Washington Post (WP) Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası kapsamında edindiği belgeler ışığında BAE'ye askeri danışmanlık hizmeti veren ABD ordusundan emekli generallerle ilgili bir araştırma dizisi yayımladı. Araştırmada, aralarında dört yıldız generallerin de bulunduğu 280 üst düzey emekli askerin BAE'ye askeri danışmanlık yaptığı, ABD ordusunda 20 yıldan az görev yapmış olanların yabancı işlere girmek için federal izin zorunluluğu bulunmadığından bu rakamın kayıtlarda görünenden yüzlerce daha fazla olabileceğine dikkat çekildi.
Dışişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) konu üzerine WP'ye yaptığı yazılı açıklamada, emekli askerlerin yabancı ülkeler için yaptığı iş başvurularının "ABD'nin dış ilişkilerini olumsuz etkileyip etkilemeyeceğine" göre değerlendirildiği belirtildi. Söz konusu başvuruların stratejik danışmanlık, uçak mekaniği, pilot eğitimi, insansız hava araçları operatörlüğü, füze savunma uzmanlığı, topçu eğitmenliği, radar uzmanlığı, siber güvenlik danışmanlığı, lojistik planlamacılık ve bakım süpervizörleri alanında hizmet vermek için yapıldığı kaydedildi.
Yıllık kazançları 7 haneli rakamları geçebiliyor
Araştırmada, belgelere göre, emekli askerlerin yıllık maaşlarının 325 bin dolardan başladığı, maaşlara ek olarak da 55 bin dolar civarında konut ve seyahat masraflarının karşılandığı bilgisi paylaşıldı. Özel beceri ve ileri derecelere sahip emekli askerlerin BAE'deki devlet birimlerinde veya özel şirketlerdeki hizmetleri karşılığı yıllık kazancının ise 7 haneli rakamı geçebildiğine dikkat çekildi.
Savunma Bakanı Jim Mattis de listede
WP tarafından edinilen belgelerde, BAE için askeri danışman olarak çalışmış olanlar arasında Orta Doğu'daki ABD savaşlarına damgasını vuran generallerin de bulunduğu, bunlar arasında en dikkat çeken ismin, eski Başkan Donald Trump yönetiminde savunma bakanı olmadan önce BAE'nin askeri danışmanı olan emekli Deniz Korgeneral Jim Mattis'in olduğu kaydedildi.
Çalışma süresi bilinmiyor
Kayıtlara göre, Mattis'in, emekli olduktan iki yıl sonra Haziran 2015'te BAE'de askeri danışman olarak çalışmak için Dışişleri Bakanlığı'na başvurduğu, Trump yönetiminde Ocak 2017'de Savunma Bakanlığı görevine başlayana kadar bu süre zarfında ne kadar BAE için çalıştığının ise bilinmediği ifade edildi.
En güçlü ordulardan biri kuruldu
ABD ordusundan emekli üst düzey askerlerin uzmanlık ve deneyimlerini, Pentagon ve ABD Dışişleri Bakanlığının rızasıyla küçük ama petrol zengini ülkenin hizmetine sunması sonucu BAE'nin bölgedeki en güçlü ordulardan birini inşa ettiği öne sürüldü.
ABD'li üst düzey emekli askerlerin danışmanlık hizmetlerinin, ABD ulusal çıkarları için bir kazanım gibi görünse de diğer yandan BAE'nin, Yemen ve Libya gibi ülkelerde iç savaşı alevlendiren askeri faaliyetlerinin ABD Kongresi'nde ve insan hakları grupları arasında eleştirilere neden olduğuna vurgu yapıldı.
"Hayati bir güvenlik ortağı" vurgusu
WP'nin, ABD’nin askeri danışmanlık hizmetleri ile BAE'nin Yemen ve Libya'ya müdahalesini kolaylaştırdığı yönündeki sorusuna Dışişleri, "BAE, uzun süredir çok çeşitli bölgesel güvenlik konularında hayati bir ABD ortağı olmuştur. BAE'nin topraklarını savunma yeteneklerini geliştirmelerine yardımcı olmaya devam etmeyi amaçlıyoruz ve güçlü ilişkimizin devam edeceğinden eminiz" yanıtını verdi.
Dikkat çeken askeri veriler
ABD'nin BAE'de hava ve deniz üslerinde konuşlanmış 5 bin aktif askeri personelinin bulunduğu ve 2012'den beri BAE'nin Suudi Arabistan ve Avusturalya'dan sonra ABD'den silah alan üçüncü büyük ülke olduğu bilgisi paylaşıldı.
Raporda öne çıkanlar
Gazetenin ilgili yazı dizisinde, önceki gün de 15 ABD general ve amiralinin, 2018'de gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinde rolü olduğu ABD istihbaratı tarafından doğrulanan Veliaht Prens Muhammed Bin Salman'ın emri altındaki Suudi Arabistan Savunma Bakanlığında danışman olarak çalıştığı belirtilmişti.
Suudi Arabistan'ın ücretli danışmanları arasında eski ABD Başkanı Barack Obama'nın ulusal güvenlik danışmanı emekli General James L. Jones ve yine Obama ile Başkan George W. Bush yönetimindeki Ulusal Güvenlik Teşkilatını yöneten emekli General Keith Alexander'ın da yer aldığı kaydedilmişti.
Yasal olarak mümkün mü?
ABD'de Federal yasalar, emekli ABD askeri personelinin ülkeye bağlılıklarını tehlikeye atabilecek yabancı ülkelerde çalışma veya yabancı hükümetlerden değerli herhangi bir şey almalarını yasaklıyor. ABD Kongresi 1977'de çıkardığı bir yasa ile ABD ordusunda en az 20 yıl görev yapmış personel ve gazilerin yabancı ülkelerde çalışmalarını onaylama yetkisini Pentagon ve Dışişleri Bakanlığına devretmiş bulunuyor.
Orduda 20 yıldan az görev yapmış personelin böyle bir izin alma zorunluluğunun bulunmadığı, dolayısıyla ABD hükümetinin yabancı ülkeler için çalışan tüm askeri personelin kaydını tutmadığı belirtiliyor.
