ABD'nin Yemen'deki Husi hedeflerine yönelik son bombardımanı pek de sürpriz olmadı ve yıllardır süren savaşın zaten yoksullaştırdığı bir ülkeyi etkileyen uzun süreli bir askeri harekat ihtimalini de beraberinde getirdi. Saldırı, Washington'un Kızıldeniz'in güneyinde batı gemilerine yönelik saldırıları tamamen durdurmaya yönelik herhangi bir çabanın, Yemenli grubun direnme kapasitesi ve kararlılığı nedeniyle tekrarlanan müdahaleler gerektireceğini etkili bir şekilde kabul ettiği anlamına geliyor.
Cuma sabahı İngiliz ve Amerikan güçleri tarafından gerçekleştirilen 150 bombalık ilk saldırıdan bu yana Husi savaşçılar ABD donanmasına ait bir destroyere füze fırlattı ki bu füze düşürüldü. İki ticari gemiyi füzelerle vurarak her birine hafif hasar verdi ve bir insansız hava aracı üçüncü bir gemiye hedef alarak yine bir miktar hasara yol açtı ancak yaralanan olmadı.
"Amerikalılarla karşı karşıya gelmek bir onur"
Perşembe günü hareketin lideri Abdul-Malik el-Husi, ABD öncülüğündeki müdahaleden bu yana yaptığı ilk konuşmada İsrailliler, Amerikalılar ve İngilizlerle doğrudan karşı karşıya gelmenin büyük bir onur olduğunu söyledi ve bunu Husi'nin Gazze'deki Filistinlileri desteklemek için müdahale girişimlerinin bir parçası olarak nitelendirdi.
Asimetrik çatışmalar yeni bir şey olmasa da, dar anlamda askeri açıdan bu adil bir mücadele değil. Sorun şu ki, ABD ve müttefikleri Yemen'deki Husi hedeflerini uzun süre bombalamaya devam etme kapasitesine sahipken, Husiler hala güney Kızıldeniz'i ticari gemiciliğe kapatma ve böylece batıya ekonomik maliyetler yükleme yeteneğini koruyor.
Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü'ne göre Kızıldeniz'den geçen kargo hacmi Aralık ayında yüzde 70 oranında azaldı ve malların Afrika'ya yönlendirilmesine neden olarak maliyetleri ve nakliye süresini yaklaşık 10 gün artırdı. Lloyd's List 23 ticari geminin geçen cuma günü gerçekleşen füze saldırılarına tepki olarak durduğunu ya da geri döndüğünü tahmin ediyor. O zamandan beri güven geri gelmedi. Sigorta primleri geçtiğimiz hafta üç katına çıktı, ancak bunun bir kısmı teorik çünkü denizcilik sigortacıları da petrol devleri ve konteyner operatörlerinin Avrupa ile Asya arasındaki en doğrudan deniz yolunu terk etmeleri nedeniyle taleplerde keskin bir düşüş olduğunu bildiriyorlar.
Saldırı kapasitesi zayıflatıldı mı?
Pentagon sözcüsü Tümgeneral Patrick Ryder bu hafta başında verdiği bir brifingde ABD'nin Husilerin füze ve insansız hava aracı fırlatma kapasitesine ne kadar zarar verdiğine inandığı konusunda muğlak konuştu ve New York Times'a sızan Yemenli grubun saldırı kapasitesinin yaklaşık yüzde 25'inin zayıflatıldığı yönündeki iddiaları doğrulamaktan kaçındı.
Bu tür basit hesaplamalardan kaçınmak neredeyse kesinlikle akıllıcaydı, çünkü fırlatma kabiliyetlerini yok etmek beklenenden daha uzun sürüyor. Bu hafta başında, Gazze'de İsrail'in aralıksız bombardımanı altındaki Hamas, toprağa gömülü tespit edilmesi zor rampalar kullanarak güneydeki Netivot kentine 25 roket fırlattı. Husiler tarafından kullanılan türden İran yapımı Shahed insansız hava araçları, hareket ettirilmesi kolay olan modifiye edilmiş kamyonların arkasından fırlatılmak üzere tasarlanmıştır.
Özellikle ABD için asıl soru ne kadar ileri gidebileceği. Meydan okuyan Husilerin batı gemilerini hedef almasını durdurmak için çok daha fazla saldırı gerekebilir. Ancak çatışmalar devam ederken her iki tarafın da Yemenli siviller ya da Amerikalı veya İngiliz denizciler için yıkıcı sonuçlar doğuracak bir saldırı düzenlemesi riski devam ediyor ve bu da tırmanma ve intikam çağrılarını beraberinde getiriyor.
Bu arada asıl kaybedenler sıradan Yemenliler olacak. Bu hafta bir STK olan Action Against Hunger, Yemen'in neredeyse tamamen gıda ve ilaç ithalatına bağımlı olduğu ve insani yardım gruplarının ilaç getirmekte giderek zorlandığı uyarısında bulundu. 2023 yılında 17 milyon Yemenlinin gıdaya erişiminin olmadığı tahmin edilirken, Yemen'deki kadın ve çocuklar arasındaki akut yetersiz beslenme oranları dünyadaki en yüksek oranlar arasında yer almaya devam ediyor.
