Time dergisinin son sayısının kapağında Bitcoin’den sonra en başarılı kripto para olarak kabul edilen Ethereum’un yaratıcısı Vitalik Buterin’in resmi var. Üzerinde “Kripto para prensi endişeli” yazıyor. Çünkü teknoloji aleminin dahi çocuğu “kendi yarattığı dünyayı düzeltmek için savaşıyor.”
28 yaşındaki Rusya-Ukrayna kökenli Kanadalı Ethereum’un gelişimini hem gururla hem de korkuyla izlemiş. Çünkü Ethereum “bir avuç beyaz erkeği” akıl almaz derecede zengin ettti; vergi kaçakçılığı, kara para aklama ve akıllara durgunluk veren dolandırıcılık vakalarında bir araç olarak kullanıldı.
Bugün resmi açıklamalara göre net varlığı 800 milyon dolar olan, bundan çok daha büyük meblağları sık sık yardım kuruluşlarına bağışlayan Buterin, geçtiğimiz yıl kendisine hediye edilen 6 milyar dolarlık Shiba Inu isimli kripto paradan da çekildi.
Hindistan’ın Covid-19’la mücadelesine destek amacıyla bir seferde 1 milyar dolarlık kripto para gönderdi. Daha fazla kazanmayı değil, Ethereum’un doğru kullanılmasını umursuyor. Çalkantılı bir süreçten sonra hem kendi kurduğu şirketin liderliğini reddetti hem de diğer kurucuların böyle bir konum elde etmesine izin vermedi.
3 milyon dolarlık maymun resimleri
Endişelendiği konular arasında aşırı hevesli yatırımcıların kripto parayla bir tür kumar oynaması ve halkın kripto algısında yer eden “arsız zenginlik gösterileri” var.
Buterin’i kızdıran bu arsızlık örneklerinden biri televizyoncu komedyen Jimmy Fallon ve Paris Hilton gibi ünlülerin de rağbet gösterdiği, dijital çağda bir statü sembolü haline gelen Bored Ape Yacht Club isimli, 3 milyon dolarlık NFT koleksiyonu.
Ethereum'un bunun yerine daha adil bir oylama sistemi, şehir planlaması ve evrensel temel gelir gibi işlerde kullanılmasını umuyor. Platformun otoriter hükümetlere karşı dengeleyeci bir gücü olmasını ve Silikon Vadisi'nin dijital yaşam üzerindeki hegemonyasını altüst etmesini istiyor. Ancak açgözlülüğün Ethereum’u da vurabileceği riskini kabul ediyor.
Ethereum Rusya’nın savaş açtığı Ukrayna’daki insanlara ve göçmenlere destek olmak için de kullanıldı. Buterin savaştan önce yapılan röportajın ardından Time’a gönderdiği e-postada “Son üç haftadaki durumun olumlu bir tarafı bu alandaki birçok insana nihayetinde kriptonun amacının milyon dolarlık maymun resimleriyle oyun oynamak değil gerçek hayatta anlamlı sonuçlar doğuran işler yapmak olduğunu göstermesi” diyor.
Konuşamıyordu ama…
Buterin 1994'te, yani Sovyetler Birliği'nin çökmesinden birkaç yıl sonra Moskova'nın dışındaki bir semtte bilgisayar mühendisi Dmitry Buterin ve Natalia Ameline'in oğlu olarak dünyaya geldi. Aile, banyosu ortak bir üniversite yurdu odasında yaşıyordu. Ülkede tek kullanımlık çocuk bezleri bulunmadığından Vitalik'in bezlerini elde yıkıyorlardı. Oğlunun cümle kurmayı çok geç yaşta öğrendiğini anlatan babası "Zihni çok hızlı çalıştığı için bir süre kendini sözlü olarak ifade etmekte zorlandı” diyor.
Fakat sayıları hep sevmiş. Ailesi ona daha 4 yaşındayken eski IBM bilgisayar verince de Excel tablolarıyla oynamaya başlamış. 7 yaşındayken pi sayısının ilk yüz basamağını söyleyebiliyormuş, 12 yaşındayken Microsoft Office Suite programında kod yazmaya başlamış.
Ailesinin 2000 yılında Toronto'ya taşınmasının ardından Bitcoin Weekly adlı bir dergiye tanesi 5 bitcoin'e yazılar yazmaya başlamış. O günlerde 4 dolar kadar olan bir Bitcoin'in bugünkü değeri 42 bin 500 dolar civarında.
Buterin 18 yaşındayken kripto para birimi ve onun altında yatan teknoloji hakkındaki karmaşık fikirlerini net bir şekilde ifade edebilen bir kalem olarak kendisini kanıtlayınca Bitcoin Magazine'in kurucu ortağı ve başyazarı oldu, birçok takipçi kazandı. Ethereum’un İsviçre'deki üç katlı bir Airbnb evinde kurulmasına kadar uzanan yol da böyle açıldı.
“200. yaşımı kutlayacağım”
Time’daki tarife göre Buterin cümlelerinin arasında burnunu çekiyor, kekeliyor, göz teması kurmakta zorlanıyor. Kıyafetlerine neredeyse hiç özen göstermiyor. Çoğunlukla Uniqlo marka tişörtler veya arkadaşlarının hediye ettiği kıyafetleri giyiyor.
Teknolojinin geleceğiyle ilgiliyse “çılgın” fikirleri var. Geçtiğimiz ocak ayında “yapay rahim” sayesinde kadın ve erkekler arasındaki ücret farkının düşürülebileceğini savunmuştu. Bugün doğan birinin biyoteknoloji sayesinde 3000 yaşına kadar yaşayabilme ihtimali olduğunu düşünüyor. Kendisi de vücudunun yaşlanmasını engelleyebilmek için Metformin adlı diyabet ilacını kullanıyor. “200. doğumu günümü anne babamla birlikte kutlamayı umuyorum” demesi bu yüzden.
