İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu "Golan'ı güçlendirmek İsrail Devletini güçlendirmektir ve bu özellikle şu anda önemlidir. Burayı elimizde tutmaya, yeşertmeye ve buraya yerleşmeye devam edeceğiz" şeklinde konuştu.
İsrail 1967'deki Altı Gün Savaşı'nda stratejik platonun büyük bölümünü Suriye'den aldı ve 1981'de ilhak etti. 2019'da dönemin Başkanı Donald Trump ABD'nin İsrail'in Golan üzerindeki egemenliğini desteklediğini açıkladı ancak ilhak çoğu ülke tarafından tanınmadı. Suriye İsrail'in çekilmesini talep ediyor ancak İsrail güvenlik kaygılarını gerekçe göstererek bunu reddediyor. Çeşitli barış çabaları başarısızlıkla sonuçlandı. Netanyahu Cumartesi günü Trump ile Suriye'deki güvenlik gelişmeleri hakkında konuştuğunu söyledi.
Netanyahu yaptığı açıklamada "Suriye ile bir çatışmada çıkarımız yok" dedi. İsrail'in Suriye'deki eylemlerinin amacının Suriye'den gelebilecek tehditleri bertaraf etmek ve terörist unsurların İsrail sınırlarına yaklaşmasını engellemek olduğunu sözlerine ekledi.
İsrail Savunma Bakanı Israel Katz yaptığı açıklamada Suriye'deki son gelişmelerin "isyancı liderlerin sunduklarını iddia ettikleri ılımlı imaja rağmen" İsrail'e yönelik tehdidi arttırdığını söyledi. Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada hükümetin Golan'da demografik büyümeyi teşvik etmek için 40 milyon şekeli (11 milyon dolar) aşkın bir planı oybirliğiyle onayladığı belirtildi.
Açıklamada Netanyahu'nun planı "savaş ve Suriye'nin karşı karşıya olduğu yeni cephe ışığında ve Golan'ın nüfusunu iki katına çıkarma arzusuyla" hükümete sunduğu belirtildi. Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri İsrail'in kararını kınarken, 2020'de İsrail ile ilişkilerini normalleştiren BAE kararı "işgali genişletmeye yönelik kasıtlı bir eylem" olarak niteledi.
İsrail'in kuzey sınırındaki güvenlik sorunları konusunda uzmanlaşmış Alma Araştırma ve Eğitim Merkezi'nden analist Avraham Levine, yaklaşık 31 bin İsraillinin buraya yerleştiğini söyledi. Birçoğu üzüm bağları da dahil olmak üzere çiftçilik ve turizm alanlarında çalışıyor. Levine, Golan'ın 24 bin Dürzi'ye ev sahipliği yaptığını söyledi. Çoğu kendini Suriyeli olarak tanımlıyor.
Yeni yüzleşmelerden kaçınma eğilimi
Suriye'nin fiili lideri Ahmad al-Sharaa, Cumartesi günü yaptığı açıklamada İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırılarını meşrulaştırmak için sahte bahaneler kullandığını ancak ülkesi yeniden inşaya odaklanırken yeni çatışmalara girmekle ilgilenmediğini söyledi.
Daha çok Ebu Muhammed el-Golani olarak bilinen Şaraa, geçtiğimiz Pazar günü Esad'ı iktidardan indirerek ailenin beş on yıllık demir yumruklu yönetimine son veren İslamcı Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) grubuna liderlik ediyor.
O tarihten bu yana İsrail, 1973 Arap-İsrail savaşından sonra Suriye'de oluşturulan ve Şam'a bakan stratejik Hermon Dağı'nı n Suriye tarafını da kapsayan askerden arındırılmış bölgeye yerleşti ve burada terk edilmiş bir Suriye askeri karakolunu ele geçirdi.
Orada kalmaya niyetli olmadığını söyleyen ve Suriye topraklarına girmeyi sınır güvenliğini sağlamak için sınırlı ve geçici bir önlem olarak nitelendiren İsrail, Suriye'nin stratejik silah stoklarına da yüzlerce saldırı düzenledi.
Esad'ı iktidardan uzaklaştıran ve bazıları El Kaide ve İslam Devleti ile bağlantılı hareketlerden doğan isyancı gruplar tarafından kullanılmasını önlemek için silahları ve askeri altyapıyı imha ettiğini söyledi.
Aralarında Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ürdün'ün de bulunduğu çok sayıda Arap ülkesi İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeyi ele geçirmesini kınadı.
Sharaa isyancıların yanında yer alan Syria TV'nin internet sitesinde yayınlanan röportajında “Suriye'nin yıllarca süren çatışma ve savaştan sonra savaş yorgunu durumu yeni çatışmalara izin vermiyor. Bu aşamada öncelik yeniden yapılanma ve istikrardır, daha fazla yıkıma yol açabilecek anlaşmazlıklara sürüklenmek değil” dedi.
Sharaa ayrıca güvenlik ve istikrarı sağlamanın tek yolunun diplomatik çözümler olduğunu ve “hesapsız askeri maceraların” istenmediğini söyledi.
