Binnaz Saktanber
[email protected]
O, tarihin belki de en iyi dizisi. Komedi tanımını kökten değiştiren, sitkom türünde devrim gerçekleştiren, sayısız defa taklit edilen ama asla aslına yetişilmeyen bir televizyon gökdeleni. Jerry, Elaine, George ve Kramer’ı sonsuza dek hafızalara kazıyan efsane dizi Seinfeld, 1 Ekim’den itibaren 180 bölüm tekmili birden Netflix’te. Platform beş senelik yayın hakları için 500 milyon dolar ödedi. Ve bana sorarsanız her kuruşuna değdi. Jerry Seinfeld ve Larry David’in kalemlerinden çıkan ve New York’ta yaşayan dört bekar arkadaşın başından geçenleri anlatan Seinfeld, en klişe anlatımla “hiçbir şey hakkında bir şov” olarak tanımlanır. Oysa gündelik hayatı oluşturan her şey hakkındadır. Dört arkadaşın lokantada sıra beklerken konuştuklarından koca bir bölüm çıkarır.
Dehası, büyük konularla ve yapmacık dramlarla meşgul olmamasındadır. Sitkomların klasik “bir ana hikâye ve yan hikayeler” formülünden kaçar, her karaktere aynı anda devam eden ve bir yapboz gibi birbirine eklemlenen hikayeler atfeder. Esas komedi de buradan çıkar: Kramer’ın vurduğu golf topunu, bölüm sonunda George elinde tutar. Seinfeld romansa da pabuç bırakmaz. Jerry ve Elaine’den asla bir Ross ve Rachel devşirmez, seyirciyi olmayacak bir mürüvvet için oyalamaz. Zaten Elaine de kimsenin kız arkadaşı olmaya meraklı değildir. O, Amerikan komedi tarihinin en bağımsız, en seksi ve akıllı karakterlerindendir. Üstelik bencillik ve kötülüğe gelince Jerry, George ve Kramer’dan geri kalmaz.
Kendinin farkında bir dizi
Kötü karakterlere seyirciyi âşık etmek Seinfeld’in devrimlerinden biridir. Anti kahraman demek hafif kalır: Jerry ve ekürisi kendilerinden başka kimseyi düşünmez, hatalarından asla ders almaz ve kimseye faydası dokunmaz tiplerdir. Larry David’in dizinin mottosuna “sarılmak yok öğrenmek yok” demesi bundandır. Aslında Seinfeld Amerikan rüyasının en kâbus halidir: Toplum hakkında dertlenmek zorunda olmayacak kadar beyaz, imtiyazlı ve New York’ludur karakterler. Her şeyden gıcık kapar, herkeste bir kusur ararlar. Kendilerinin eciş bücüşlüklerine bakmadan herkesi ama en çok da kadınları en ufak “kusurlarına” göre yargılarlar. Ama bu yargılar öyle komiktir ki ahlaki bir pencereden bakmayı bıraktırır seyirciye.
George’un yanlışlıkla nişanlısını öldürmesi, bir çorbayı bir kadına tercih etmesi, Elaine’in bir erkeği doğum kontrol kullanmaya değer mi değmez mi diye ölçmesi komiktir. Üstelik Seinfeld “kendinin farkında” bir dizi olarak da ayrılır başka işlerden. Yazarlar George ve Jerry’nin NBC kanalına gidip “hiçbir şey hakkında bir şov” önermeleri gibi anlarla dördüncü duvarı defalarca deler, kendi hayatlarından hikayeleri diziye devşirirler. Yakın konuşanlar, cipsi sosa iki kere batıranlar, paralel park edemeyenler ve suya girince çeken yerler. Yani “tam bir Seinfeld anı” dediğimiz, Seinfeld’i dünya döndükçe izlenecek bir başyapıt haline getiren o sefil “hiçbir şeyler”. Şimdi hepsi Netflix’teler.
