Yeni dünyanın tuhaf rakamları

Tüm dünyanın artık iklim krizinin varlığını kabul etmesi ve felaketi durdurmak için çok az vaktin kaldığını idrak etmesi, dünya ekonomisinin en önemli “oyun değiştiricisi” haline geldi. Fosil yakıtların bir an önce terk edilmesinin gerekli olduğunun akıllara kazınması bazı sektörlerin kaçınılmaz ölüm ilanı haline gelirken, bazılarını ise akıl almaz noktalara taşıyor. Bunun en çarpıcı örneği de elektrikli otomobiller. En büyük hissedarı ve yöneticisi Elon Musk’ın zaman zaman yaptığı tuhaflıklara rağmen, elektrikli otomobil işinin bir numarası Tesla’nın piyasa değeri 1 trilyon doların üzerinde. Tesla’nın bu değere ulaşmasında özellikle bu yıl içinde analistlerin beklediği rakamların üzerinde sonuçlar elde etmesi etkili oldu. Tesla yılın üçüncü çeyreğinde 237 bin 800 araç üretip, 241 bin 391 araç satışı gerçekleştirdi. Aynı dönemde araç satışından 12 milyar dolar ciro elde edilirken, şirketin net karı 1 milyar 620 milyon dolar oldu. Tesla’nın satış ve kar rakamları trilyon dolarlık teknoloji devlerinin çok gerisinde kalsa da, şirketin yakın geleceğin en parlak sektöründe piyasanın en istikrarlı oyuncusu konumuna gelmesi, ulaştığı 1 trilyon dolarlık piyasa değerini anlamlı kılıyor. Ama aynı piyasadaki iki başka şirketin ulaştığı değerler gerçekten de akıl-mantık sınırlarını zorlayacak seviyede. Bunlardan ilki geçtiğimiz günlerde halka açılan elektrikli araç şirketi Rivian. MIT mezunu bir makine mühendisinin kurduğu Rivian, kısa süre içinde Amazon’un CEO’su Jeff Bezos’un ilgisini çekti. Rivian’ın sıçramasındaki en büyük etken, Amazon’un dağıtımda kullanmak üzere 100 bir araçlık siparişi şimdiden vermesi. Henüz prototip dışında tek bir ürün bile üretmemiş olan, satış geliri bulunmayan Rivian, 10 Kasım’da halka açıldığından bu yana piyasa değerini neredeyse ikiye katlayarak 139 milyar dolara ulaştı. Rivian’ın ilk 9 aylık zararı 3 milyar doların üzerinde. Sıfır satışa karşılık 139 milyar dolar değeri olar Rivian’ın dünyanın en büyük otomobil üreticisi Volkswagen’le karşılaştıralım: Şirketin bünyesinde Vokswagen’in dışında Audi, Seat, Skoda, Porsche, Bentley, Lamborghini, CUPRA ve Ducati gibi markalar bulunuyor. Volkswagen grubu, çatısı altındaki bu markalarla Covid’in kasıp kavurduğu 2020 yılında tüm dünyada 9.3 milyon adet araç satışı gerçekleştirdi. 2019 satışları 11 milyon araç seviyesindeydi. Volkswagen 2019’da 254 milyar euro, 2020’de ise 223 milyar Euro satış geliri elde etti. Çip krizi olmasaydı şirketin 2021 yılında 300 milyar euro barajını aşması bekleniyordu.