İsviçre’de bir mahkeme, çimento sektörünün küresel devlerinden Holcim hakkında açılan iklim davasını görmeyi kabul etti. Dava, deniz seviyesinin yükselmesi nedeniyle sık sık sellerle karşı karşıya kalan Endonezya’nın alçak rakımlı Pari Adası’nda yaşayan dört kişi tarafından açıldı.
Al Jazeera'nin aktardığına göre şikâyet, Ocak 2023’te Holcim’in merkezinin bulunduğu Zug kentindeki mahkemeye sunuldu. Davacılara destek veren sivil toplum kuruluşu Swiss Church Aid (HEKS/EPER), mahkemenin başvuruyu kabul etmesinin İsviçre’de büyük bir şirkete karşı açılan ilk iklim davası niteliği taşıdığını açıkladı. Holcim ise kararı doğruladı ve temyize gideceğini duyurdu.
HEKS’e göre dava başarıya ulaşırsa, bir İsviçre şirketinin küresel ısınmaya katkısı nedeniyle hukuken sorumlu tutulduğu ilk örnek olacak. Aynı zamanda bu dosya, iklim krizinden doğrudan etkilenen Küresel Güney ülkelerindeki bireylerin büyük şirketlere karşı açtığı ilk davalar arasında yer alıyor. Süreç, iklim değişikliğinin yol açtığı “kayıp ve zarar” için tazminat taleplerinin artan önemine de işaret ediyor.
Holcim, 1950-2021 yılları arasında 7 milyar tondan fazla karbondioksit salımı yaptı
Davayı destekleyen kuruluşlar, Holcim’in seçilme nedeninin şirketin dünyanın en büyük karbondioksit salımı yapan firmaları arasında yer alması ve İsviçre merkezli en büyük “karbon majörlerinden” biri olması olduğunu belirtiyor. HEKS’in talebiyle Climate Accountability Institute tarafından yapılan bir araştırmaya göre Holcim, 1950-2021 yılları arasında 7 milyar tondan fazla karbondioksit salımı yaptı. Bu miktar, söz konusu dönemdeki toplam küresel endüstriyel emisyonların yaklaşık yüzde 0,42’sine denk geliyor.
Holcim ise savunmasında, 2050’ye kadar net-sıfır emisyona ulaşmayı hedeflediğini ve bilim temelli bir yol haritası izlediğini vurguluyor. Şirket, 2015’ten bu yana doğrudan operasyonlarından kaynaklanan karbon salımını yüzde 50’den fazla azalttığını belirtiyor.
Davacılar, iklim değişikliğinin yol açtığı zararlar için tazminat talep ediyor. Ayrıca Pari Adası’nda selden korunma önlemlerinin finansmanına katkı sağlanmasını ve Holcim’in karbon emisyonlarını hızla azaltmasını istiyor. Küresel ölçekte çimento üretiminin, toplam karbondioksit salımının yaklaşık yüzde 7’sinden sorumlu olduğu biliniyor.
Uzmanlara göre dava, yalnızca Holcim için değil, iklim krizindeki sorumlulukları nedeniyle çok uluslu şirketlerin yargı önüne çıkarılabileceği yeni bir dönemin habercisi olabilir.
