Cumhuriyetçi Donald Trump ABD başkanlık seçimlerinde önemli bir fark açarak zafer ilan etti. Resmi sonuçlar için oylar sayılmaya devam ederken işte 2024 seçimlerinden öne çıkan bazı başlıklar:
Zorlu süreç
Edison Research tarafından gerçekleştirilen ulusal seçmen çıkış anketi, kamuoyu araştırmalarının uzun zamandır gösterdiği şeyin altını çizdi: Seçmenler bir süredir kötü bir ruh hali içindeydi. Edison tarafından yapılan ankete katılan seçmenlerin dörtte üçü ülkenin olumsuz bir yöne gittiğini söyledi. Bu seçmenlerin yüzde 61'i Trump'ı destekledi. Kendilerini “kızgın” olarak tanımlayan seçmenlerin yüzde 71'i Cumhuriyetçileri destekledi.
Kürtajın çoğu durumda yasal bir prosedür olması gerektiğine inanan seçmenler şaşırtıcı bir şekilde sadece Başkan Yardımcısı Harris'i yüzde 51-47 oranında destekledi. Trump federal bir kürtaj yasağına karşı çıktı ancak eyaletlerin istedikleri kadar kısıtlayıcı yasalar çıkarmakta özgür olduklarını söyledi. Ayrıca tüp bebek tedavilerinin masraflarının sigortacılar tarafından karşılanması gerektiğini savundu.
Harris için belki de en önemlisi, ABD demokrasisinin “tehdit altında” olduğunu düşünen seçmenlerin dörtte üçünün oylarını iki aday arasında eşit olarak paylaştırmasıydı. Demokratlar Trump'ın otoriter eğilimlerinin kanıtı olarak 2020 seçimlerini iptal ettirme çabalarına işaret ederken, Trump da Biden-Harris yönetimindeki siyasi görüşlü savcıların hedefi olduğunu savundu.
Üstün olunan bölgeler
Akşam ilerledikçe Harris ve Trump, kazanmaları beklenen ilk eyaletlerde galip geldiler. Trump'ın seçmen oylarındaki üstünlüğü artmaya devam etti. Edison Research Trump'ın Georgia ve Kuzey Carolina gibi savaş alanı eyaletlerini kazanacağını, Fox News ise Trump'ın Pennsylvania'yı kazanacağını öngörüyordu. Edison, her iki tarafın da belki de en çok önem verdiği eyalet olan Pennsylvania için henüz bir tahminde bulunmamıştı.
Kazanan belirsizliğini korurken, belirleyici olabilecek bazı eğilimler ortaya çıktı. Birçok seçmen bloğu Demokrat ya da Cumhuriyetçi adayı 2020'ye benzer oranlarda desteklese de, sandık çıkış anketlerine göre Trump, beyaz olmayan erkek seçmenler ve 45 yaş altı seçmenler arasında dört yıl öncesine kıyasla daha güçlü görünüyordu. Ayrıca Harris'in kadın destekçilerini uzaklaştırma çabalarına rağmen Amerika'nın banliyölerindeki kadın destekçilerini de elinde tutmayı başardı. Ulusal sandık çıkış anketi Trump'ın banliyölerdeki beyaz kadın seçmenler arasında yüzde 47'ye yüzde 51'lik bir üstünlüğe sahip olduğunu gösterdi.
Trump siyah seçmenler arasında desteğini yükseltti
Trump kampanyası, Siyah ve Latin seçmenleri Demokrat Parti'den ayrılmaya ikna etmek için büyük çaba sarf etti ve bu çabaların sonuç verdiğine dair bazı erken belirtiler vardı. Kuzey Carolina'da sandık çıkış anketleri Trump'ın 2020'de yüzde 5 olan Siyah oy oranını yüzde 12'ye yükselttiğini gösterdi. Ankete göre Trump, Siyah erkek seçmenlerin yüzde 20'sinin desteğini aldı.
