II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en ciddi gerileme dönemini yaşayan Alman ekonomisi KOBİ (küçük ve orta boyutta işletme) tehlikesiyle karşı karşıya. Reuters'ta yer alan habere göre, Alman şirketlerinin yüzde 99'unu oluşturan KOBİ sahiplerinden emekli olmak isteyenler şirketi devredecek kimseyi bulamıyor.
Almanya'da Mittelstand diye anılan bu şirketlerin sahipleri, işleri devredecek kimseyi bulamayınca işletmeyi kapatma yoluna gidebiliyor.
62 yaşındaki Rudolf Kiessling de benzer sıkıntıyı yaşayan isimlerden biri. Uzun yıllarını ısıtma ve klima sistemleri inşa eden şirketine veren Kiessling emekli olmak istediğini ancak şirketi devredecek kimseyi bulamadığını söyledi.
Kiessling, "Kimsem yok. Bir oğlum var ancak o da profesyonel olarak bambaşka bir iş yapıyor. Bazı çalışanlar ilgi gösteriyor ancak sorumluluk almaktan biraz korkuyorlar" diye konuştu.
Devlete ait kalkınma bankası KfW'nin yaptığı ankete göre, 231 bin şirket sahibi yıl sonuna kadar işletmelerini kapatmayı planlıyor. Bu rakam geçen yıldan 67 bin 500 daha fazla.
Kapatma kararlarının altında yatan en önemli sebepse yaş faktörü. Zira Almanya'daki KOBİ sahiplerinin yarısından fazlası 55 yaş üzerinde. Bu oran bundan 10 yıl önce yüzde 20 seviyelerindeydi. Ayrıca Almanya nüfusunun yüzde 30'u 60 yaş üstü olmasına karşın, KOBİ sahiplerinde bu oran yüzde 39'a kadar çıkıyor.
KfW’nin KOBİ uzmanı Michael Schwartz, “İşletme devirlerini izlemeye başladığımızdan beri, hiçbir zaman bu kadar çok küçük ve orta ölçekli işletme faaliyetlerini sona erdirmeyi düşünmemişti” diye konuştu.
Almanya'da özel yatırımın lokomotifi olarak kabul edilen KOBİ'ler ülkenin ekonomik üretiminin yarısından fazlasını yapıyor ve istihdamın yüzde 60'ını sağlıyor.
Bu duruma dikkat çeken KOBİ birliği DMB'nin başkanı Marc S. Tenbieg, "Devralma problemi sadece istihdamı değil Almanya'nın genel ekonomik durumunu da zayıflatıyor" ifadelerini kullandı.
Almanya'da yeni hükümet altyapı fonu, vergi indirimi ve avantajlı amortisman seçenekleriyle yatırımı artırmak istese de, geleceklerine yönelik belirsizlik yaşayan KOBİ'lerin yatırım yapmaya gönülsüz olabileceği düşünülüyor.
Aile üyeleri devralmaya sıcak bakmıyor
Birçok Mittelstand şirketi aile işletmesi olsa da, günümüzde daha az sayıda oğul ve kız bu işletmeleri devralmaya istekli. Ifo Enstitüsü tarafından yapılan bir ankete göre, şirketlerin %42’sinin halihazırda yerini alacak bir aile üyesi bulunmuyor.
Jacob von der Decken, geçen yıl ailesinin Kuzey Almanya’daki tarım işletmesini devraldığında 30, babası ise 68 yaşındaydı. Bu konuyu 14 yaşından beri ara ara konuşuyorlardı.
“Bu omuzlarınıza büyük bir sorumluluk yüklüyor” diyen von der Decken, tarım ekonomisi eğitimi almış ve daha önce bir fintech şirketinde yenilenebilir enerji projeleri üzerinde çalışmıştı: “Tarımda, aileniz size çiftliği bir neslikliğine ödünç verir, sonra siz de bir sonraki nesle devredersiniz. Yaklaşık 30 yıl boyunca onu ileri taşır, gelecek on yıllara da dayanmasını sağlarsınız.”
Babası verimliliği önceliklendirirken, kendisi çeşitlendirmeye ve Tunen Agronomy adlı girişimiyle yapay zekâ kullanarak veri toplamaya odaklanıyor.
Özel sermaye (private equity) devirleri sıklıkla çözüm olarak önerilse de, bu yalnızca daha büyük Mittelstand firmaları için gerçekçi bir seçenek, diyor yatırım bankası Stifel’de 100-500 milyon euro arası şirket alım-satımlarında uzmanlaşan M&A uzmanı Michael Wolff.
“10 ya da 20 çalışanı olan bir zanaatkâr için... Şu ana kadar bu insanlara sistematik olarak yardımcı olan bir çözüm bulunamadı” diye ekliyor.
Kaynak: Gazete Oksijen
