Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesi'nin (OCCRP) bu hafta yayınladığı Dubai raporuna göre dünyanın önemli vergi cennetleri arasında yer alan Körfez emirliğinde 974 Türk vatandaşının da mülkü var. Norveç Beşeri Bilimler Üniversitesi’nden akademisyenlerin hesaplamalarına göre bin 589 mülkün toplam değeri 720 milyon dolar.
Türklerin Dubai’de sahip olduğu mülklerin ortalama değeri 473 bin dolar. Ancak bu mülklerin çoğunluğunun değeri 262 bin dolar, yani daha az sayıda mülkün fiyatı çok daha yüksek.
Bazı büyük ülkelerle karşılaştırıldığında Türklerin Dubai’deki mülkleri nispeten az ve küçük görünüyor. Örneğin, ülkede toplam 5 bin 381 Rus vatandaşının 3 milyar 334 milyon dolarlık 9 bin 755 mülkü var. Dubai’de emlak yatırımı yapan ABD’lilerin sayısı da mülklerinin değeri de Rusların biraz altında. Sayıları 23 bini aşan İngilizlerin 40 binden fazla mülkünün değeri ise 14.6 milyar dolar.
İlgi çekici bir başka ülke ise Suriye. Toplam 4 bin 484 Suriyelinin Dubai’daki 10 bine yakın mülkünün değeri 3 milyar dolara yaklaşıyor.
Araştırmaya göre Dubai’ye yapılan yabancı emlak yatırımı 145 milyar doları buldu. Bu rakam yabancı emlak cenneti olarak bilinen İngiltere için 2019 yılında hesaplanan 66 milyar doların iki katından bile fazla.
Sızan bilgiler üzerinden çeşitli ülkelerden gazetecilerin yaptığı araştırmaya göre bu 145 milyar dolarlık emlakların 31 milyar dolarlık kısmı şaibeli.
OCCRP’nin internet sitesinde ifşa ettiği mülk sahipleri içinde Türkler yok. Ancak incelenen isimler arasında Rus siyasi elit, kamu görevlisi ya da Kremlin'e yakın iş insanları arasından 100 kişiyle kara para aklama ve yolsuzluğa bulaşmış düzinelerce Avrupalı yer alıyor. Kamu fonlarını kötüye kullanmakla suçlanan birkaç Avrupalı yetkili ve politikacı da listelenen mal sahipleri arasında. Bunlardan bazıları ülkelerindeki yasalara karşın Dubai'deki mülklerini beyan etmiş değil.
Monaco kulübünün sahibi Rus’un mülkleri
Dubai'de gayrimenkul sahibi olan kayda değer isimler arasında, Çeçen lider Ramzan Kadirov'a yakın Rus iş insanı Ruslan Baisarov ile 2014'te Rusya'nın Kırım isyanı sırasında ilan edilen Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin “başbakanı” sıfatıyla bililen, hakkında Batı'nın yaptırım kararları bulunan Rus Duma üyesi Alexander Borodai de var.
Dubai mülklerine sahip diğer Ruslar Komünist Parti'den milletvekili Roman Lyabikov ve oligark Dmitri Ribolovlev. Lyabikov ABD'nin yaptırım listesinde.
Belgelerde Ribolovlev'in Palm Jumeirah projesinde tahmini 3.5 milyon dolar değerinde bir villaya sahip olduğu görülüyor. Ribolovlev Rus siyasetinden uzak duran bir isim. Rus gübre üreticisi Uralkali'deki çoğunluk hissesini üç Rus iş insanına satmak zorunda kaldıktan sonra 2010'dan beri Avrupa'da yaşıyor. Kıbrıs vatandaşı olan Ribolovlev, şu anda AS Monaco futbol kulübünün çoğunluk hissedarı ve başkanı.
2018'de Monako'da bir yargıç Rus oligarkın bir sanat satıcısıyla çıkan bir ihtilafta yerel kolluk kuvvetlerini etkilemek için onlara çeşitli hediyeler ve futbol maçı bileti verdiğini iddia ederek adını bir yolsuzluk soruşturmasında şüpheli olarak geçirdi. Ribolovlev 2008'de de Donald Trump'tan Florida Palm Beach'te 95 milyon dolara bir malikane satın almıştı. Trump bu satıştan 54 milyon dolar kar etti. Bu satış Trump'ın başkan seçilmesinden ve Rusya'nın seçimi kazanmasına yardım etmek için komplo kurduğu suçlamalarıyla karşı karşıya kalmasından sonra incelemeye alındı. Ribolovlev daha sonra mülkü sattı.
Uyuşturucu kaçakçısı, fidye yazılımcısı…
Avrupalı isimler arasında, kokain kaçakçılığı ve diğer suçlara karışan İrlandalı bir suç grubunun lideri olduğu iddia edilen Daniel Kinahan da var. Dubai'de yaşadığı düşünülen Kinahan hakkında ABD'den geçen ay yaptırım kararı çıktı.
ABD tarafından hakkında yaptırım kararı alınan bir diğer emlak sahibi ise bir kripto para borsasının genel müdürü olan Tibor Bokor. Çek vatandaşı fidye yazılımı yoluyla para elde eden suçluların yasa dışı gelirlerinin transferiyle suçlanıyor. Yolsuzlukla suçlanan emlak sahiplerinden Slovak Miroslav Výboh halen kaçak.
Baisarov, Borodai, Bokor ve Lyabikov OCCPR'ın sorularını yanıtsız bırakırken Výboh'un avukatı müvekkilinin Dubai'de bir daireye sahip olduğunu doğruladı.
Sızan veriler 2020 yılına ait. Uluslararası suç ve çatışmaları araştıran Washington merkezli kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan Gelişmiş Savunma Çalışmaları Merkezi (CADS) tarafından elde edildiler. Daha sonra Norveçli finans kuruluşu E24 ile paylaşıldılar. Bu bilgileri çeşitli Avrupa ülkelerinden gazeteciler inceledi. Yayınlanan bilgiler, sadece şaibeli Avrupalıları ele alıyor ancak çalışmanın devamında Dubai’de mülk sahibi olan başka isimlerin de ortaya çıkması bekleniyor.
The Tax Justice Network'e göre Dubai, finansal şeffaflık eksikliği nedeniyle dünyanın en gizli denizaşırı sermaye destinasyonlarından biri. Bu ağa göre Dubai'nin de dahil olduğu Birleşik Arap Emirlikleri, uluslararası vergi kaçakçılığı ve finansal gizlilik açısından dünyanın ilk on ülkesinden biri...
