Raymond Zhong / The New York Times
Dünya son 174 yılın ve büyük olasılıkla son 125 bin yılın en sıcak yılını tamamlıyor. Bu yılın küresel sıcaklıkları sadece önceki rekorları kırmakla kalmadı. Onlarla arasına büyük bir fark attı. Haziran ayından Kasım ayına kadar, cıva her ay grafiklerin dışına çıktı. Aralık ayı sıcaklıkları büyük ölçüde normalin üzerinde seyretti.
Bu nedenle bilim insanları, bu yılın iklim ve bizim ona yaptıklarımız hakkında yeni bir şey ortaya çıkarıp çıkarmayacağını görmek için şimdiden kanıtları gözden geçiriyor. Hipotezlerden biri, belki de en rahatsız edici olanı, gezegenin ısınmasının hızlandığı, iklim değişikliğinin etkilerinin eskisinden daha hızlı bir şekilde yolumuza çıktığı. Leeds Üniversitesi'nden iklim bilimci Chris Smith, "Aslında aradığımız şey, hepsi aynı yöne işaret eden bir dizi doğrulayıcı kanıt. Bu gerçekten ilginç olacak" dedi.
Bilim insanlarını şaşırtmadı
Bu yılki sıcaklıklar ne kadar aşırı olsa da araştırmacıları hazırlıksız yakalamadı. Bilim insanlarının hesaplama modelleri bir dizi tahmini sıcaklık sunuyor ve 2023'teki sıcaklıklar yüksek uçta olsa da hala genel olarak bu aralığın içinde. Texas A&M Üniversitesi'nden atmosfer bilimci Andrew Dessler, tek başına istisnai bir yılın bilgisayar modellerinde bir hata olduğunu göstermeye yetmeyeceğini söyledi. Küresel sıcaklıklar, El Nino gibi döngüsel faktörler nedeniyle uzun süredir istikrarlı bir ısınma trendi etrafında inip çıkıyor ve muhtemelen 2024'te daha fazla rekor sıcaklığın geleceğinin sinyalini veriyor.
Kanıtlar belli olana kadar bekliyorlar
Dessler, "Varsayılan tutumumuz 'Modeller doğru' olmalı. Daha fazla kanıt gelene kadar 'iklimi bozduğumuzu' ya da tuhaf bir şeyler olduğunu söylemeye istekli değilim" diye konuştu. Önümüzdeki yıllarda ve on yıllarda iklim hakkında çıkarımlarda bulunmak için Dünya'nın uzak geçmişini kullanmak zor olabilir. Columbia Üniversitesi Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi'nden bilim insanı Bärbel Hönisch, yine de gezegenin derin tarihinin, içinde bulunduğumuz dönemin ne kadar olağanüstü olduğunu vurguladığını söyledi.
Örneğin elli altı milyon yıl önce, jeolojik kargaşa atmosfere bugün insanların eklediğiyle karşılaştırılabilir miktarlarda karbondioksit ekledi. Sıcaklıklar yükseldi. Okyanuslar asidik hale geldi. Türler topluca öldü.
Hönisch, "Aradaki fark, bugün birkaç yüzyıla kıyasla o zamanlar oraya ulaşmanın yaklaşık 3 bin ila 5 bin yıl sürmüş olması" dedi. Daha sonra Dünya'nın bu fazla karbondioksiti nötralize etmesi daha da uzun sürdü: yaklaşık 150 bin yıl.
© 2023 The New York Times Company
