Alan Yuhas ve Dayana Iwaza / The New York Times
Lübnanlı militan grup Hizbullah’ın lideri, cumartesi günü yaptığı açıklamada, grubun Suriye üzerinden geçen tedarik hattının, geçen hafta sonu hükümeti deviren isyancılar tarafından kesildiğini açıkladı.. Bu durum, Hizbullah ve destekçisi İran için bir başka darbe anlamına geliyor.
Suriye hükümetinin çöküşünden önce, İran, Hizbullah’a silah ve malzeme sağlamak için Suriye üzerinden bir kara koridoru kullanıyordu. Bu durum, militan grubun gücünü artırırken İran’ın başlıca destekçi olarak nüfuzunu pekiştiriyordu.
Hizbullah lideri Şeyh Naim Kasım, cumartesi günü televizyonda yaptığı bir konuşmada, “Hizbullah şu anki aşamada Suriye üzerinden geçen tedarik yolunu kaybetti, ancak bu küçük bir ayrıntı ve zamanla değişebilir” dedi.
Kasım, geçtiğimiz aylarda İsrail ile savaş sonrası ateşkesi kabul eden Hizbullah’ın alternatif tedarik yolları arayacağını ya da Suriye rotasının “yeni bir rejim” altında yeniden kullanılabilir hale gelip gelmeyeceğini inceleyeceğini söyledi.
Kasım, geçen hafta sonu Şam’a, Suriye’nin başkentine giren rejim karşıtı güçler koalisyonundan ya da yıllarca Hizbullah ve İran’dan yardım alan Suriye’nin devrik lideri Beşar Esad’dan özel olarak bahsetmedi.
İsrail'le çatışmalar Hizbullah'ı yıprattı
Suriye üzerinden tedarik yolunu kaybetmek, İsrail ile bir yıllık çatışma ve birkaç aylık yoğun savaş sonrası Hizbullah için bir başka darbe oldu. Eylül ayından geçen ayın sonuna kadar, ateşkesin Lübnan’da yürürlüğe girdiği döneme kadar İsrail, grubun telsiz cihazlarını imha etti, yoğun hava saldırıları düzenledi, kara harekâtlarıyla mevzilerini hedef aldı ve birçok komutanını öldürdü.
Kasım, ekim ayında grubun liderliği görevini, 30 yıllık lideri Hasan Nasrallah’ın Beyrut’un güneyindeki İsrail hava saldırılarında öldürülmesinden bir ay sonra devraldı.
Şimdiye kadar, ateşkes aralıklı çatışmalara rağmen korunmuş görünüyor. Ancak Hizbullah savaştan ciddi şekilde yıpranmış çıktı: Silah analistlerinin bir zamanlar dünyanın en büyük silah stoklarından biri olarak gördüğü, devlet dışı bir silahlı grubun elindeki cephanelik, İsrail yetkililerine göre büyük ölçüde imha edildi.
Suriye topraklarına erişimin kaybı, uzun süredir Esad’a destek veren ve Suriye’yi Lübnan’daki Hizbullah, Yemen’deki Husiler ve Irak’taki milisler gibi bölgedeki vekil güçlerine bir ağ ve tedarik merkezi olarak kullanan İran için de bir darbe oldu.
Hizbullah ve İran, Esad’ın birliklerini desteklemek için Suriye’nin 13 yıllık iç savaşına müdahale etmişti. Ancak İsrail ile geçen yıl yaşanan çatışma nedeniyle zayıf düşmüş olan bu güçler, bu ay aniden yapılan bir saldırıda isyancılar Şam’a doğru ilerlerken Esad’ın savunmasına ne destek verebildi ne de vermek istedi. Başka bölgelerdeki savaşlara odaklanan rejim destekçisi Rusya da bu kez müdahaleye yanaşmadı.
Kasım, cumartesi günü yaptığı konuşmada, Lübnan ve Suriye halkları ile hükümetleri arasında iş birliği umduğunu söyledi ve Hizbullah’ı, bölgesel ve küresel güçlerin son bir haftadır yaptığı gibi, kim yönetimi ele alırsa onunla çalışmaya açık bir konumda konumlandırdı. (ABD Dışişleri Bakanı, Cumartesi günü, rejim karşıtı grupların başındaki HTŞ ile doğrudan temas kurulduğunu açıkladı)
Hizbullah lideri ayrıca, Şam’daki yeni hükümetin Esad’ın yıllardır sürdürdüğü düşmanlık döneminin ardından İsrail ile ilişkileri normalleştirebileceğinden endişe duyduğunu dile getirdi.
Kasım, ateşkese bağlı kalma kararını savunarak, bunun grubun “direnişinin” sonu anlamına gelmediğini, ancak İsrail’in güney Lübnan’daki “saldırganlığını” durdurmak için gerekli olduğunu söyledi. Ayrıca, Hizbullah’ın savaştan sağ çıkmasının başlı başına bir zafer olduğunu ekledi.
© 2024 The New York Times Company
