Yatırımcıları hükümetin döviz kontrollerinin Türk lirasının düşüşünün daha fazla engelleyemeyeceğini öne sürüyor. Lira, Pazartesi günü dolar karşısında ilk kez 20 seviyesini aşarak yüzde 4,1'e varan bir değer kaybına uğradı. Ardından kayıplarını sildi ve günü çok az değişiklikle tamamladı. Para birimi ertesi gün de kısa bir süre 20 seviyesini aştıktan sonra düşüşünü azalttı.
Yüzde 32'lik değer kaybı
Ancak bu direnç, yatırımcıların lirada daha sert bir düşüş yaşanacağına dair iddialarını artırmalarını engellemedi. Bloomberg'in haberine göre yatırımcılar Türk lirasının dördüncü çeyrekte dolar karşısında 29'a kadar yükselme olasılığını yüzde 54 olarak görüyor. Bu da yüzde 32'lik bir değer kaybı demek. Commerzbank AG döviz araştırma müdürü Ulrich Leuchtman, "Türk yetkililerin yapay lira istikrarı politikasının artan bir baskı altında olduğuna dair açık işaretler var. Kısa vadeli sıçrama dönemlerinin sıklığının ve yoğunluğunun arttığını görüyoruz" ifadelerini kullandı.
Bloomberg ekonomistleri konuya ilişkin, "Kırılganlıklardaki artış göz önüne alındığında, para politikasının cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonucundan bağımsız olarak daha ortodoks hale gelmesi muhtemel. Merkez Bankası muhtemelen sıkılaştırmaya gidecek ve alternatif araçlar ağından uzaklaşacaktır. Öte yandan Türkiye'nin enflasyon sorunu muhtemelen bir süre daha devam edecek ve kısa vadede lira üzerinde kara bulutlar dolaşacak" değerlendirmesini yaptı.
Piyasada ve tahminlerde yaşanan bu sıçrama Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimin ilk turunda elenen milliyetçi bir rakibinin desteğini kazanarak Pazar günkü ikinci turda 20 yıllık iktidarını uzatma şansını artırmasının ardından geldi. Konuyla ilgili doğrudan bilgi sahibi olan ve görüşmeler özel olduğu için isimlerinin açıklanmasını istemeyen kişilere göre, Merkez Bankası Pazartesi günü bazı yerel kredi kuruluşlarından bankalararası piyasadaki günlük döviz alımlarını yüzde 25 daha azaltmalarını istedi.
"Çabalar sürdürülemez"
Küresel yatırımcılar arasında, artan enflasyon karşısında devlet müdahalesinden faiz indirimlerine kadar uzanan hükümet politikalarının ekonomiye daha fazla zarar verebileceğine dair endişeler artıyor. Lirayı istikrara kavuşturmak için alınan alternatif önlemler, lirayı son altı ayda gelişmekte olan piyasalarda en az dalgalanan para birimleri arasına soktu. Trium Capital'de Londra merkezli bir hedge fon yöneticisi olan Peter Kisler, lirayı istikrara kavuşturma çabalarının sürdürülemez olduğunu söyledi. Kisler, "Erdoğan'ın faizleri yükseltmesi ve/veya para birimini zayıflatması gerekecek" dedi.
Yatırımcılara gelişmekte olan piyasalar hakkında araştırma ve veri sağlayan Tellimer'in Dubai merkezli stratejisti Hasnain Malik, "Erdoğan'ın yeniden seçilme olasılığının yüksek olmasıyla birlikte, Türkiye'nin ekonomi politikası için hesaplaşma günü yaklaşıyor. Yüksek büyüme, hiperenflasyon, son derece negatif reel faiz oranı, sıfıra yakın net döviz rezervi ve sabit para biriminden oluşan bir karışım sürdürülemez. Bir şeylerden vazgeçilmesi gerecek" ifadelerini kullandı.
