte olan göçmenler ve göçmen karşıtı politikalara karşı çıkan seçmen için bir alternatif oluşturuyor. Parti halihazırda mecliste 3 sandalyeyle temsil ediliyor.
'Hollandalı Trump'
Telegraph'ın haberine göre ülkedeki belli bir seçmen grubuna göre “Hollandalı Trump” olarak bilinen Wilders, göçmen korkularını sömürerek boş vaatlerde bulunan bir popülist. Wilders’in vaatleri arasında dört yıl boyunca tüm sığınma başvurularını yasaklamak gibi radikal öneriler yer alıyor.
Hollanda'nın Venlo bölgesindeki banliyölerinden birinde yer alan ve 1914’te inşa edilen etkileyici tuğla manastır da seçim döneminin tartışılan konularından biriydi.
Hollanda Sığınma Ajansı tarafından geçen yıl satın alınan manastır Wilders’in öfkesine rağmen büyük bir yenilemeden geçirildi. Şimdi spor salonu ve langırt masaları ile 550 sığınmacı ve 50 reşit olmayan kişi için hazır hale getirildi. Venlo aynı zamanda Wilders'ın doğup büyüdüğü yer.
2024’te mahkeme, sığınmacıların sokakta veya merkezlerde yerde uyumak zorunda kalması nedeniyle hükümeti harekete geçmeye zorlamıştı.
Telegraph'a göre geçen yıl Hollanda’da toplam 33.760 sığınma başvurusu yapılırken, başvuruların çoğu Türkiye, Suriye ve Irak’tan geldi. Ülke genelinde 2024 sonunda yaklaşık 260.000 mülteci bulunuyordu; bunların 120.000’i Ukraynalıydı.
Wilders, göçmenler üzerinden yaşanan sorunların (örneğin konut krizi gibi) hepsini sonlandıracağını öne sürüyor.
Wilders’in politikası tam olarak ne?
Wilders, İslam karşıtı sert söylemleri nedeniyle 2004’ten bu yana 24 saat silahlı polis koruması altında yaşıyor. “Hollandalı Trump” kimsenin bilmediği bir 'güvenli evde' yaşıyor ve nadiren kendi evini ziyaret ediyor.
Son seçimler kapsamındaki kampanyasını Venlo’daki küçük bir meydandaki Cafe de Blauw Trap’ta başlatan Wilders, modern Hollanda’nın çok kültürlü haline sert eleştiriler yöneltti ve eski manastırın sığınmacı merkezine dönüştürülmesi planını hedef aldı.
Öte yandan kafe sahibi Sonny Evers, Wilders’ın “politikadan bahsetmediğinde oldukça nazik ve arkadaş canlısı” olduğunu söyledi.
Evers, Venlo’da insanların göçmen politikasıyla ilgili endişeleri olduğunu ve sistemin yalnızca gerçekten ihtiyaç sahipleri için daha katı olması gerektiğini belirtti.
PVV’nin durumu
Wilders’in aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV), 2023 seçimlerinde şok bir zafer elde etti, ancak koalisyon ortağı olarak başbakan olamadı. Parti, göçmen sayısını düşürmeyi amaçlayan sert önlemleri uygulamakta sınırlı kaldı.
2025 erken seçimlerine yaklaşırken PVV, göçmen karşıtı kampanyasını sürdürüyor. Wilders’in hedefleri arasında sınırların kapatılması, sığınmacı merkezlerinin kapatılması, aile birleşimlerinin sonlandırılması ve BM Mülteci Sözleşmesi’nden çekilme bulunuyor.
Seçim anketlerinde son durum
Hollanda'da 29 Ekim itibariyle 'erken oy verme' süreci başladı. PVV’nin önde olduğu anketlerde ise fark azaldı. Wilders’in partisinin 24-28 sandalye alması bekleniyor.
Yerel seçmenler arasında destek bulsa da Wilders, Hollanda başbakanı olma hayalini gerçekleştirmek için halen uzun bir yolu kat etmek zorunda. Bu seçimler kapsamında Wilders'ın partisinin koalisyon sonrası meclise girememe ihtimali dahi bulunuyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
