İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Filistinli silahlı kişilerin Gazze'den İsrail'e sızarak son yılların en şiddetli operasyonuyla askerlere ve sivillere saldırılar düzenlemesinin ardından cumartesi günü ülkenin savaşta olduğunu açıkladı. İsrail, halkın daha geniş bir harekâta hazırlandığı Gazze'de hava ve topçu saldırılarıyla karşılık verdi. Kızılkalkan sağlık servisi sözcüsü Zaki Heller'e göre akşam karanlığı çöktüğünde İsrail'de en az 100 kişi hayatını kaybetti. Gazze'de ise sağlık yetkilileri İsrail saldırılarında 230'dan fazla kişinin öldüğünü söyledi.
Cumartesi sabahı aniden patlak veren olaylar, 2007'den bu yana İsrail-Mısır ortak ablukası altında olan Batı Şeria ve Gazze'de İsrail ve Filistinliler arasında bir yıldır yükselen tansiyonun ardından geldi. Netanyahu'nun İsrail tarihinin en aşırı sağcı hükümetini bir araya getirme hamlesinin ardından tırmanışa geçen ölümcül saldırılar sadece bu yıl İsrail ve Filistin topraklarında artış gösterdi.
"Askeri baskınlara yanıt"
Gazze Şeridi'ni yöneten ve cumartesi günkü saldırıları gerçekleştiren Hamas, operasyonun ablukanın yanı sıra Batı Şeria'daki son İsrail askeri baskınlarına ve Mescid-i Aksa'daki şiddete bir yanıt olduğunu söyledi. Associated Press'in haberine göre Hamas'ın askeri kanadının lideri Muhammed Deif Cumartesi günü kaydettiği bir mesajda "Artık yeter. Bugün halk devrimini yeniden kazanıyor" ifadelerini kullandı.
19 Eylül itibariyle cumartesi günkü şiddet olayları tırmanışa geçmeden önce, BM rakamlarına göre bu yıl 227 Filistinli İsrail askerleri tarafından öldürüldü ve bu ölümlerin 189'u Batı Şeria'da meydana geldi. Aynı BM veri tabanına göre Ağustos sonu itibariyle çoğunluğu Batı Şeria'da olmak üzere en az 29 İsrailli de bu yıl öldürüldü.
İşte mevcut çatışmaya yol açan, bu yıl bölgede meydana gelen önemli olaylardan bazıları:
Eylül: Topyekûn çatışma korkuları artıyor
Daha geçen ay İsrail ve Gazze'yi yöneten Filistinli grup Hamas savaşın eşiğine gelmişti. İsrail sınır askerleri bir kot pantolon sevkiyatında gizlenmiş patlayıcı madde buldu ve Gazze Şeridi'nden yapılan tüm ihracatı durdurdu. Hamas güçlerini yüksek alarm durumuna geçirdi ve aralarında Filistin İslami Cihat'ın da bulunduğu diğer silahlı gruplarla saha tatbikatları yaptı. Gazze'deki yerel medyanın bildirdiğine göre tatbikatlar roket fırlatma, pusu kurma ve yerleşim yerlerine saldırma provalarını içeriyordu.
Hamas ayrıca Filistinlilerin, genç göstericilerin İsrail askerleriyle karşı karşıya geldiği İsrail ile Gazze arasındaki ayrım çiti boyunca yeniden protesto gösterilerine başlamasına izin verdi. 13 Eylül'de beş Filistinli bariyer duvarına yerleştirdikleri bir patlayıcıyı patlatmaya çalışırken öldürüldü. Hamas'ın Siyasi ve Uluslararası İlişkiler Departmanı Başkanı Basem Naim, Eylül ayında Washington Post'a verdiği bir röportajda "Sessizdi ama kaynamaya başladı" dedi.
Misilleme saldırılarıyla geçen bir yaz
Gazze'deki gerilim, Batı Şeria'da bir tarafta Filistinli militanlar, diğer tarafta İsrail güçleri arasında kısasa kısas saldırıların yaşandığı şiddetli bir yaz mevsiminin ardından geldi. İsrail, militanların İsrail askerlerine ve sivillere yönelik saldırılar planladığını söylediği Cenin kentine çok sayıda askeri baskın düzenledi. 19 Haziran'da İsrail güçleri Cenin'e baskın düzenleyerek en az beş Filistinliyi öldürdü ve 2000'den 2005'e kadar süren Filistin ayaklanmasından bu yana ilk kez Batı Şeria'da Apaçi helikopterleri konuşlandırdı.
