Amerika Birleşik Devletleri (ABD) eski Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Donald Trump;Detroit’te ABD Ulusal Muhafızları Derneği konferansındaki konuşmasında, ABD’nin Afganistan’dan çekildiği günü Amerikan tarihinin en utanç verici günü olarak tanımladı. Afganistan’dan çekilme utancının ABD’ye duyulan güveni yerle bir ettiğini vurgulayan Trump “Bu yüzden Rusya, Ukrayna’ya girdi. İsrail’deki 7 Ekim saldırısı da bu yüzden oldu. Bize saygı duyulmaması bu yüzden. Bize saygı duyulmuyor” dedi.
"Onurlu ve güvenli bir şekilde çekilmemiz gerekiyordu"
Trump, “Onurlu ve güçlü bir şekilde çekilmemiz gerekiyordu. Bagram Hava Üssü’nün asla bırakılmaması gerekiyordu. Burası dünyanın en büyük hava üslerinden biri, Çin’in nükleer silah ürettiği yerden bir saat uzaklıkta. Burayı bıraktık, her şeyi bıraktık. Burayı Çin devraldı. Burası şimdi Çin kontrolünde, bunu hayal edebiliyor musunuz?” dedi.
"Bizim bıraktığımız silahları satıyorlar"
ABD’nin Afganistan’da 85 milyar dolar değerinde silah ve askeri malzeme bıraktığını vurgulayan Trump, “Afganistan’ın dünyanın en büyük silah satıcılarından biri haline geldiğini biliyor musunuz? Bizim ahmak bir şekilde geride bıraktığımız silahları satıyorlar. 85 milyar dolar değerinde yeni tanklar, uçaklar ve hatta dürbünleri geride bıraktık. Gece görüş kapasiteleri olmadığı için geceleri savaşamıyorlardı. Şimdi savaşabiliyorlar. Buna inanmak mümkün değil. Böyle bir şeyin ülkemizin başına gelmesine izin veren bu insanlar ahmak. Dünyanın her yerinde alay konusu olduk” dedi.
3’üncü Dünya Savaşı uyarısı yaptı
Trump, “Tüm dünya karmaşa içinde. Hızlı bir şekilde bir şeyler yapılmazsa III. Dünya Savaşı ile karşı karşıya kalacağız. Nükleer güç ve mevcut diğer kapasiteler nedeniyle bu, önceki dünya savaşlarına da benzemeyecek” dedi. Ukrayna’nın Rusya topraklarında ilerlemesinin dünya savaşına neden olabileceğini ileri süren Trump, “Ukrayna’da olup bitenlere bir bakın. Rusya topraklarında ilerliyorlar. 3’üncü Dünya Savaşı çıkacak” diye konuştu.
Başkanlığı döneminde savaşları önlediğini ve Amerikan askerlerinin zarar görmesini engellediğini vurgulayan Trump, Türkiye-Suriye sınırındaki 5 bin Amerikan askerine çekilme emri verdiğini hatırlattı. Trump, “Bir generalimizi arayarak, bir tarafta 400 bin diğer tarafta 300 bin kişilik bir ordu varken aradaki 5 bin asker iyi bir işlev görebilir mi diye sordum. “İyi olmayacak efendim” dediler. Onları derhal çekmelerini söyledim” dedi.
“NATO’da asgari savunma harcaması yüzde 3’e çıkarılmalı”
ABD’nin savunma harcamalarıyla NATO’da diğer ülkelerin oluşturduğu açığı kapatmaya çalıştığını vurgulayan Trump, başkanlığı döneminde NATO üyesi ülkelerin gayri safi yurtiçi hasılalarının (GSYH) en az yüzde 3’ünü savunmaya harcamaları için ısrarcı olacağını söyledi.
Trump, “Müttefiklerimiz üzerlerine düşen yükü adil bir şekilde üstlenmek zorunda. Ordularına GSYH’nin yüzde 2’sinden çok daha az harcama yapan tüm NATO üyesi ülkeler, bizim güçlerimizi zor durumda bırakıyor. Oluşan açığı ödeyen taraf, yardımcı olan taraf biz oluyoruz. Tehditleri bertaraf etmek için NATO üyesi her ülkenin yüzde 3 harcama yapması konusunda ısrarcı olacağım” dedi.
ABD'nin Afganistan'dan çekilme süreci
29 Şubat 2020'de ABD yönetimi Katar'ın başkenti Doha'da Taliban ile yaptığı anlaşma kapsamında 1 Mayıs 2021 itibarıyla tüm askerlerini Afganistan'dan çekmeyi taahhüt etti. Ancak 20 Ocak 2021'de ABD Başkanı olarak göreve başlayan Joe Biden, çekilmenin 1 Mayıs tarihine yetişmeyeceğini duyurdu daha sonra ise 11 Eylül'ün yıl dönümüne kadar çekilmenin tamamlanacağını açıkladı. Başkent Kabil'i kuşatan Taliban, 15 Ağustos'ta Cumhurbaşkanı Eşref Gani'nin ülkeyi terk etmesinin ardından kenti çatışmasız şekilde kontrolüne aldı.
Afganistan'daki tüm askeri faaliyetlerinin tamamlandığını açıklayan ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral Kenneth McKenzie, Afganistan işgaline ilişkin "Bu ucuz bir görev değildi. 13'ü geçen hafta DEAŞ bombalı saldırısında olmak üzere toplam 2 bin 461 Amerikan askeri öldü ve 20 binden fazlası da yaralandı" dedi. 18 günlük çekilme sürecinde 123 bin kişiyi tahliye ettiklerini söyleyen McKenzie, "Tahliye için havaalanına Amerikan vatandaşlarının alımı son uçağın çıkışından 12 saat önce durduruldu dolayısıyla son anda gelmeye çalışan Amerikalıları getiremedik" ifadelerini kullandı.
Roketsavarları ve helikopterleri bıraktılar
Havaalanındaki ekipmanlara ilişkin de bilgi veren McKenzie, bazı ekipmanların getirildiğini, bazılarının ise kullanılamaz hale getirilerek orada bırakıldığını söyledi. Orgeneral McKenzie, havaalanına yapılan roketli saldırıları önlemek için kullanılan C-Ram roketsavarların son ana kadar aktif olduklarını ancak çekilme ile o silahların kullanılamaz hale getirilerek orada bırakıldığını belirtti. Havaalanında bıraktıkları diğer ekipmanlarla ilgili ise McKenzie şu ifadeleri kullandı:
"Birçok MRAP araçları bıraktık. Yaklaşık 70 MRAP, bunlar artık kimse tarafından kullanılamaz. 27 taktik HUMVEE aracını kullanılamayacak şekilde bıraktık. Ek olarak, bir daha asla uçamayacak 73 hava aracı bıraktık.” Kabil havaalanını Taliban'a teslim etmediklerini ancak çekilme sırasında Taliban ile koordinasyon kurduklarını belirten McKenzie, Taliban ile gelecekte bir koordinasyon öngörmediğini kaydetti.
