Ben Hubbard ve Şafak Timur / The New York Times
İsveç'in NATO'ya üyelik başvurusu konusundaki görüş ayrılıklarını gidermek amacıyla çarşamba günü Türkiye'de yapılan üst düzey görüşmeler herhangi bir ilerleme kaydedilmeden sona erdi. Toplantı öncesinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna'daki savaşın ortasında Batılı müttefikleriyle ilişkilerini geren bir anlaşmazlık olan İskandinav ülkesinin üyeliğine karşı muhalefetini yumuşatacağına dair kamuoyuna çok az işaret verdi.
"Türkiye karar vermeye hazır değil"
Erdoğan ile Finlandiya, İsveç ve NATO'dan üst düzey yetkililer arasındaki görüşmeler, Türkiye Cumhurbaşkanı'nın geçen ay yeniden seçilmesinden bu yana yapılan ilk görüşmelerdi ve Türkiye'nin müttefikleri, Erdoğan'ın İsveç'in şimdiye kadar engellediği başvurusu konusundaki tutumunun değiştiğine dair işaretleri yakından izliyordu. Toplantı sonrasında Türk hükümeti yaptığı açıklamada görüşmelerin devam edeceğini belirtirken, İsveç'in baş müzakerecisi Oscar Sternstrom gazetecilere yaptığı açıklamada "Türkiye henüz bir karar vermeye hazır değil" dedi. Başka bir toplantı için tarih belirlenmedi.
Dün toplantının başladığı sıralarda haberlerde yayınlanan yorumlarında Erdoğan, İsveç'in başkenti Stockholm'de terör yanlısı protestolar düzenlenmeye devam ettiği sürece İsveç'in Türkiye'nin tutumunda bir değişiklik beklememesi gerektiğini söyledi. Türkiye, terörist gruplara daha sert bir tutum sergilenmesini istiyor. Erdoğan Salı günü Azerbaycan'dan dönerken uçakta gazetecilere verdiği demeçte İsveç'in Türkiye'nin endişelerini gidermek için attığı adımlara atıfta bulunarak "Bu anayasal bir mesele değil, yasal bir mesele değil. Kolluk kuvvetleri ne işe yarar?" ifadelerini kullandı.
Macaristan da izin vermiyor
İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın geçen yıl Şubat ayında Ukrayna'yı geniş çaplı olarak işgal etmesinin ardından NATO'ya katılmak için başvuruda bulundu ancak Türkiye, iki İskandinav ülkesini Türkiye'nin güvenlik kaygılarını ciddiye almamakla suçlayarak süreci sekteye uğrattı. Nisan ayında Finlandiya'nın NATO'ya katılmasına izin veren Türkiye, İsveç'i Türkiye'nin taleplerini karşılamamakla suçlayarak aynı şeyi İsveç için yapmayı reddetti. Finlandiya ve İsveç terör mevzuatlarını değiştirdiler ve Türkiye'de suç işlemekle itham edilen kişiler iade edildi ancak bu sayı Türkiye'nin talep ettiğinden çok daha az. Macaristan, İsveç'in katılmasına izin vermeyen diğer tek NATO üyesidir. İttifaka yeni katılan üyelerin tüm üyeler tarafından kabul edilmesi gerekiyor.
Geçtiğimiz hafta NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İstanbul'daki görüşmelerde bir sonuca ulaşılamamasının ardından Türkiye'ye İsveç'in ittifaka katılmasına izin vermesi çağrısını yineledi. "İsveç yükümlülüklerini yerine getirdi" diyen Stoltenberg, İsveç'in Türkiye'ye yönelik silah ambargosunu kaldırdığını, terörle mücadele mevzuatını güçlendirdiğini ve anayasasını değiştirdiğini de sözlerine ekledi.
ABD Başkanı Joe Biden, geçen ay cumhurbaşkanlığı zaferini kutlamak için Erdoğan'la yaptığı telefon görüşmesinde konuyu gündeme getirdiğini söyledi. Biden Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada "Ona İsveç ile bir anlaşma yapmak istediğimizi söyledim, o halde bunu yapalım" dedi.
©️ 2023 The New York Times Company