Edison ulusal anketine göre Trump'ın Latin kökenli erkek seçmenler arasındaki desteği dört yıl öncesine kıyasla yüzde 18 puan arttı. Ankete göre Trump Nevada'daki Latin seçmenler arasında yüzde 11 puan, Arizona'da ise dört yıl öncesine göre yüzde 4 puan artış gösterdi. Sandık çıkış anketleri dört yıl öncesine kıyasla beyaz seçmenler arasındaki desteğin beş puan azaldığını göstermesine rağmen Trump'ın Kuzey Carolina'da kazanacağı tahmin ediliyordu. Edison, Pennsylvania'da Trump'ın beyaz seçmenler arasındaki desteğinin dört yıl öncesine kıyasla yüzde üç puan düştüğünü ve beyaz erkek seçmenler arasındaki desteğinin de dört puan azaldığını söyledi.
Buna rağmen, beyaz seçmenler dört yıl öncesine kıyasla seçmenlerin daha büyük bir bölümünü oluşturmaya devam etti. Edison tarafından gerçekleştirilen ulusal sandık çıkış anketinin ön sonuçlarına göre, Edison'ın 2020 sandık çıkış anketindeki yüzde 67 oranına kıyasla, ülke çapındaki seçmenlerin yüzde 71'i beyazdı.
Kadın ve erkeklerin aday tercihi
Harris'in kampanyası, kürtaj hakları gibi konular nedeniyle kadın seçmenlerin başkan yardımcısına akın edeceği umuduyla seçmenler arasındaki büyük cinsiyet uçurumundan faydalanmak istiyordu. Ancak sandık çıkış anketlerine göre Trump en azından beyaz kadın seçmenlerin desteğini elinde tutuyor gibi görünüyordu. Siyah kadınlar ezici bir çoğunlukla Harris'i destekledi.
Pennsylvania'da Trump, beyaz kadın seçmenler arasında 2020'de sahip olduğu desteğe yakın bir seviyeyi koruyordu. Bu durum Georgia'da da geçerliydi. Öte yandan Kuzey Carolina, Trump için gerçek bir potansiyel erozyon gösterdi. Edison, Trump'ın dört yıl öncesine kıyasla beyaz kadınlar arasında yedi puan gerilediğini söyledi. Buna karşılık Trump'ın kampanyası, sosyal medya, spor, podcast ve çevrimiçi oyunlar aracılığıyla erkek seçmenleri, özellikle de genç erkekleri çekmeye büyük önem verdi. Ulusal çıkışlar Harris'in kadınlar arasında yüzde 54 ile Biden'ın 2020'de yüzde 57 ile elde ettiğinden daha az destek topladığını gösterdi.
Yaş gruplarının etkisi ne oldu?
Ulusal çıkış anketi Trump'ın Harris'i 18-44 yaş arası erkeklerde biraz geride bıraktığını, 45 yaş ve üstü erkeklerde ise açık ara farkla geçtiğini gösterdi. Michigan ve Wisconsin'de Trump, 45 yaş altı seçmenler arasında dört yıl öncesine kıyasla yüzde beş puanlık bir artış gösterdi. Nevada'da ise bu seçmenler arasında altı puanlık bir sıçrama yaptı.
Trump, seçmenler arasında nispeten küçük bir paya sahip olan yeni seçmenleri Harris'e göre dokuz puan farkla kazandı. Ancak anketlere göre Trump aynı zamanda yaşlı seçmenler nezdinde de zemin kaybediyor gibi görünüyor. Wisconsin'de Trump'ın 65 yaş ve üstü seçmenler arasındaki payı 2020'ye kıyasla 11 puan düştü. Michigan'da ise altı puan düştü. Trump, 2020'de 65 yaş ve üzeri oyları Biden'a karşı yüzde üç puan farkla kazanmıştı. Edison'un 2024 için yaptığı ulusal ankette Harris ve Trump neredeyse berabere kaldı.
