İsrail'de zorunlu askerlik süresi 18 yaşına gelen erkekler için 3 yıl (Tam olarak 32 ay) kadınlar için ise 2 yıl 24 ay olarak uygulanıyor. Gençlere sadece insani, tıbbi, dini ve yasal gerekçelerle bazı muafiyetler tanınıyor. Bunu reddeden herkes 200 güne kadar varan hapis cezası ve toplumsal baskı ile karşı karşıya kalabiliyor. Ancak bugünlerde toplumun küçük bir kesimini oluşturan ve hapse girmek pahasına askerlik yapmayı reddeden Yahudi gençler seslerini daha çok duyurmaya çalışıyor. Onlardan biri de çocukken orduya katılmasının kaçınılmaz olduğu sanan Tal Mitnick.
"Görüntüleri izledikten sonra karar verdim"
18 yaşındaki genç, arkadaşları arasında Hamas'ın İsrail'e düzenlediği ve bin 200'den fazla kişinin ölümüne yol açtığı 7 Ekim'deki saldırısından bu yana askerlikle ilgili konuşmaların arttığını söylüyor. Mitnick 18 binden fazla insanın ölümüne yol açan İsrail'in Gazze'ye yönelik hava harekatı ve kara operasyonuyla ilgili görüntüleri izledikten sonra vicdani retçi olmaya karar verdiğini söylüyor. Kararının parmaklıklar ardında bitebileceğinin farkında olduğunu söyleyen 18 yaşındaki genç Business Insider'a verdiği röportajda "Bu süreçte arkadaşlarımı kaybedebileceğimin farkındayım ve çok sert tepkiler alacağımı biliyorum" dedi
"Instagram benim haber uygulamam"
Bunun nasıl bir şey olduğunu çok iyi bilenlerden biri de, bu yılın başlarında İsrail ordusunda görev yapmayı reddettiği için 64 gün askeri hapishanede kalan Yuval Dag. Yaşadıklarını "Açıkçası iyi bir zaman değil ancak başardım ve üstesinden geldim" diye anlatıyor. Siyonist bir ailede büyüyen Dag, Gazze operasyonunu şiddetle eleştiren biri haline gelmesinde sosyal medyanın da büyük etkisi var olduğunu; "Instagram benim haber uygulamam" diyerek özetliyor. 21 yaşındaki Dag, yaklaşık dört yıl önce ilk askerlik celbini aldığı günlerde Instagram'da uluslararası sol haber kuruluşlarının materyallerine rastladığını ve bu sayede İsrail propagandasının ötesini görmeye başladığını söylüyor. Dag "Sosyal medya askerlik konusunda düşüncemin değişmesinin temel nedeni" diyor.
Dag, sosyal medyanın Z kuşağı İsraillilere, Filistinli yurttaş gazetecilerin ve sahadaki aktivistlerin görüntüleriyle Gazze ve Batı Şeria'daki yaşamın gerçeklerine eşi benzeri görülmemiş ve doğrudan bir erişim sunduğuna inanıyor. Bu sayede Z kuşağı İsraillilerin, eğer isterlerse; alternatif görüşlere, özellikle de İsrail'in Gazze politikasına karşı olan görüşlere maruz kalma fırsatına sahip olduklarını düşünüyor.
Yabancı gibi hissetmek
Sosyal medya, İsrailli vicdani retçilerin muafiyet aramak yerine, kararlarını kamuoyuna açıklamalarına olanak sağladı. Sofia Orr ve Iddo Elam da artık askere gitmeyi alenen reddetme niyetinde olanlardan. İnternette seslerini duyurmanın diğer genç İsraillileri de askere gitmeyi yeniden düşünmeye ikna edebileceğini söylüyorlar. Orr, Şubat ayında askere alınacağını ve bunu reddedeceğini söyledi. Business Insider'a verdiği röportajda aşırı sol eğilimli ailesinin ve sosyal medya yorumlarının kararını kolaylaştırdığını anlatan 18 yaşındaki genç kız "Bu konuda sessiz kalmak gibi bir seçeneğim yoktu" dedi.
"Korkunç bir süreç"
Vicdani retçi olduğunu açıklamanın "korkutucu bir süreç" olduğunu ve diğer Z kuşağı İsraillilerin kendisini hain olarak etiketleyeceğini tahmin ettiğini belirten Orr, şimdiden bir "yabancı" gibi hissettirildiğini söylüyor. Önümüzdeki yaz askere gitmeyi reddedeceğini söyleyen 17 yaşındaki Elam ise kararının büyük bir sosyal bedeli olduğu konusunda diğer gençlerle hemfikir. Elam Business Insider'a verdiği röportajda askerlik hizmeti üzerine kurulu bir toplumda orduya katılmamanın eninde sonunda belli bir düzeyde dışlanmaya yol açtığını söyledi.
"İlham vermek hapse değer"
Yaşadığı süreci "Tel Aviv gibi askere gitmeyenlerin sayısının daha fazla olduğu bir yerde bile çoğu zaman kendinizi yabancı hissediyorsunuz. İnsanlar size farklı gözle bakıyor" diye anlattı. Dahası cesaretini kıran ailesi ve arkadaşlarına rağmen sistemi reddetme arzusunda kararlı olduğunu belirtti. Bu zor kararın başkalarını da aynı şeyi yapmaya teşvik edeceğini umuyor. İnsanlara ilham vermenin askeri hapishaneye girme ihtimaline değeceğine inandığını söyleyen Mitnick "Eğer bir kişinin bile siyasi nedenlerle orduya katılmamasını sağlayabilirsem, her zaman iyimser kalacağım" dedi.
