Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Kıbrıs'taki BM Barış Gücü'nün (BMBG) görev süresini bir yıl daha uzatma kararı aldı. Karar, BMGK'de düzenlenen oylamada oybirliğiyle kabul edildi. Böylelikle, 1964'ten beri Ada'da bulunan BMBG'nin görev süresi 1 yıl daha uzatılmış oldu.
Kararda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, Kolombiya eski Dışişleri Bakanı Cuellar'ı Kıbrıs Şahsi Temsilcisi olarak atamasının memnuniyetle karşılandığı bildirilirken, taraflara bunu fırsat olarak değerlendirme ve işbirliği içinde hareket etme çağrısı yapıldı. Taraflara ara bölgede gerginliği azaltma çağrısı yapılan kararda, ara bölgenin bütünlüğünün muhafaza edilmesinin önemine dikkati çekildi.
Kıbrıs'taki BM Barış Gücü, 1964 yılında Güvenlik Konseyinin kararıyla 796 askeri ve 65 polis personelinden oluşan bir güçle kurulmuştu. Kıbrıs adası 1974'ten bu yana kuzeyde Türk ve güneyde Rumlar olmak üzere iki parçaya bölünmüş, 2004'te Kıbrıslı Rumlar, BM tarafından sunulan adanın iki parçasını birleştirmeye yönelik bir planı reddetmişti.
KKTC'den karara tepki
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK), Kıbrıs'taki BM Barış Gücü'nün (BMBG) görev süresini bir yıl daha uzatma kararına, "Güvenlik Konseyi, tarafımızın onayını almadan Barış Gücü'nün görev süresini uzatarak hatasını bir kez daha tekrarlamıştır." ifadeleri ile tepki gösterdi. Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, BMBG'nin görev süresinin 31 Ocak 2025 tarihine kadar uzatılmasına ilişkin 2623 (2024) sayılı BMGK kararının kabul edildiği belirtilerek, BMBG'nin Kıbrıs'taki varlığının 60. yıla ulaştığı hatırlatıldı.
Açıklamada, BMBG'nin Ada'daki iki tarafa eşit davranmak ve anlaşmazlıklara adil çözüm bulmak gibi temel görevlerini yerine getiremediği savunularak, BMBG'nin tüm taraflarca sürdürülemez olarak kabul edilen statükonun koruyucusu konumuna geldiği kaydedildi. KKTC Dışişleri Bakanlığı açıklamasında, BMBG'nin bugüne kadar KKTC sınırları içerisinde faaliyetlerini sürdürmesinin en büyük nedenin KKTC makamlarının iyi niyetle işbirliği yapmasından kaynaklandığı bildirilerek, şu ifadelere yer verildi: "Güvenlik Konseyi, tarafımızın onayını almadan Barış Gücü'nün görev süresini uzatarak hatasını bir kez daha tekrarlamıştır. Kıbrıs Türk tarafının iradesini ve varlığını yok sayan bu yaklaşımı reddediyoruz. Kıbrıs'ın kuzeyinde egemenlik, Kıbrıs Türk halkına ve onun devleti Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne aittir. Barış Gücü'nün ülkemizdeki faaliyetlerini meşru bir zeminde yürütmesi şarttır."
BMGK üyelerinin geçerliliğini yitirmiş kararlarını gözden geçirmesi ve Ada'da kendi sınırları içinde iki ayrı halk ve iki ayrı devletin varlığına dayalı yeni bir yaklaşım benimsemeleri gerektiği vurgulanan açıklamada, Kıbrıs için tek gerçekçi çözümün mevcut iki devletin egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsü temelinde iyi komşuluk ilişkisi geliştirmelerinden geçtiği dile getirildi. BMGK'nin, BMBG'nin görev süresini uzatma kararında ara bölge ihlallerine ve münhasıran Pile'deki duruma da değinildiği aktarılan açıklamada, "Yaşananların tek sorumlusu tamamen insani amaçlı Yiğitler-Pile yolunun yapımını engellemeye çalışan Barış Gücü'dür. Kıbrıs Türk tarafı konuya ilişkin olarak Barış Gücü ile sağlanan mutabakatın uygulanmasını ve yol inşaatının en kısa sürede tamamlanmasını talep etmektedir. Diğer yandan, Ada'nın sözde tek sahibi olduğu iddiasındaki Rum yönetimi, bu hakimiyetçi tutumunu ara bölgeye de genişletmeye çalışmaktadır. Ara bölgede yaşanan gerginlik ve ihlallerin giderek artması bu çarpık anlayışın bir sonucudur." değerlendirmesine yer verildi.
Dışişleri: KKTC'nin açıklamasını destekliyoruz
Dışişleri Bakanlığı da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamayı tümüyle desteklediğini bildirdi. Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, "Birleşmiş Milletlerin yerleşik uygulamalarının aksine Barış Gücü'nün görev süresi uzatılırken Kıbrıs Türk tarafının onayı bu defa da alınmamıştır" ifadesine yer verildi. BMBG'nin faaliyetlerini KKTC makamlarının iyi niyeti kapsamında sürdürebildiğine işaret edilen açıklamada, söz konusu faaliyetlerin devamı için hukuki zemine ihtiyaç duyulduğu ve KKTC tarafınca bu yönde atılacak adımlara Türkiye'nin desteğinin tam olduğu vurgulandı. Açıklamada, "BMBG'nin Kıbrıs Rum tarafının çok sayıda ara bölge ihlaline yıllar boyunca göz yumduğunun" altı çizilerek şunlar ifade edildi: "18 Ağustos 2023 tarihinde insani bir proje olan Yiğitler-Pile yolunun inşaat çalışmalarını hakkaniyetsiz bir şekilde engellemeye çalışması da barışı koruma misyonlarından beklenen tarafsızlığı sergilemediğini bir kez daha gözler önüne sermiştir. BM Güvenlik Konseyinin, bu son kararında, söz konusu hadise hakkında 21 Ağustos'ta yaptığı, arazideki gerçeklerden tamamıyla kopuk basın açıklamasına atıfta bulunuluyor olması üzüntü vericidir. Yiğitler-Pile yolunun tamamlanması ise Kıbrıs Türklerinin BMBG konusunda aşınan güveninin yeniden tesisi yönünde etkin bir adım olabilecek, arazideki gerginliklerin azalmasına katkı sağlayabilecektir."
"KKTC'nin tanınması çağrımızı yineliyoruz"
Açıklamada ayrıca BMBG'nin görev süresini uzatan kararda olası bir çözüm bağlamında güncelliğini yitirmiş ve tüketilmiş modellere atıfta bulunulduğu belirtilerek, "KKTC Cumhurbaşkanı Sayın (Ersin) Tatar tarafından ortaya konulan iki devletli vizyona değinilmemiş olmasından derin bir hayal kırıklığı duyuyoruz. Söz konusu yaklaşımın, Ada'daki iki taraf arasında ortak zeminin bulunup bulunmadığını araştırmakla görevli bir şahsi temsilcinin henüz atanmış olduğu bir dönemde adalet ve yapıcılıktan uzak olduğunu vurguluyoruz" denildi. BMGK'nin "Kıbrıs'ta adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüme ancak sahadaki gerçekler temelinde ulaşılabileceği gerçeğini kabullenmeye ve Kıbrıs Türk halkının özden gelen hakları olan egemen eşitliğini ve eşit uluslararası statüsünü tescil etmeye" çağırıldığı açıklamada, "KKTC'nin tanınmasına yönelik çağrımızı BMGK ve uluslararası toplum nezdinde yineliyoruz" ifadesi kullanıldı.
Kaynak: AA
