Adeel Hassan, Aishvarya Kavi / New York Times
ABD Başkanı Donald Trump, Cuma günü göçmenlik üzerindeki kapsamlı baskısını sürdürerek, odağını vasıflı yabancı işçiler için olan vize programına çevirdi. Yazılım mühendisleri gibi yabancı işçilere Amerika Birleşik Devletleri’nde çalışma imkanı tanıyan H-1B vizelerine başvuracak yeni adaylar için 100 bin dolarlık bir ücret getiren bir bildiri imzaladı.
H-1B vizesi, Amerikalı işçilerin benzer yeteneklerle bulunamadığı boşlukları doldurmak için şirketlere yardımcı olmak amacıyla doğdu. Ancak göçmenlik karşıtı sertlik yanlıları ve aşırı sağ aktivistler uzun süredir bu vizenin şirketlerin Amerikalı işçilerin yerine yabancıları almasına izin verdiğini savunuyor. Konu, Trump’ın destekçilerini bile bölmüş durumda ve başkanın program konusundaki tavrı zaman içinde değişti.
Cuma günü Oval Ofis’te yeni bildirinin imzalanmasından önce, Ticaret Bakanı Howard Lutnick, “en çok suistimal edilen vize” olarak adlandırdığı programa getirilen ücretin gerekçesini açıkladı.
“Hedef şu: Artık bu büyük teknoloji şirketleri ya da diğer şirketler yabancı işçileri eğitemeyecek” diyen Lutnick şöyle devam etti: “Hükümete 100 bin dolar ödemek zorundalar, sonra işçiye de ödemek zorundalar. Bu ekonomik değil. Birini eğitecekseniz, ama ülkemizin büyük üniversitelerinden yeni mezunlardan birini eğiteceksiniz”
Ücretin yasal itirazlarla karşılaşması muhtemel. ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri’nden Cumartesi günü yayımlanan bir nota göre bugün yürürlüğe girmesi planlanan bu ücret, yalnızca yeni başvurular için gerekli olacak,
H-1B vize programı nedir?
Kongre, yaklaşan bir iş gücü açığı sırasında 1990’da H-1B programını oluşturan yasayı kabul etti. George Bush yasayı imzaladığında, programın “bilim insanları, mühendisler ve eğitimciler gibi olağanüstü yetenekli kişilerin göçünü teşvik edeceğini” söyledi.
İşverenler, üç yıl geçerli olan ve uzatılabilen vizeleri uzman becerilere sahip yabancı işçileri işe almak için kullanıyor. Amaç, benzer yeteneklerde Amerikalı işçilerin bulunamadığı boşlukları doldurmak.
İşverenler, işe almak istedikleri yabancı işçi adına hükümete dilekçe sunarken, işin ve seçilen kişinin niteliklerini tanımlıyor. H-1B programı ABD’de geçici statü sağlıyor, ancak kalıcı oturum anlamına gelmiyor. Ancak birçok işveren, sürecin sonunda H-1B sahiplerine yeşil kart için sponsor olarak kişiyi ABD vatandaşlığı yolunda destekliyor.
Cumartesi günü, yeni ücretin nasıl işleyeceği konusunda kafa karışıklığı devam ediyordu. Lutnick, Cuma günü ücretin Amerikalı şirket tarafından her yıl ödenmesi gerektiğini söyledi. Ancak bir gün sonra, Beyaz Saray Basın Sekreteri Karoline Leavitt, sosyal medyada yaptığı paylaşımda 100 bin doların tek seferlik bir ücret olacağını yazdı.
Program kapsamındaki işçiler kimler?
Kongre her yıl lisans diplomasına veya eşdeğerine sahip işçiler için 65 bin yüksek lisans veya daha üst derecelere sahip olanlar için 20 bin H-1B vizesi tahsis ediyor. Üniversiteler ve araştırma kuruluşları bu sınırlamalardan muaf.
Vizeleri alan işçilerin çoğu yazılım mühendisleri, bilgisayar programcıları ve teknoloji sektöründeki diğer uzmanlardan oluşuyor. Amazon, Google, Meta, Microsoft, Apple ve IBM, geçen yıl en çok H-1B vizesi sahibi istihdam eden şirketler arasındaydı. Ancak birçok kişi eğitim, sağlık ve üretim gibi başka alanlarda da çalışıyor.
Ülke başına kota yok ve alıcıların büyük çoğunluğu Hindistan’dan geliyor.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı, Cumartesi günü Facebook’ta yaptığı paylaşımda iki ülke arasındaki bağlara vurgu yaptı ve ani değişikliklerin aileler için “insani sonuçlar” doğurabileceği konusunda endişesini dile getirdi. Birçok H-1B sahibi, eşlerini ve çocuklarını ABD’ye getiriyor ve bu sayede on yıllar boyunca vizelerle birlikte yaşayabiliyorlar.
Neden bazı Cumhuriyetçiler H-1B programını eleştiriyor?
fwd.us’ın bu yılın başındaki tahminine göre ABD’de yaklaşık 730 bin H-1B sahibi var. Bu, Eylül ayı itibarıyla istihdam edilen 163 milyondan fazla kişinin küçük bir kısmı.
Bu vizeye ilişkin eleştiri getirenler, ABD’li işverenlerin H-1B vizelerini, aynı pozisyonları isteyen Amerikalılara kıyasla daha düşük maaşı kabul eden yabancı işçileri işe almak için kullandığını öne sürüyor. Eleştirenlerin çoğu, Trump’ı destekleyen ve onun göçmenlikte sert tavrını paylaşan Cumhuriyetçiler.
Ancak Trump’ın bazı önemli destekçileri, teknoloji endüstrisinde lider olan isimler. Bu sektör H-1B işçilerine büyük ölçüde bağımlı çünkü işverenler, aynı işleri yapabilecek yeterli nitelikte Amerikalı işçi bulamadıklarını söylüyor.
Yeni ücretin duyurulması, sektörler arasında kaosa ve kafa karışıklığına yol açtı.
H-1B sahipleri Amerikalı işçilerin yerine mi geçiyor?
Bir H-1B vizesi almak için, “H-1B bağımlısı” olarak tanımlanan işverenler öncelikle yerli adayları işe almak zorunda. İşverenler, H-1B işçilerine en azından benzer işlerdeki “fiili ücret” kadar veya hükümetin “benzer şekilde istihdam edilen işçiler için ödenen ortalama ücret” olarak tanımladığı “geçerli ücret” kadar ödeme yapmak zorunda.
Program, göçmenlerin Amerikalı işçilerin yaptığı işleri devraldığı olaylarla gündeme geldi. 2015’te Florida’daki Walt Disney World’de yaklaşık 250 teknoloji çalışanına işten çıkarılacakları ve yerlerini alacak H-1B sahiplerini — Hindistan merkezli bir dış kaynak firmasının getirdiği işçileri — eğitmek zorunda kalacakları söylendi. Aynı yıl Toys “R” Us ve New York Life Insurance Co. çalışanları da benzer şekilde etkilendi.
Program, işverenlerin H-1B işçilerine en azından işin yapıldığı şehirdeki ortalama ücret ya da aynı işi yapan ABD doğumlu işçilerin aldığı ücret kadar ödeme yapmasını şart koşuyor. H-1B işçilere benzer beceri ve niteliklere sahip diğer işçilerden daha az ödeme yapılması yasak.
© 2025 The New York Times Company
