Keith Bradsher / The New York Times
Çin birçok ihracatının durma noktasına geldiği ve tüketicilerin neredeyse tüm harcamalarını kıstığı bir dönemde, dünyaya otomobil yağdırıyor. Ülkede üretilen ucuz araçlara, çoğunlukla da Çinli tüketicilerin elektrikli araba tercihi nedeniyle kaçındığı benzinli modellere yönelik denizaşırı talep o kadar arttı ki, otomobilleri yurtdışına taşıyacak gemi bulunamıyor.
Çinli otomobil üreticileri, Ukrayna'da savaşın başlamasından bu yana otomobilleri trenle taşıyarak Rusya'da hakimiyet kurdu. Şirketler ayrıca Güneydoğu Asya, Avustralya, Güney Amerika ve Meksika pazarlarında da büyük paylar elde etti. Trump döneminden kalma gümrük vergileri ABD'ye satışları engellese de Çinli otomobil üreticileri yeterli sayıda gemi bulmaları durumda Avrupa'ya çok daha yüksek rakamlarda ihracat yapacaklar.
Yüzen dev otoparklar inşa ediliyor
Yangtze Nehri boyunca uzanan tersaneler, bir seferde 5 bin veya daha fazla araba taşıma kapasitesine sahip, yüzen dev otoparklar olarak işlev gören gemilerden oluşan bir filo inşa ediyor. Nanjing yakınlarındaki Yizheng kasabasında bulunan Jinling tersanesinde çalışan kaynakçı Feng Wanyo durumu "Burası günün her saati yoğun, her gün gece vardiyası var" diyerek anlatıyor.
Otomotiv ihracatında liderliği Japonya'dan aldı
Perşembe günü açıklanan verilere göre, mobilyadan tüketici elektroniğine kadar Çin mallarının toplam ihracatı bu yılın ilk sekiz ayında yüzde 5,5 düştü. Ancak ülkenin otomobil endüstrisi sadece üç yıl içinde, ihracatı dört katına çıkartmayı başardı. Bu yıl Temmuz ayına kadar otomobil ihracatı yüzde 86 arttı. Hatta Çin Japonya’yı geçerek, dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı unvanını kazandı.
Benzinli otomobiller ülkede satılmıyor
Konut sektöründeki yavaşlamanın yol açtığı kriz, ülkedeki hane halkı tasarrufunda rekor artışa neden oldu. Tüketici güveni, yaklaşık üç yıl süren katı Sıfır Covid politikalarının kaldırılmasından sonra bile çok az iyileşme belirtisi gösterdi. Çinliler artık otomobil almak istediklerinde elektrikli araçların küresel üretimine öncülük eden yerel üreticileri tercih ediyorlar. Bunun sonucunda Çinli tüketicilerin artık istemediği ama yurtdışında satılmaya devam eden benzinli modellerden oluşan muazzam bir arz ortaya çıktı.
Fabrika kapatmak yerine ihracata yöneldiler
Ülke içinde talep azalsa da Çinli otomobil üreticilerinin yılda yaklaşık 15 milyon benzinli otomobil üretme kapasitesine sahip fabrikaları hala çalışıyor. Üreticiler yaşanan değişime bu yıl 4 milyondan fazla otomobili uygun fiyatlarla dış pazarlara göndererek karşılık verdiler. Chrysler Çin'in eski CEO'su ve şu anda Şangay'da bir danışmanlık şirketi olan Automobility'nin CEO'su olan Bill Russo ihrataca yönelmenin kaçınılmaz olduğunu aksi halde fabrikaların kapanmak zorunda kalacağına dikkat çekti.
Çinli otomobil üreticileri tüm dünyada pazardan pay alıyor. Otomobillerde kullanılan çelik ve elektroniğin Çin'de ucuz olması, buradaki otomobil üreticilerine avantaj sağlıyor. Çin'deki yerel yönetimler de şirketlere neredeyse bedava arazi, sıfıra yakın faizle kredi ve başka sübvansiyonlar veriyor. Yıllar süren kalite artışları ve teknoloji iyileştirmelerinin ardından, modası geçmiş içten yanmalı motorlara sahip olanlar da dahil olmak üzere Çin otomobilleri, bu hafta Münih otomobil fuarı gibi sektörel etkinliklerde baş döndürüyor.
