Lara Jakes / New York Times
Litvanya hükümeti, komşu Belarus’tan ülkenin hava sahasına giren ve uçuşları aksatarak kaosa yol açan şüpheli balonlarla aylarca mücadele etmesinin ardından, güvenliği güçlendirmek amacıyla salı günü ülke çapında acil durum ilan etti.
Salı günkü kararı tetikleyen acil bir tehdit görünmüyordu; ancak yetkililer, Belarus’un bu yıl en az 599 hava durumu balonunu Litvanya’ya sigara kaçırmak amacıyla gönderdiğini, yalnızca geçen hafta içinde birkaç balonun daha geldiğini, ayrıca 197 drone kullanıldığını iddia etti.
Yetkililer ve uzmanlar, bunun açık savaşın eşiğine varmayan hibrit saldırılar dizisinin bir parçası olduğunu söylüyor. Ekim ayından bu yana 350’den fazla uçuşun geciktiği, başka havaalanlarına yönlendirildiği veya iptal edildiği, bunun yaklaşık 51 bin yolcuyu etkilediği ve Litvanya’nın başkenti Vilnius’taki havalimanının 60 saatten fazla kapalı kalmasına neden olduğu belirtildi. Yetkililer finansal kayıpların 750 bin euroyu aştığını söyledi.
Başbakan Inga Ruginiene, salı günkü açıklamasında şöyle dedi:
“Belarus’un hibrit saldırılarına karşı koyarken en sıkı önlemleri almalı ve bu saldırıdan en çok etkilenen bölgeleri korumalıyız. Kaçak balonların yarattığı tehdide son vermek için ilgili tüm kurumlar güçlerini birleştiriyor”
Sınır kapılarının sıkılaştırılacağını ve gece boyunca savunma devriyelerinin konuşlandırılacağını belirten Ruginiene, buna rağmen halkın bu alarm durumundan etkilenmemesi gerektiğini söyledi. Bu önlemler, askeri ve sivil güvenlik birimlerinin olası sabotajlara daha hızlı yanıt vermesini sağlamak için alındı.
Rusya ve Belarus hibrit saldırıları reddediyor
NATO ve Avrupa Birliği, Rusya ve Avrupa’daki başlıca müttefiki Belarus’un yönettiği düşünülen dron ihlalleri, siber saldırılar, siyasi müdahaleler ve kamu kaygısını tetiklemeye yönelik diğer girişimlere nasıl tepki verileceğini tartışıyor. Rusya ve Belarus, NATO ve AB ülkelerine karşı kasıtlı olarak hibrit saldırılar düzenlediklerini reddediyor.
Hibrit saldırılar, askeri, siber, ekonomik ve hatta psikolojik taktiklerin bir karışımını kullanarak gizlice bir düşmana saldırmayı veya onu istikrarsızlaştırmayı amaçlar. Saldırganlar sorumluluktan kaçmayı hedefler. Avrupa’daki saldırıların etkisi yıkıcı olmaktan ziyade rahatsız edici olsa da, yetkililer ve uzmanlar yanlış hesaplanmış bir planın sonunda geniş çaplı yıkıma veya hatta can kaybına yol açabileceğinden endişe ediyor.
Litvanya’ya gönderilen balonlar, Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde hibrit savaş uzmanı ve Britanya’nın eski istihbarat ve güvenlik stratejisti Charlie Edwards’ın ifadesiyle daha geniş bir hibrit kampanyanın parçası.
Edwards, bu balonların düşmanların “gözle görülür bir belirsizlik yaratıp işleri altüst etmeye çalışmasının” bir örneği olduğunu söyledi ve ekledi: “Bu, kamuoyunda panik yaratmaya başlar”
Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı geniş çaplı işgalin ardından 2022’den bu yana, Ukrayna’yı destekleyen NATO ve AB üyesi devletler hibrit saldırılarda büyük bir artış yaşadı.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, geçen hafta Litvanya hava sahasına yönelik artan kaçak balon girişimlerini cezalandırmak için Belarus’a ek yaptırımların hazırlanmakta olduğunu söyledi. Litvanya İçişleri Bakanlığı ise komisyonu yalnızca mali yaptırımlarla yetinmeyip hibrit saldırılara daha iyi yanıt verecek bir sistem tasarlamaya çağırdı.
Edwards, AB’nin kolluk kuvveti ajansı Europol’ün kıta genelinde hibrit saldırı soruşturmalarını daha iyi koordine edebileceğini belirtti. Daha genel olarak ise, Avrupalıların hibrit savaşla, NATO’nun son 20 yılda terörizm tehditlerine nasıl yaklaştığına benzer şekilde mücadele etmesi gerektiğini söyledi. Buna daha iyi istihbarat paylaşımı ve ortak soruşturmalar dâhil.
Edwards: Hibrit saldırılara karşı pasif kalıyoruz
Edwards, “O zaman onlara karşı daha proaktif oluruz; şu an hibrit savaşa tepkimiz konusunda daha pasif kalıyoruz” dedi.
Bir yıl öncesine kıyasla Avrupalı yetkililer, Rusya’yı daha sık ve daha sert şekilde eleştiriyor; hibrit saldırıları caydırmak için isim verip ifşa etme stratejisini benimsiyor. Ancak bu durum, Avrupa genelinde daha güçlü koruma ve daha sert yaptırım taleplerinin artmasını engellemedi.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, geçen hafta askeri ittifakın hibrit tehditlerle mücadele ettiğini ancak çoğu zaman misillemelerin gizli yapıldığını söyledi. Litvanya’daki balon ihlallerinin bunun bir örneği olabileceğinin sinyalini verdi.
Rutte, “Kendi seçeceğimiz bir şekilde karşılık vereceğiz ve bunu hissedecekler” şeklinde konuştu.
© 2025 The New York Times Company
