İsrail ordusu, İran'dan İsrail'e doğru 500 kadar füze atıldığını ve Tel Aviv başta olmak üzere ülke genelinde sirenlerin çaldığını duyurdu. Ordudan yapılan yazılı açıklamada, "kısa süre önce" İran'dan İsrail'e füzeler atıldığı belirtildi. Füze saldırısının sona ermesinin ardından tansiyon düştü, İsrail askıya aldığı hava sahasını hava trafiğine yeniden açarken, vatandaşların korunaklardan çıkabileceği açıklandı.
İşte dakika dakika yaşananlar:
23:02: İran, İsrail'e düzenlenen füze saldırısında ilk kez hipersonik Fettah-1 füzelerinin kullanıldığını duyurdu.
22:40: Ürdün, İran'dan İsrail'e atılan füzeler nedeniyle geçici olarak uçuşlara kapattığı hava sahasını yeniden açtı.
22:23: İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ülkesinin İsrail'in saldırganlığına karşı meşru haklar temelinde misillemede bulunduğunu söylerek "Saldırgan değiliz ancak tehditlere karşı kararlıyız. İran'la çatışmaya girmeyin" dedi.
22:17: İran Sivil Havacılık Kurumu Sözcüsü Cafer Yazerlu, uçuş güvenliği için ülkedeki tüm uçuşların yarın sabah 10.00'a kadar iptal edildiğini duyurdu.
22:02: ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan İran'ın gerçekleştirdiği füze saldırılarının ardından yaptığı açıklamada "Şu anda bildiklerimize dayanarak, bu saldırı bastırılmış ve etkisiz hale getirilmiş görünüyor" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Şu anda, altını çiziyorum, İsrail'de herhangi bir ölüm vakası görmedik"
Sullivan, Batı Şeria'da bir Filistinlinin öldüğüne dair haberlere atıfta bulundu. Sullivan ayrıca Amerikan savaş gemilerinin İran'ın İsrail'e attığı yaklaşık 200 füzenin önlenmesinde görev aldığını söyledi. ABD ve diğer müttefikler de Nisan ayındaki saldırıda İran tarafından atılan füzelerin yakalanması için İsrail'e yardım etmişti.
Sullivan ayrıca İran'a verilecek yanıtın ne olacağını söylemek için henüz çok erken olduğunu söyledi ve "Bu saldırının ciddi sonuçları olacağını ve İsrail ile birlikte çalışacağımızı açıkça belirttik" ifadelerini kullandı.
21:57: Petrol fiyatları, Brent'in varil fiyatının 75 doların üzerine çıktığı (şu anda 74 doların altında işlem görüyor) seansta elde ettiği kazançların bir kısmını geri verdi. Tansiyonun düşmesiyle tüccarlar İsrail ve İran arasında tırmanan çatışmanın petrol arzında önemli bir kayba yol açıp açmayacağını anlamaya çalışacak. Şimdiye kadar böyle bir durum söz konusu değildi. Önümüzdeki aylarda OPEC+'nın üretimini bir noktada yeniden düzenlemesi yönünde devam eden baskı, uzun vadede, vadeli petrol işlemlerindeki artışı dizginleyecek olası bir faktör. Elbette Orta Doğu'da giderek büyüyen çatışma da petrol fiyatları üzerinde daha büyük baskı yaratabilir.
21:51: İran'ın füze saldırısı sonrası finansal piyasalar klasik bir riskten kaçış tepkisi verdi. VIX Endeksi (Korku Endeksi) yakın vadeli belirsizliklerin arttığını yansıttı. ABD borsalarında hisse senetleri düşerken tahviller, altın ve ABD doları, güvenli liman olarak görülen varlıklara olan talebin artmasıyla değer kazandı. Ancak BCA Research baş stratejisti Marko Papic, ABD hisse senetlerindeki keskin düşüşün büyük olasılıkla kısa süreceğini söyledi ve "Bu kesinlikle aşırı bir tepki" dedi.
21:35: Chevron, İsrail kıyılarındaki iki doğal gaz platformunu önlem olarak kapattığını açıkladı. ABD'li büyük şirketten yapılan açıklamada, kapatmanın Tamar ve Leviathan tesislerini kapsadığı belirtildi. Tesislerin ne zaman yeniden açılacağına dair bir bilgi yok.
21:04: İsrail, füze saldırısı nedeniyle geçici olarak askıya aldığı hava sahasını yeniden açtı. Bu arada Lübnan Ulaştırma Bakanı, ülkenin hava sahasının iki saat süreyle geçici olarak hava trafiğine kapatılacağını söyledi.
