Türkiye'de yatırımcılar enflasyona karşı korunmanın yollarını ararken, büyük getiri vaadinin cazibesine kapılarak şirketlerin yeni hisse senedi arzlarına yeniden hücum ediyor. Yoğun taleple karşılanan bir dizi halka arz gerçekleşti. Ağustos ayında gerçekleşen iki halka arzın her biri 2,6 milyon yatırımcı çekerek bir Türk şirketi için rekor kırdı. Talebin bol olduğu bir ortamda bu yıl 31 şirket piyasaya çıktı.
Merkezi saklama kuruluşu verilerine göre, bu işlemlere ilgi gösteren bireysel yatırımcılar, geçtiğimiz yıl iki kattan fazla artarak 5,9 milyona ulaştı. Halka arzları bu kadar cazip kılan şey yatırımcıların büyük kazanca sahip olma beklentisi. 2023'te ilk kez işlem gören hisse senetlerinin üçte ikisi ilk beş işlem gününde yüzde 60'tan fazla yükselirken, sadece üçü ilk haftasında düştü.
Ancak Mayıs ayındaki seçimlerden sonra liranın keskin değer kaybıyla birlikte enflasyon oranının yüzde 47,8'e yükselmesi de talepteki son artışı körükledi. Tüketici fiyatlarındaki yükseliş ve yaşam maliyetlerinde artışla yatırımcılar birikimlerindeki değer kaybını telafi etmesinin bir yolu olarak hisse senetlerinin cazibesini artırıyor.
Enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde rastlanan bir durum
Para birimi değer kaybeden ve enflasyonun yüksek olduğu ülkelerde, yatırımcıların hisse senetlerine yönelme eğilimi daha önce görülmemiş bir şey değil. Benzer bir durum Mısır ve Arjantin gibi ülkelerde de yaşandı. Türkiye'de bu olgu, son iki yıl içinde halka arz edilen hisse senetlerini izleyen Borsa İstanbul Halka Arz Endeksi'nin 2020'nin başından bu yana yüzde 3.904 yükselmesini sağlayan bir satın alma çılgınlığına yeni bir ivme kazandırıyor.
Bu arada, Borsa İstanbul 100 Endeksi'nde bu yıl en iyi performans gösteren hisse senedi, Ocak ayındaki ilk çıkışından bu yana yüzde 972 artışla elektronik ekipman üreticisi Astor Transformatör Enerji Turizm İnşaat ve Petrol Sanayi Ticaret AŞ oldu.
Şirketler için de cazip hale geldi
En son arzlar arasında, enerji firması İzdemir Enerji Elektrik Üretim AŞ'nin hisseleri 16 Ağustos'ta işlem görmeye başladığından bu yana yüzde 46 artış gösterdi. Utility Enerya Enerji AS'nin ise 23 Ağustos'ta işlem görmeye başlaması bekleniyor. Aynı zamanda, daha maliyetli finansmana daha sıkı erişim, halka arz yoluyla para toplamayı Türk şirketleri için daha cazip bir seçenek haline getirdi.
"Neredeyse hiç riski yok"
Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu verilerine göre, 2023 yılında şirketler şu ana kadar 41 milyar liranın (1,5 milyar dolar) üzerinde fon toplayarak yerel para birimi bazında rekor kırdı. Ek gelir elde etmek için son 18 aydır hisse senetlerine yatırım yapan 31 yaşındaki Betül Seçkin, yeni listelerin cazip olduğunu çünkü getirilerinin en az yüzde 70 olduğunu söyledi. Seçkin, "Halka arz edilen hisse senetlerine yatırım yapmanın diğerlerine kıyasla neredeyse hiç riski yok" ifadelerini kullandı.
Seçkin, yeni işlem gören bir hisse senedindeki ralli azalmaya başladığında kar ettiğini ancak enerji şirketi halka arzlarındaki hisselerini çocuğu için daha uzun vadeli bir yatırım olarak tutmayı planladığını anlattı. Ancak annelerin ve popüler yatırımcıların halka arzlara olan ilgisindeki artış düşünüldüğü kadar risksiz değil.
"Çoğu kısa vadeli macera arayan kişiler"
Ata Portföy şirketinin baş yatırım yetkilisi ve Türkiye Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği'nin yönetim kurulu üyesi Mehmet Gerz, "Halka arz yatırımcılarının çoğu kısa vadeli, daha ziyade macera arayan ve birkaç dolar kazanmak isteyen kişiler. Bu insanların bazıları travmatik bir deneyim yaşıyor ve yıllarca hisse senetlerinden vazgeçiyor" değerlendirmesini yaptı.
