AB Komisyonu, üye ülkeler, AB ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu'nun (Euratom) Enerji Şartı Anlaşması'ndan koordineli bir şekilde çekilmesini içeren teklifini açıkladı. Anlaşmanın kabul edildiği dönemden bu yana değişmediği hatırlatılan açıklamada, anlaşmanın mevcut durumda AB'nin Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Paris Anlaşması kapsamındaki yüksek iklim hedefiyle uyumlu olmadığı belirtildi.
Açıklamada, AB genelinde yatırımcılara eşit muamele edilmesini sağlamak için koordineli ve düzenli bir şekilde çıkmanın önemine işaret edildi. Enerji sektöründeki sınır ötesi yatırımları korumak için 1994 yılında imzalanan Enerji Şartı Anlaşması 1998'de yürürlüğe girdi.
Anlaşma, fosil yakıtlar da dahil olmak üzere enerji sektöründeki yabancı yatırımcılara kapsamlı haklar ve hukuki netlik sağlıyor. Halihazırda 50 ülke, AB ve Euratom tarafından onaylanmış anlaşma, son dönemde yoğun biçimde tartışılıyor.
Başlangıçta sektördeki yatırımları desteklemek için tasarlanan anlaşma, enerji şirketlerinin yatırımlarına zarar veren politikalar nedeniyle ülkelere dava açma imkan sağlıyor. Anlaşmanın özellikle fosil yakıt şirketlerinin yatırımlarını korumalarında kullanılması pek çok ülkede eleştiri konusu olmuştu.
AB ülkelerini ayrılmaları durumunda bile anlaşmada, mevcut fosil yakıt yatırımlarını 20 yıl boyunca koruyacak sonlandırma hükmü bulunuyor. İtalya'nın 2016'da ayrıldığı anlaşmadan, özellikle Almanya, Fransa, İspanya, Danimarka, Lüksemburg, Hollanda ve Polonya gibi ülkeler çekilmeyi planlıyordu.
AB teklifine Macaristan ve Slovakya gibi ülkelerin karşı çıkması bekleniyor. Bu ülkeler, anlaşmanın bazı şartlarının güncellenmesinin yeterli olacağı görüşüne sahip. Teklifin yürürlüğe girmesi için üye ülkelerin nitelikli çoğunluğu ile Avrupa Parlamentosu (AP) onayı gerekiyor.