21:00: Füzelerin İsrail'e ulaşması için Irak ve Ürdün'ün üzerinden geçmesi bekleniyordu. Bu nedenle İran'ın füzelerini fırlatmasının ardından iki ülke hava sahalarını kapattı. Ürdün ordusu halkın evlerinden çıkmamasını istedi ve birkaç yere şarapnel parçaları düştüğü bildirildi.
20:58: ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, İsrailli mevkidaşı Yoav Gallant'a Washington'un İran saldırısı beklentisiyle bölgedeki kuvvetlerini arttırdığını söyledi. Görüşmenin İran'ın İsrail'e yüzlerce füze fırlatmasından önce gerçekleştiği anlaşılıyor. (Al Jazeera)
20:46: Tansiyon şimdilik düşüşe geçti. İsrail ordusu, insanların ülke genelindeki tüm bölgelerde korumalı alanlardan çıkmalarına izin verildiğini açıkladı.
20:43: İsrail'in Demir Kubbe'si İran'ın füze saldırılarını büyük ölçüde engellemeyi başardı.
Demir Kubbe, gelen kısa menzilli silahlara karşı koruma sağlamak üzere tasarlandı. Roketleri takip etmek için radar kullanır ve yerleşim alanlarına isabet etmesi muhtemel olanlarla olmayanları ayırt edebilir. Önleyici füzeler sadece yerleşim alanlarını vurması beklenen roketlere ateşlenir. Sistem İsrail'in dört bir yanında bulunan ve her biri 20 önleyici füze ateşleyebilen üç ila dört fırlatıcıya sahip bataryalardan oluşur. Sistemin hem sabit hem de mobil versiyonları mevcut.
20:41: BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, füze saldırısının ardından bir kez daha ateşkes çağrısında bulundu. Guterres, X'te yaptığı paylaşımda "Bu durmalı" dedi.
I condemn the broadening of the Middle East conflict with escalation after escalation.
— António Guterres (@antonioguterres) October 1, 2024
This must stop.
We absolutely need a ceasefire.
İran'a misillemeyi 'zamanında' yapacağız
20:39: İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari televizyonda yaptığı konuşmada İsrail ordusunun İran saldırısına karşı savunma ve misilleme yapmaya hazır olduğunu söyledi ve bunun "zamanında" yapılacağını vurguladı.
İran'ın bu akşam saatlerinde gerçekleştirdiği füze saldırısı sonucu oluşan hasarın boyutunu bir süre daha öğrenemeyecek olsak da, bu saldırının Nisan ayındakinden farklı olduğu açık. O zaman neredeyse tüm füzeler engellenmiş ve neredeyse hiç hasar meydana gelmemişti. İran bu kez uyarı yapmadan harekete geçti ve insansız hava araçlarından çok daha hızlı hareket eden balistik füzeleri kullandı. Bu, İsrail ve müttefiklerinin savunmaya geçmek için için daha az zamanları olduğu anlamına geliyor. (Bloomberg)
20:38: İsrail gazetesi Haaretz, İsrail kurtarma servislerine dayandırdığı haberinde İran'ın füze saldırısının ardından Tel Aviv'de iki kişinin hafif yaralandığını, diğerlerinin ise sığınaklara doğru ilerlerken yaralandığını bildirdi.
20:35: Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre Başkan Biden ve Başkan Yardımcısı Harris, İran'ın İsrail'e yönelik saldırısını Beyaz Saray Durum Odası'ndan izliyor ve ulusal güvenlik ekibinden düzenli bilgiler alıyor.
Petrol fiyatları tırmanıyor
20:33: Petrol fiyatları İran'ın füze saldırısı öncesinde %4'ten fazla yükselmişti ve saldırının ardından Brent ham petrolü kısa bir süreliğine varil başına 75 doların üzerine çıktı.
20:28: Biden ABD ordusuna İran füzelerini vurma emri verdi. Beyaz Saray açıklamayı İran'ın füze ateşlemeye başlamasından kısa bir süre sonra yaptı.
20:22: Üç Pentagon yetkilisi, İran'ın İsrail'e düzenlediği füze saldırısında Orta Doğu'daki Amerikan birliklerinin hedef alınmadığını paylaştı. İran'la bağlantılı Iraklı gruplar daha önce de Irak ve Suriye'de Amerikan askerlerinin bulunduğu askeri üslere roket atmıştı. (Al Jazeera)
𝐍𝐨 𝐭𝐡𝐢𝐬 𝐢𝐬𝐧’𝐭 𝐚 𝐬𝐜𝐢𝐞𝐧𝐜𝐞 𝐟𝐢𝐜𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐦𝐨𝐯𝐢𝐞.
