İsrail'le ticaret başlığı üzerinden seçim döneminde muhalefetten gelen eleştirilerle karşı karşıya kalan iktidar, İsrail’in Türkiye’nin Gazze’ye havadan yardım yapmasına engel olmasından sonra 54 ürün grubunda İsrail ile ticareti kısıtladı. İsrail ise "Türk ekonomisine zarar verecek karşı tedbirler alınacağını" açıkladı. İhracat kısıtlaması dünya basınında geniş yer buldu.
NYT: Somut önlemler alma konusunda yetersiz kaldı
New York Times, resmi verilere göre Türkiye'nin İsrail'e ihracatının 2023'te 5,4 milyar doları bulduğunu yazdı. Haberde Erdoğan'ın İsrail'i sivilleri öldürmekle suçladığı ancak salı günü verilen karara kadar İsrail'e karşı somut ekonomik önlemler alma konusunda yetersiz kaldığı ifade edildi.
Bloomberg: Sandık hezimetinden sonra gelen karar
Bloomberg, ihracat kısıtlamalarının İsrail'le ticareti sürdürdüğü için binlerce kişinin Erdoğan'ı protesto etmesi ve Erdoğan'ın 31 Mart yerel seçimlerinde Yeniden Refah Partisi'ni destekleyen muhafazakar seçmenlerin benzer eleştirileri nedeniyle AK Parti'yi sandıkta yenilgiye uğratmasının ardından geldiğini yazdı.
FT: Kısıtlamalar nasıl uygulanacak bilinmiyor
Financial Times Türkiye’nin kısıtlamaları nasıl uygulayacağına dair ayrıntı vermediğini ve bu nedenle etkisini hesaplamanın zor olduğunu ifade ediyor. Gazete, geçen yıl metal ve metal ürünlerinin Türkiye’nin İsrail’e yönelik başlıca ihracat kalemlerinden biri olduğunu ve bu alanda yüz milyonlarca dolarlık ticaret yapıldığını söylüyor.
Haaretz: Ticari misilleme başladı
İsrail’in önde gelen gazetelerinden Haaretz de “İlişkiler daha da kötüleşirken, İsrail ve Türkiye karşılıklı ticari misillemeye başladı” başlığıyla haberi duyurdu. Haberde “İsrail’in Gazze’de giriştiği askeri hamlelerin başlıca karşıtlarından Türkiye, İsrail’e 54 tür ürünün ticaretinin derhal kısıtlanacağını duyurdu. Bu ürünler arasında alüminyum, çelik, inşaat ürünleri, jet yakıtı ve kimyasal gübreler var. İsrail Türkiye’nin ticaret kısıtlamalarına, Türk ürünlerine yasakla karşılık vermeye hazırlandığını duyurdu” deniliyor.
Jerusalem Post: Türkiye ve İsrail ilişkilerini tamir etmeye çalışıyordu
Yine İsrail’de yayımlanan Jerusalem Post gazetesi de Türkiye’nin kısıtlamalarını ve İsrail’in karşılık vermeyi planladığını söylediği haberinde “Savaşa dek İsrail ve Türkiye, Ankara’nın Filistinlilere verdiği güçlü destek yüzünden 10 yıldan uzun süredir gerilen ilişkileri tamir etmeye çalışıyordu” diyor. Gazete, İsrail-Hamas savaşı başladığından bu yana da Türkiye ve İsrail’in bir yandan karşılıklı olarak büyükelçilerini geri çektiklerini ve birbirlerine karşı iğneleyici sözler sarf ettiklerini söylüyor. Gazete, Türk İhracatçılar Meclisi’nin verilerine göre İsrail’e ihracatın 7 Ekim’den bu yana düştüğünü, ancak 2024’te aydan aya arttığını vurguluyor. Yılın ilk çeyreğindeki toplam ihracatın 1,1 milyar dolar olduğunu ve bunun geçen yılın aynı dönemine göre % 21,6’lık bir düşüş anlamına geldiği belirtiliyor.
'Alüminyumda Bosna seçeneği'
Jerusalem Post, Türkiye’nin ticari kısıtlamalarını ele aldığı bir başka haberinde de, Bosna Hersek’te alüminyum işi yapan Aluminij şirketinin İsrailli Kurucusu ve CEO’su Amir Gross Kabiri’nin görüşlerine yer veriyor. Kabiri, İsrailli tüketiciler Türkiye’den alüminyum ithal etmeyi tercih etmediği için İsrail’den gelen talepte artış olduğunu belirtiyor. Kabiri ayrıca, şirketinin Türkiye’nin kısıtlamalarının yaratabileceği boşluğun doldurulmasına yardımcı olabileceğini belirtiyor ve “Yılda 250 bin ton alüminyum üretme kapasitemiz var ve bu İsrail’in ihtiyacının büyük kısmını karşılayabilir” diyor.
Petrol faaliyetlerinin etkilenmesinden endişe ediliyor
Times of Israel gazetesi ise İsrailli yetkililerin kısıtlamaların Türk hava sahasının kapatılması ve bölgesel petrol faaliyetlerini etkilemesinden kaygılandığını belirtiyor.
İsrael Hayom gazetesinin de kısıtlamalardan en büyük darbeyi, birçok ürününü Türkiye’de yaptıran giyim ve elektrikli ürünler sektörünün almasının beklendiğini belirtiliyor. Çocuk bezi, sabun ve şampuan gibi uluslararası şirketlerin Türkiye’de imal ettiği ürünlerin de İsrail’e ithal edildiği vurgulanıyor.
