Vivek Shankar - Matthew Mpoke Bigg / The New York Times
Pazartesi gecesi İsrail ordusu "Refah'ın doğusundaki Hamas hedeflerine yönelik hedefli saldırılar düzenlediğini açıkladı. Günün erken saatlerinde ordu Refah'ın doğusuna broşürler atarak insanların geçici olarak insani yardım bölgesi olarak tanımladığı yere tahliye edilmesini emretti ve insanları kısa mesajlar, telefon aramaları ve Arapça yayınlarla da bilgilendireceğini söyledi.
İsrailli bir askeri sözcü askerlerin şehre girip girmeyeceğini ya da ne zaman gireceğini söylemedi ancak tahliyeyi "Hamas'ı dağıtma planlarının bir parçası" ve 7 Ekim'de alıkonan rehineleri kurtarabilmek için bir yol olarak tanımladı.
Pazartesi günü Refah'ın doğusundaki bölgelerde artan İsrail hava saldırıları olduğunu söyleyen Filistin Kızılay Derneği'ne göre binlerce insan şehri terk etmeye başladı. Kayıpların boyutu netlik kazanmış değil.
Aralarında ABD'nin de bulunduğu İsrail'in en yakın müttefikleri, başka yerlerdeki çatışmalardan kaçmak için kente yığılan 1 milyondan fazla sivilin ağır bir bedel ödeyeceğini söyleyerek Refah'a büyük bir kara operasyonu düzenlememesi için İsrail'e baskı yapıyor. Ancak Başbakan Netanyahu, İsrail'in kendisini savunması ve 7 Ekim'de İsrail'e saldıran Hamas'ı ortadan kaldırması gerektiğini söyleyerek bu çağrıları defalarca reddetti.
Biden Refah operasyonu konusunda aynı yerde
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre tahliye kararından saatler sonra ABD Başkanı Joe Biden Netanyahu ile telefonda görüştü ve Refah konusundaki net tutumunu yineledi.
Hamas kalıcı bir ateşkes isterken Netanyahu çatışmaların sadece geçici olarak durdurulmasına açık olduğunu ifade etti ve İsrail'in anlaşma olsun ya da olmasın Refah'ı işgal edeceğini söyledi.
Hamas tarafından yönetilen Gazze hükümetinin medya ofisi başkanı Salama Marouf Pazartesi günü yaptığı açıklamada tahliye emrinin İsrail'in Refah'a karşı geniş çaplı bir saldırı fikrinden vazgeçmeden aldatıcı bir şekilde ateşkes müzakerelerine girdiğini gösterdiğini söyledi. Açıklamanın, kentin işgaline karşı uyarıda bulunan ülkelerin ciddiyeti için de gerçek bir test olduğunu söyledi.
Pazar günü Netanyahu, İsrail'in Holokost Anma Günü münasebetiyle İngilizce yaptığı konuşmada Hamas'ı yok etme vaadini yineleyerek İsrail'in düşmanlarını yeneceği sözünü verdi.
İsrail ordu sözcüsü Yarbay Nadav Shoshani, Pazar günü Hamas'ın silahlı kanadı tarafından gerçekleştirilen ve Kerem Şalom sınır kapısı yakınlarında dört İsrail askerinin ölümüne neden olan roket saldırısının, örgütün Refah'taki varlığını gösterdiğini söyledi. Gazze ile Mısır arasındaki Refah sınır kapısına yakın bir bölgeden düzenlenen saldırı, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in sosyal medya hesabından yaptığı paylaşıma neden oldu: "Netanyahu, Refah'a gitme vakti"
Yaklaşık iki hafta önce İsrailli yetkililer Refah'a girmeden önce Muwasi yakınlarında sivillerin barınabileceği bir insani yardım bölgesini genişleteceklerini söylemişlerdi. Pazartesi günü İsrail ordusu bunu gerçekleştirdiğini ve bölgede sahra hastaneleri, çadırlar ve daha fazla gıda, su ve ilaç stoku bulunduğunu söyledi.
Özel bir operasyon
Shoshani Pazartesi günü gazetecilere yaptığı açıklamada, ordunun Refah'ın geniş çaplı tahliyesi için çağrıda bulunmadığını söyledi ve şu sözleri kaydetti: "Bu, şu anda insanları tehlikeden uzaklaştırmak için yapılan çok özel kapsamlı bir operasyon"
İsrail savaşın başlamasından bu yana Gazze'nin pek çok bölgesindeki sivillere evlerini boşaltmalarını söyledi, ancak İsrail'in Filistinliler için güvenli olacağını söylediği yerlerin çoğu da hava saldırılarıyla vuruldu. İsrail'in önceki tahliye emirleri de Refah'ta bir kara operasyonunun ne zaman başlayabileceğine dair net bir ipucu vermiyor.
İsrail, 27 Ekim'de başlattığı işgalden yaklaşık iki hafta önce sivillere kendi güvenlikleri için kuzey Gazze'yi terk edip güneye gitmeleri talimatını vermeye başladı. Ardından Aralık ayında İsrail, Gazze'nin güneyindeki Han Yunus'ta yaşayan sivillere, bu şehre yönelik işgali başlatmadan sadece birkaç gün önce şehri terk etmeleri çağrısında bulundu.
İsrail'in dediğini yapmak da tehlikeli
Her iki durumda da siviller emirlere uymanın tehlikelerle dolu olduğunu, kendilerini acı verici kararlarla baş başa bıraktığını ve çoğu zaman güvenli bir seçenek bırakmadığını belirtti. Kuzey Gazze işgalden önceki haftalarda ağır bombardıman altındayken, Han Yunus'taki insanlar tahliye emirlerinin yetersiz bir şekilde iletildiğini ve bazen kaçmak için sadece birkaç saatlerinin kaldığını söyledi.
Filistinli mültecilere yardım eden BM kuruluşu UNRWA, Pazartesi günü yaptığı açıklamada personelini Refah'tan tahliye etmeyeceğini ve buraya sığınanlara insani yardım sağlamaya devam edeceğini söyledi.
Ajansın Genel Komiseri Philippe Lazzarini sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, "İsrail'in askeri saldırısı Gazze'deki insanlar için zaten dayanılmaz olan trajedinin daha da artmasına yol açacaktır" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