— Israel ישראל (@Israel) October 1, 2024
This is Israel right now.
RT this so the entire world knows. pic.twitter.com/ok8CxCXxnP
İsrail'in resmi X hesabından yapılan paylaşımda şu sözlere yer verildi:
"Bu bir bilim kurgu filmi değil, şu an İsrail'in ta kendisi"
20:16: İsrail'e atılan füzelerin sayısı konusunda çelişkili haberler var: İsrail ordu radyosu 100 ila 200 arasında olduğunu söylerken, İran devlet televizyonu, Devrim Muhafızları'nın "onlarca balistik füze" fırlattığını söylüyor.
20:15: Tahran, İsrail'e yönelik füze saldırısının sona erdiğini duyurdu ve İsrail hükümetini misilleme saldırı yapmaması yönünde uyardı. İran'ın BM misyonu sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda "İran'ın, Siyonist rejimin İran vatandaşlarını ve çıkarlarını hedef alan ve İran İslam Cumhuriyeti'nin ulusal egemenliğini ihlal eden terör eylemlerine verdiği yasal, rasyonel ve meşru yanıt, usulüne uygun olarak yerine getirilmiştir" dedi.
Iran’s legal, rational, and legitimate response to the terrorist acts of the Zionist regime—which involved targeting Iranian nationals and interests and infringing upon the national sovereignty of the Islamic Republic of Iran—has been duly carried out. Should the Zionist regime…
— I.R.IRAN Mission to UN, NY (@Iran_UN) October 1, 2024
20:14: İran'ın Fars haber ajansı, İran Devrim Muhafızları'nın İsrail'e yönelik füze saldırısının geçen hafta Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın ve bu yılın başlarında Hamas lideri İsmail Haniye'nin öldürülmesine bir yanıt olduğunu söylediğini bildirdi. Devrim Muhafızları'ndan yapılan açıklamada, "İsmail Haniye ve Hasan Nasrallah'ın şehit edilmesine yanıt olarak işgal altındaki toprakların kalbini hedef aldık" denildi.
20:12: Ürdün Devlet Haber Ajansı hava trafiğini askıya aldığını bildirirken, İsrail Ordu Radyosu da Ben-Gurion Havalimanı'nda iniş ve kalkışların durdurulduğunu duyurdu.
20:09: İsrail ordusu İran'ın ülkeye yönelik füze saldırısına devam ediyor. İsrail Savunma Kuvvetleri'nden (IDF) yapılan açıklamada ise şu sözlere yer verildi: "Ordu şu anda fırlatılan füzeleri tespit ediyor ve önlüyor"
20:07: İsrail ordusu yaptığı yeni açıklamada, İran'ın saldırısının devam ettiğini belirterek İsraillilerden korunaklı alanlarda kalmaya devam etmelerini istedi. Açıklamada saldırılarda can kaybı veya hasar olup olmadığına ilişkin bilgi verilmedi.
20:03: İran'ın devlet haber ajansı IRNA, Tahran ordusunun İsrail'e balistik füze fırlattığını doğruladı.
İran'ın Nisan ayındaki ilk doğrudan füze saldırısı, kısmen önceden geniş çapta telgrafla bildirildiği ve balistik füzelerin yanı sıra İsrail'e ulaşması birkaç saat süren daha yavaş seyir füzeleri ve insansız hava araçlarını da içerdiği için sınırlı hasara yol açtı. Bu da İsrail hava kuvvetlerinin füzelerin büyük çoğunluğunu düşürmesine yardımcı oldu.
19:53: İsrail ordusunun İran'ın ülkeye füze fırlattığını açıklamasının ardından petrol fiyatları yeniden yükselişe geçerken altın fiyatları seansın en yüksek seviyesine ulaşmayı hedefliyor. Hisse senetleri tekrar düşüyor.
19:50: İsrail'de halka sığınaklara girmeleri emredildi ve ülkenin dört bir yanında sirenler çalmaya başladı. Yerel televizyon kanalları önemli şehirlerin üzerindeki füze görüntülerini gösterirken İsrail ordu radyosu İran tarafından 100'den fazla balistik füze atıldığını duyurdu.
19:00: İran'ın saldırısı öncesi ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in Lübnan'a artan saldırılarının ardından giderek yükselen İsrail-İran gerilimine ilişkin ulusal güvenlik ekibini topladı.
