On yıllardır devam eden Avrupa'daki konut krizi Hollanda'dan Portekiz'e, Yunanistan'dan Almanya'ya ve İngiltere'de hissediliyor. Fiyatlar ve kiralar yükseldi, bulunabilirlik ve satın alınabilirlik düştü ve konut siyasi bir mesele haline geldi. 2023 Eurostat raporuna göre 2010 ve 2022 yılları arasında 27 üyeli blok genelinde emlak fiyatları yüzde 47 oranında arttı. Bazı ülkelerde fiyatlar neredeyse üç katına çıktı, örneğin Estonya'da yüzde 192'lik bir artış görüldü. Sadece iki üye ülkede, İtalya ve Kıbrıs'ta fiyatlar geriledi. Kiralar ise aynı dönemde ortalama yüzde 18 artarak Yunanistan (2018'den bu yana %37 arttı) hariç tüm AB üye ülkelerinde yükseldi. En büyük artışlardan bazıları yüzde 144 ile Baltık ülkesi Litvanya ve yüzde 84 ile İrlanda'da gerçekleşti.
Almanya'da 800 binden fazla konut açığı var
Kısmen bunun bir sonucu olarak, toplam konut maliyetleri gelirlerinin yüzde 40'ını veya daha fazlasını oluşturan hanelerin oranı pandemi sırasında düştü ancak giderek artıyor. Nüfusun yarısından biraz fazlasının kiralık konutlarda yaşadığı Almanya'da, federal istatistik ofisi geçen yıl her beş haneden birinin net gelirlerinin en az beşte ikisini kiraya harcadığını hesapladı. Ülkenin istatistik ofisinin tahminlerine göre, sadece Almanya'da 800 binden fazla konut açığı var ve bu rakam giderek artıyor. Bu arada, çoğu bekar ebeveynler ve çocuklarından oluşan 9,5 milyondan fazla insan sıkışık koşullarda yaşıyor.
Ayrıldıktan sonra beraber yaşamak zorunda kalıyorlar
Birçok AB şehrinde sosyal konut için bekleme süresi 10 yıl veya daha fazla. Yaklaşık 400 bin konut açığı olan Hollanda gibi ülkelerde çiftler aile kurmak gibi önemli yaşam olaylarını erteliyor veya ayrıldıktan sonra birlikte yaşamak zorunda kalıyor. AB'nin sosyal politika ajansı Eurofound'un geçen yıl yayınladığı bir rapora göre, ev sahipliği oranı tüm blokta düşüş gösteriyor, bazı ülkelerde yüzde üç puan ya da daha fazla azaldı.
Gençlerin evden ayrılma yaşı yükseldi
İrlanda'da, 2010 yılında 35 olan ortalama alıcı yaşı şu anda 39. Z kuşağı aile evini öncekilerden daha geç terk ediyor: 2007 ve 2019 yılları arasında, genç Avrupalıların en az yüzde 50'sinin bağımsız yaşadığı yaş 26'dan 28'e yükseldi. Barınma konusunun, özellikle gençlerin başlıca endişeleri arasında yer alması şaşırtıcı değil. 2022 yılında yapılan bir Eurobarometer anketi, AB üye ülkelerinin üçte birinden fazlasında 25 ila 34 yaş arasındaki gençlerin yüzde 20'sinden fazlası için barınmanın seçmenlerin en büyük iki endişesinden biri olduğunu ortaya koydu.
