Dünyanın dördüncü en büyük kripto ticareti ülkesinin uluslararası mali suç bekçisinin gri listesinden çıkmayı amaçladığını söyleyen sektör yetkilileri, Türkiye'nin kripto pazarını düzenlemeye yönelik yeni kuralları muhtemelen lisanslama ve vergilendirmeye odaklanacağını belirtti.
Enflasyon kriptoya olan ilgiyi arttırıyor
Ankara, yükselen enflasyon ve değer kaybeden liranın alternatif varlıklara olan talebi artırması nedeniyle, kripto ticaretinde yıllardır süren yükselişin ortasında geçen ay yeni düzenlemeler yapılacağını açıkladı. Türkiye aynı zamanda, ülkeyi 2021'de kara para aklama ve diğer mali suç riski altındaki ülkelerin yer aldığı gri listeye alan Paris merkezli Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Yönelik Mali Eylem Görev Gücü (FATF) adlı kurumun endişelerini de gidermeye çalışıyor.
Blockchain teknolojisi araştırma ve geliştirme merkezi BlockchainIST Center'ın direktörü Bora Erdamar, "Belirli lisanslama standartlarının getirilmesi yeni düzenlemenin en önemli önceliklerinden biri olacak" dedi ve bunun sistemin kötüye kullanılmasını önleyeceğini de sözlerine ekledi. Erdamar, düzenlemelerin sermaye yeterliliği gerekliliklerini, dijital güvenliği iyileştirmeye yönelik tedbirleri, saklama hizmetlerini ve rezerv kanıtlarını da içerebileceğini ekledi.
Değer kaybını azaltmak için kriptoda çareyi buluyorlar
Blockchain analiz firması Chainalytic'in raporuna göre Türkiye, ham kripto işlem hacimlerinde geçen yıl yaklaşık 170 milyar dolar ile ABD, Hindistan ve Birleşik Krallık'ın ardından küresel çapta dördüncü sırada yer aldı. Firmanın raporunda, ülkenin kripto benimseme endeksinde 12. sırada yer alması, bunun Türklerin liradaki değer kaybına karşı koyma arzusunu ve gençlerin yeni teknolojiye olan ilgisini yansıttığı belirtildi.
“Yeni mevzuat en kısa sürede çıkacak”
Ekim ayında Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, FATF'ın kalan son tavsiyesine uymak için Ankara'nın kripto varlıkları kapsayan yeni mevzuatı mümkün olan en kısa sürede çıkaracağını ve bunun bir ülkenin yatırım notlarını ve itibarını etkileyebilecek olan gri liste statüsünde olan Türkiye’nin bundan kurtulmasına olanak tanıyacağını söyledi. Zira, gri listede yer alan ülkelerin, kara para aklama ve diğer mali suçlarla mücadele konusunda çok az şey yaptığı kabul ediliyor ve eksikliklerin düzeltilmesi için bu ülkelerin FATF ile aktif olarak birlikte çalışmaları gerekiyor.
Temmuz ayında yayınlanan bir raporda FATF, Sanal Varlık Hizmet Sağlayıcılarını (Virtual Asset Service Providers) ve hissedarlarına lisanslı ve kayıtlı olma şartı koşmadığı için Türkiye’nin bunları düzgün bir biçimde gibi düzenleyemeyebileceğini ve tespit edemeyebileceğini söyledi. Bu, Türkiye'nin gri listeden çıkmak için ele alması gereken, rapordaki 40 öneriden sonuncusuydu.
Piyasada son iki yılda patlama yaşadı
Kripto para borsası Binance Türkiye CEO'su Mücahit Dönmez, "Türkiye'de kripto varlıklara olan ilginin sürekli arttığını gözlemliyoruz. Ancak şu anda bu alanda bir düzenleme eksikliği var" dedi. Dönmez, "Kullanıcıların varlık güvenliğinin sağlanması ve asgari sermaye gereksinimleri, listeleme ve saklama koşulları ile platformların faaliyet lisansı alma şartları konusunda belirli kriterlerin oluşturulmasının sektöre olumlu katkı sağlayacağını düşünüyoruz" diye açıkladı.
Türkiye'nin kripto parada yaşadığı patlama, geçen yıl yüzde 85'e ulaşan ve geçen ay yüzde 61'e ulaşan çift haneli enflasyon ve beş yıl içinde liranın dolar karşısında yüzde 80'den fazla düşüşünden kaynaklandı. Binance Research tarafından yapılan bir ankete göre, Türk yatırımcıların çoğunluğu kripto piyasasına yaklaşık iki yıl önce girerken yüzde 27'si geçen yıl piyasaya geldi. Bu da sektöre olan ilginin devam ettiğini gösteriyor.
Sektöre olan güveni arttırabilir
Hükümet, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik düzenleme ve dijital sanal varlıkların vergilendirilmesine ilişkin çalışmaların 2024 yılı gündeminde olacağını söyledi. BlockchainIST Merkezi'nden Erdamar, "Türkiye, blockchain teknolojisi ve kripto varlıklar konusunda büyük bir potansiyele sahip. Yatırımcıları korkutmayacak makul bir vergilendirme politikası, sektöre olan güveni güçlendirecek ve pekiştirecek” dedi.
2021 yılında bazı yerel borsalarda dolandırıcılık soruşturması başlatıldıktan sonra yetkililer ödemeler için kripto varlıkların kullanımını yasakladı. Firmaların sistemleri çöktüğünden ve yatırımcılar mahkemelere binlerce suç duyurusunda bulunduğundan, bazı daha küçük kripto para birimi ticaret platformlarının kullanıcıları da hesaplarına erişme ve para çekme konusunda sorunlar yaşadı.
Futurance Finance Tech & Fexobit kripto para platformu yönetim kurulu üyesi Onur Altan Tan, yeni düzenlemenin platformlar için lisanslama kriterlerini detaylandırmasını ve kullanıcılara vergi getirmesini beklediklerini söyledi. Tan, "Bu düzenleme üzerinde, kripto para borsası firmalarıyla istişare toplantıları da dahil olmak üzere iki yıldan fazla bir çalışma yapıldı, bu nedenle parlamentoya sunulmaya hazır olmalı" diye yorumladı.