Ertesi gün Hamaslı silahlı kişiler Batı Şeria'daki bir İsrail yerleşimi olan Eli'nin dışındaki bir restorana ateş açarak dört İsrailliyi öldürdü. Turmus Ayya Belediye Başkanı Lafi Adeeb'e göre 21 Haziran'da ise yüzlerce İsrailli, aralarında bir kişinin öldüğü Turmus Ayya'nın da bulunduğu Filistin köylerine saldırarak evleri ve arabaları ateşe verdi ve köy sakinlerine ateş açtı.
İsrail daha sonra Batı Şeria'da 2006'dan bu yana ilk insansız hava aracı saldırısını gerçekleştirerek üç şüpheli militanı öldürdü. 3 Temmuz'da İsrail ordusu Cenin'deki bir mülteci kampına yaklaşık bin askerle hava ve kara saldırısı düzenleyerek son yirmi yılın en büyük operasyonunu başlattı. İsrailli yetkililer, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin süresiz olarak devam edeceğini söylediği bir militan komuta merkezini hedef aldıklarını açıkladı. Filistin Sağlık Bakanlığı'na göre en az sekiz kişi öldü ve 80 kişi yaralandı.
Gazze ve Batı Şeria'da bahar aylarında çatışmalar alevlendi
İsrail'in Temmuz ayında Cenin'e düzenlediği büyük operasyondan önce, güvenlik güçleri Mart ayında iki Filistinli militanı takip ederken bisikletli 14 yaşındaki bir çocuğu vurarak öldürdü. Nisan'da başlarında, Ramazan ayı sırasında, Mescid-i Aksa'da ibadet eden Filistinliler caminin içine barikat kurdular. BM İnsan Hakları Ofisi'nden yapılan açıklamada, İsrail polisinin Kudüs'ün Eski Şehir bölgesindeki alana baskın düzenlediği ve "sersemletici bombalar ve göz yaşartıcı gaz kullandığı, sünger uçlu mermiler ateşlediği ve aralarında yaşlıların ve kadınların da bulunduğu Müslümanları coplarla dövdüğü" belirtildi.
Yaklaşık bir ay sonra İsrail, Gazze'de İran tarafından desteklenen İslami Cihat militan örgütünün liderlerini hedef alan sürpriz hava saldırıları başlattı. Filistinli sağlık yetkililerine göre saldırılarda üç üst düzey militan ve aralarında dört kadın ve dört çocuğun da bulunduğu 10 kişi öldü. İsrail saldırıları Filistinli silahlı gruplarla ateşkese varmasından bir hafta sonra gerçekleştirdi. İsrail Savunma Kuvvetleri, öldürülen üç üst düzey İslami Cihat üyesinin son zamanlarda İsraillilere yönelik roket ateşi ve saldırılardan sorumlu olduğunu söyledi. Saldırılar beş gün süren ve Gazze'de en az 33, İsrail'de ise iki kişinin ölümüne yol açan şiddet olaylarının başlamasına neden oldu. İsrail ve İslami Cihat 13 Mayıs'ta ateşkes kararı almıştı.
Ocak: Cenin'de bir operasyon ve bir sinagog katliamı
Yıl, İsrail ordusunun Cenin'de dokuz Filistinlinin ölümüyle sonuçlanan ve bir çatışmaya da neden olan operasyon dahil olmak üzere bölgede şiddet olaylarıyla başladı. Baskın 26 Ocak'ta gerçekleştirildi ve ertesi gün, Filistinli bir silahlı adam Doğu Kudüs'teki bir sinagoga ateş açtı ve dua sırasında aralarında çocukların da bulunduğu yedi kişiyi öldürdü. O sırada Hamas yetkilisi Müşir El Meşri, İsrail güvenlik güçleri tarafından öldürülen saldırganı tebrik ederek, "Cenin katliamına hızlı bir yanıt ve direnişin canlılığının ve hazırlığının kanıtı" olduğunu söyledi.