"Gemi inşa ettiklerinden daha hızlı otomobil üretiyorlar"
Avustralya'da Çinli otomobil üreticileri satışlarda Güney Koreli rakiplerini geçti ve Japon rakiplerini yakalamaya başladı. Çin ayrıca Meksika ve İngiltere'ye ihracatını hızla arttırdı ve diğer Avrupa Birliği ülkelerine açılan bir kapı görevi gören önemli araç boşaltma limanlarına sahip Belçika ve İspanya'ya sevkiyatları arttırmaya başladı. Gemi eksikliği Çin'in daha fazla ihracat yapmasını engelliyor. General Motors Endonezya'nın eski başkanlarından Michael Dunne süreci "Gemi inşa ettiklerinden çok daha hızlı araba üretiyorlar ama bu durum değişmeye başlıyor" diye özetliyor.
Şimdiden 170 gemi doldu
BYD ve Chery gibi Çinli otomobil üreticileri için otomobil taşıyan Avrupalı ve Singapurlu nakliye hatları, şu anda dünya çapında 170 araç taşıyan gemi için siparişleri çoktan tamamladı. Denizcilik sektörünün önde gelen şirketlerinden VesselsValue, araç taşıyıcıları başkanı Daniel Nash, Çin'in otomobil ihracatı patlamadan önce yılda sadece dört sipariş verildiğini söyledi.
Tersaneler gece gündüz çalışıyor
Yangtze Nehri boyunca uzanan tersaneler, binlerce işçiyle, şafaktan gecenin ilerleyen saatlerine kadar çın çın ötüyor. Bu çılgınlık geçtiğimiz Cuma günü, işçilerin Singapurlu Eastern Pacific Shipping için araba taşıyan iki gemiyi neredeyse bitirmek üzere oldukları Jinling Tersanesi'nde de görüldü. Tersanede kaynakçı olan Li Cha, 12 saatlik vardiyalar yaptığını ve öğle yemeği için eve bisikletle dönmek üzere öğlenleri iki saatlik bir mola verdiğini söyledi. Projektörler geceleri tersaneyi aydınlatıyor, böylece ekipler elektrik sistemlerinin kurulması gibi özellikle acil işleri o zaman yapabiliyor. Daha fazla gemi inşa etmek için teşvik açık. Nash, bir otomobil üreticisinin araba taşıyan bir gemi kiralamasının günlük maliyetinin iki yıl önce 16 bin dolarken 105 bin dolara yükseldiğini söyledi. BYD, şimdiye kadar inşa edilmiş en büyük altı araba taşıyıcısının inşası için her biri için 100 milyon dolara yakın harcama yaptı. Gemilerin çoğunun önümüzdeki üç yıl içinde tamamlanması planlanıyor.
Avrupa ana hedef haline geldi
Avrupa, çoğu Çinli otomobil üreticisi için ana hedef haline geldi. Yılla önce satın aldıkları Volvo ve MG gibi markaları Avrupa'da daha fazla kabul görmek için kullanıyorlar. 2007'de Britanyalı ünlü otomotiv markası MG'yi satın alan devlete ait SAIC Motor, Çin'den sadece İngiltere'ye değil Avustralya'ya da ucuz otomobiller ihraç ediyor. MG bu yıl Avustralya'da ülkenin en çok satan otomobil markalarından biri olarak yeniden ortaya çıktı. General Motors'un SAIC ile ortak girişimi Chevrolet Aveo alt kompakt otomobilleri Haziran ayında 16 bin 300 dolardan başlayan fiyatlarla Meksika'ya sevk etmeye başladı.
ABD'de neredeyse hiç araç gitmiyor
Çin otomobil ihracatının önde gelen destinasyonları arasında Amerika Birleşik Devletleri gibi büyük bir pazar yer almıyor. Şu anda oraya neredeyse hiç Çin arabası gitmiyor ve yakında da gitmesi beklenmiyor. Elbette bunun temel nedenlerinden biri Trump yönetiminin 2018 ve 2019 yıllarında Çin'den yapılan ithalata getirdiği gümrük vergisi. Eski başkanın döneminde alınan kararla benzinli ve elektrikli otomobiller ile benzinli motorlar ve elektrikli otomobil bataryalarına yüzde 25 gümrük vergisi uygulandı. Söz konusu vergiler bugün de ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai'nin geniş yetkileriyle uygulanmaya devam ediyor.
© 2023 The New York Times Company
