Eylül ayının başında, altı İsrailli rehinenin, askerler rehinelerin tutulduğu tünelin yakınlarında operasyon yaparken Hamaslı savaşçılar tarafından öldürüldüğünün ortaya çıkması İsrail'de büyük kalabalıkları sokaklara döktü. Dehşet ve öfkenin odak noktası: Binyamin Netanyahu hükümeti. İsrail'in ana işçi sendikası Histadrut kısa süreli ama önemli bir grev çağrısında bulundu. Muhalif politikacılar, başbakanın yaygın bir şekilde baltalamakla suçlandığı ateşkes için rehineler görüşmelerini ele alış biçiminden duydukları dehşeti dile getirdiler.
Anketlerde popülerliği arttı
Üst düzey askeri yetkililer ve Savunma Bakanı Yoav Gallant, Netanyahu'nun Gazze'nin Mısır'la olan sınır bölgesinin askeri kontrolünü elinde tutma konusundaki anlaşmayı bozan ısrarı yerine kalan rehinelerin serbest bırakılmasına öncelik verecek bir uzlaşmayı tercih ettiklerini hem özel olarak hem de kamuoyu önünde dile getirdiler. Ancak kendi sağ tabanı dışında hiç sevilmemesine rağmen, ay sonunda Maariv haber kuruluşu için yapılan bir kamuoyu yoklaması, birçok kişinin neredeyse bir yıl önce Hamas'ın sürpriz saldırısının ardından kişisel olarak ayakta kalamayacağına inandığı Netanyahu'nun Likud partisinin, şimdi seçim yapılsa en fazla sandalyeyi kazanacağını ortaya koydu.
İsrail'in Hasan Nasrallah'ı öldürmesinin ardından analistler bu eğilimin en azından kısa vadede devam etmesini bekliyor. Hizbullah liderinin öldürülmesinden iki gün sonra pazar günü Kanal 12 için yapılan bir anket, koalisyonundaki diğer partilerin aleyhine olsa da, konumunda hafif bir iyileşme olduğunu gösterdi. Gerçek şu ki, Nasrallah'ın ölümünden önce bile, İsrail'in Gazze'de bir yıldır süren savaşı sürerken ve Lübnan'dan Yemen'e uzanan cephelerdeki çatışmalar son bir haftada keskin bir şekilde tırmanırken, Netanyahu'nun tüm fırtınaları atlatması şaşırtıcıydı.
Dünya sahnesinde Netanyahu ve onunla birlikte İsrail küçümseniyor ve dışlanıyor. İsrail Başbakanı geçen hafta Nasrallah'ın öldürülmesinden kısa bir süre önce BM genel kurulunda, birçok diplomat salonu terk ettiği için kendi hayranlarını, kendisini alkışlamaları için getirmek zorunda kaldı. İsrail'de çoğunluk hala onun istifa etmesi gerektiğine inanıyor, özellikle de 7 Ekim'e yol açan güvenlik zaafları nedeniyle. Yine de Netanyahu, paradoksal bir şekilde, kendi hükümeti de dahil olmak üzere önceki hükümetlerin sonunu getiren İsrail'in koalisyon sisteminin mekanizmalarıyla oynayarak ayakta kalmaya devam ediyor.
Eğer kamuoyu yoklamaları bir şey gösteriyorsa, bu Netanyahu'nun lehine sonuçlanan bir oylamadan ziyade İsrail muhalefetinin Netanyahu'nun sarsılan popülaritesinden faydalanmadaki başarısızlığından kaynaklanıyor. Siyasi analist ve anket uzmanı Dahlia Scheindlin, Netanyahu'nun siyasi hayatta kalma hikayesini birkaç ayrı aşamaya ayırıyor: Birincisi, Netanyahu hala burada çünkü insanlar hükümet hakkında ne kadar kötü hissederse hissetsin, hükümet düşmediği takdirde seçimlere gitmek için yasal bir mekanizma yok. 7 Ekim'den sonraki ilk günlerde pek çok insan şiddetli bir savaşın ortasında seçimlerin yapılmasını istemiyordu. Ardından güvensizliklere rağmen ciddi bir muhalefetin olmadığı ikinci bir aşama yaşadık. Üçüncü aşamada, mart-nisan ayları civarında, önemli protestoların geri döndüğünü gördük ama bu aynı zamanda İran'la bölgesel gerilimin başladığı döneme denk geliyor. Ve aynı zamanda anketlerdeki canlanmayı da o zaman görmeye başladık.
"Gerçek bir siyasi vizyon yok"
Netanyahu'yu 7 Ekim saldırısından sonraki haftalarda gözden çıkaranlar bile, ki bunlara eski başbakan Ehud Olmert de dahil, onun dayanıklılığını yeniden değerlendirmek zorunda kaldılar. Geçen kasım ayında Politico'ya konuşan Olmert, Netanyahu'yu ölümcül derecede zayıflamış olarak resmetmişti. Bugün Olmert, Netanyahu'nun hala görevde olmasını, tamamen ayakta kalmak için yatırım yapmasına, kişisel ve İsrail'in kurumları olmak üzere her şeyini bu çabaya bağlamasına bağlıyor. Olmert, "Netanyahu olağanüstü bir performans sergiledi. Gerçek bir siyasi vizyon yok. Bu bir performans" dedi.
Ancak Olmert, Netanyahu'nun herhangi bir seçimde 120 Knesset sandalyesinin 61'ine sahip olması gereken iktidar koalisyonu barajının altında kalarak zorlanacağını söyledi. Chatham House'un Orta Doğu programında yardımcı araştırmacı olarak görev yapan Yossi Mekelberg'e göre Netanyahu, İsrail'in bir çatışmanın ortasında olmasından faydalanmaya devam ediyor, her ne kadar bu çatışmanın ortaya çıkmasından sorumlu tutulsa da. Mekelberg, “Başından beri İsrail'de savaş zamanında başbakanın değiştirilmemesi geleneği de dahil olmak üzere bir dizi sorun var" dedi. Mekelberg ayrıca Netanyahu'nun Likud içinde ve daha geniş çapta muhalefet eksikliğinden faydalandığını düşünüyor.
İsrail'in gelmiş geçmiş en sağcı koalisyonu olan Netanyahu'nun mevcut koalisyonunun dinamikleri, koalisyonu alışılmadık bir şekilde istikrarlı hale getirdi. Gazze'de ateşkes sağlayacak herhangi bir anlaşmaya karşı çıkan Itamar Ben Gvir ve Bezalel Smotrich gibi aşırı sağcı isimlerin pozisyonu, Netanyahu'nun ateşkes için ABD baskısından kaçınmasına ve savaşı uzatmasına olanak sağladı. Bu da seçim olasılığını daha da öteledi. Aşırı sağdan koalisyondan ayrılabileceklerine dair sesler gelse de analistler bu tehdidi destekleyecek gerçek bir kanıt görmüyor.
