Çin, Kuzey Kore'nin ticaretinin yüzde 90'ından fazlasını oluşturuyor ve en güvenilir yardım donörü ve diplomatik müttefiki oldu. Ancak Vladimir Putin'in Pyongyang'a yaptığı ziyaretin de gösterdiği gibi, gözlerden uzak devlet Rusya ile olan güvenlik ve ekonomik bağlarından giderek daha fazla etkileniyor.
Rusya Kuzey Kore'ye nasıl yardım ediyor?
Kuzey Kore'nin BM yaptırımlarını delmesine ve ekonomisinin çökmesini engellemesine yardımcı olduğu iddia edilen tek bölgesel güç Çin değil. Geçen ay ABD, Rusya'nın Kuzey Kore'ye BM güvenlik konseyinin koyduğu sınırı aştığı bildirilen miktarlarda rafine petrol sevk ettiğini iddia etti.
Beyaz Saray'ın ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby, iki ülkenin ticari limanlarının yakınlığının petrol tedarikinin süresiz olarak devam edebileceği anlamına geldiğini söyledi. Covid-19 salgını sırasında sınırların kapatılması Kuzey Kore'nin ticaret yapma kabiliyetini önemli ölçüde azalttı ve kırılgan ekonomisine daha fazla zarar verdi. Kim'in kıtlığı gidermek için Rusya'dan gıda ve enerji tedariki sağladığına inanılıyor. Rusya ve Kuzey Kore, Covid'in ortaya çıkmasının ardından demiryolu seferlerinin kesilmesinden bu yana ilk kez 2022 yılında tren seferlerini yeniden başlattı. İlk yolculuktaki yükler arasında 30 safkan at da bulunuyordu.
Kuzey Kore Rusya'ya ne sunabilir?
Kuzey Kore dünyanın en yoksul toplumlarından biri ancak Putin ile Kim Jong-un arasında gelişen dostluğu kolaylaştıran bir şeye sahip: Askeri donanım. Dokuz ay önce Vladivostok'ta bir araya gelen liderlerin, Ukrayna'da kullanılacak mühimmat ve silahlar karşılığında Rusya'nın Kuzey Kore'nin uzay programına yardımcı olacak teknolojik bilgi birikimini paylaşacağı bir anlaşma üzerinde mutabık kaldıkları bildirildi. Kremlin silah anlaşması haberlerini saçma olarak nitelendirirken, Kuzey Kore balistik füzelerinin Ukrayna'da kullanıldığına dair kanıtlar var. Güney Kore Savunma Bakanı Shin Won-sik Bloomberg News'e verdiği bir mülakatta Seul'ün Kuzey'den Rusya'ya gönderilen ve içinde topçu mühimmatı ve diğer silahların bulunduğuna inanılan en az 10 bin nakliye konteyneri tespit ettiğini söyledi.
Silahlar bir yana, Kuzey Kore'nin insan kaynakları alanında kârlı bir ihracat endüstrisi var: Rejim için çok ihtiyaç duyulan dövizi kazanmak üzere yurtdışına gönderilen işçiler. Rusya da bu konuda bir istisna değil. Rus yetkililer, 2019 yılı sonuna kadar tüm işçilerin ülkelerine geri gönderilmesini öngören BM kararına aykırı olarak, 20 bin ila 50 bin Kuzey Koreli işçiyi istihdam etmek için siyasi düzenlemeler üzerinde çalışmayı tartıştılar. Rusya'nın Pyongyang Büyükelçisi Alexander Matsegora, Kuzey Korelilerin 2022 yılında Ukrayna'nın işgal altındaki bölgelerinde altyapının yeniden inşası için de görevlendirilebileceğini söyledi.
Rusya Kuzey Kore'ye yönelik yaptırımları engellemeye mi çalışıyor?
BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olarak Rusya, Kuzey'e yönelik yaptırımların sıkılaştırılmasını ve halihazırda yürürlükte olanların denetlenmesini çok daha zor hale getirdi. Çin ile birlikte, 2022'deki balistik füze fırlatmalarına yanıt olarak ek önlemlere karşı oy kullandı ve Mart ayında güvenlik konseyi yaptırımlarının uygulanmasını izlemekle görevli bir BM uzmanlar panelinin yenilenmesini veto etti. Beş daimi üyesi arasındaki siyasi gerilimlere rağmen Güvenlik Konseyi bir zamanlar Pyongyang'ın balistik füze ve nükleer hırslarını engellemek için oybirliğini korumayı başarmıştı. Bu fikir birliği bozulmuş durumda.
Putin'in son ziyaretinden bu yana neler değişti?
Putin Pyongyang'ı en son 2000 yılında ziyaret ettiğinde Rusya G8 üyesiydi. O zamanlar Kim'in babası Kim Jong-il tarafından yönetilen Kuzey Kore'nin ilk nükleer denemesini yapmasına daha altı yıl vardı. Jeopolitik iklim, daha sert bir Putin ve ülkesini gerçek bir nükleer güce dönüştürmeye kararlı daha genç bir Kim'in etkisiyle tanınmayacak kadar değişti. Rusya'nın Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etmesi ve aynı yıl Kuzey Kore'nin rekor sayıda füze denemesi yapması her iki ülkenin de uluslararası arenada dışlanmasını derinleştirdi. Bu da Putin ve Kim'i düşman olarak gördükleri ABD ve onun Avrupa ve Kuzeydoğu Asya'daki müttefiklerine karşı karşılıklı fayda sağlayan bir meydan okumada bir araya getirdi. Bu hafta Putin'in ifadesiyle bu silah arkadaşlarının kolektif batının hırslarına karşı koymaya hazır olduklarını gösteren ekonomik ve güvenlik anlaşmalarıyla sonuçlanacak.
